Haymorit və onun təhlükəli fəsadları... Qadin Dunyasi

Anarim.Az teqdim edir

Haymorit ve onun tehlukeli fesadlari...

Haymor cibleri - eng sumuyunun boshluqlaridir. Hemin cibler goz yuvasi, burun ve agiz boshluqlari arasinda yerleshir ve burun boshlugu ile sag ve sol kececekler vasitesile birleshir.

Haymor ciblerinin daxili sumuk divarlari selikli qisha ile ortulmushdur. Burada emele gelen selik kececekler vasitesile burun boshluguna ifraz olunur. Hemin selikle birlikde haymor cibinden mikroorganizmler, toz ve s. xaric edilir.

Haymor cibine burundan ve ya qan vasitesile daxil olan patogen (xestelik toreden) mikroblarin tesirinden selikli qisha iltihablashsa, burun boshluguna acilan kececek daralir ve selik haymor cibinde yigilir. Bu proseslerin neticesinde buraya oksigenin daxil olmasi da cetinleshir. Belelikle, patogen mikroblarin inkishafi ucun munbit sherait yaranir. Haymor cibinde toplanan selik qati irine cevrilir, daxilde tezyiq artir ve bu nahiyede agrilar meydana gelir. Xesteliyin toredicilerinin ifraz etdiyi toksinlerin qana ishlemesi organizmin umumi intoksikasiyasi simptomlarini emele getirir – bash agrisi, ishtahasizliq, halsizliq.

Haymor cibinde toplanan irin tedricen onu tam doldurub, hetta etraf toxumalara da sirayet ede biler. Bu ise haymoritin muxtelif agir fesadlashmalarina sebeb olur.

Unutmamaliyiq ki, haymor cibleri bash beyin ve gozlerle bilavasite qonshuluqda yerleshir. Buna gore de infeksiyanin yayilmasi neticesinde meningit (beyin qishalarinin iltihabi) ve meningoensefalit (hem qisha, hem beyin toxumasinin iltihabi) kimi tehlukeli hallarin bash vermesi istisna olunmur. Haymoritin daha cox rast gelinen fesadlashmasi ise gozun iltihabidir. Bu hal ozunu goz qapaginin shishmesi ve qizarmasi, gozun agrimasi, bezen berelmesi ile buruze verir.

Xroniki haymoritin fesadlashmalarindan tez-tez bash veren faringit, tonzillit, larinqit (muvafiq olaraq, udlaq, badamciqlar ve qirtlaq iltihabi), dishlerin dushmesi ve hetta eng sumuyunun osteomiyelitini (sumuklerin irinli iltihabini) qeyd etmek olar. Haymoritin elametlerinden olan xroniki zokem burunun selikli qishasinin atrofiyasina sebeb olur ve neticede iybilme qabiliyyeti zeifleyir ve ya tamam itir. Keskin haymorit uclu sinirin nevritine (iltihabina) ve buna xas olan shiddetli sifet agrilarina sebeb ola biler.

Haymoritin simptomlari

Keskin ve xroniki haymoritin elametleri ferqlidir.

Keskin haymorit hem musteqil bir patologiya, hem de diger xesteliklerin (zokem, angina, qrip ve s.) fesadlashmasi ola biler. Xesteliyin keskin formasi zamani bedenin temperaturu artir, ushutme, almaciq sumuyu, burun, alin ve ya gozalti nahiyede agri, burun teneffusunun cetinleshmesi qeyd edilir. Agrili yerlere basma ve hetta toxunma zamani agri arta biler. Bezen agri gicgah nahiyesine dek yayilir ve ya uzun yarisini ehate edir. Haymoritin daha bir simptomu bash agrisidir - haymorit birterefli olarsa, bash agrisi da muvafiq olaraq bir terefli olur. Burundan yashil ve ya sari seliyin gelmesi de haymoritin elametlerindendir. Bezen ise haymor cibinin burun boshluguna acilan kececeyi iltihab neticesinde daralmish olur ve hemin selik haymor cibinden xaric ola bilmir. Haymor cibinde inkishaf eden mikroblarin toksinleri organizmde intoksikasiya (zeherlenme) elametlerini emele getirir – xeste halsizlashir.

Kliniki tezahuru bundan cox ferqlenen xroniki haymorit tez-tez diger xesteliklerle sehv salinir. Xesteliyin bu formasi zamani gozalti nahiyede arabir kut agrilar, burunun tutulmasi (cox vaxt birterefli), xroniki konyuktivit (gozlerin selikli qishasinin iltihabi), bash agrisi mushahide olunur. Xeste uzanarken bash agrisinin azalmasi – xroniki haymoritin xususiyyetlerindendir, bu da haymor cibinde irinin yerini deyishmesi ile baglidir. Xroniki haymorite xas olan daha bir simptom – geceler bash veren oskurekdir. Hemin oskureyin sebebi haymor cibinden ifraz olunan irinin udlagi qiciqlandirmasidir. Bu sebeb ashkar olunmadiqda, xestenin uzun muddet xroniki oskureye qarshi qebul etdiyi mualice effektsiz olur.

Haymoritin sebebleri

- Esas sebeb – virus ve bakteriya mensheli xesteliklerdir. Bu torediciler ekser insanlarin selikli qishalarinda movcuddur, lakin saglam insanin immun sistemi onlarin coxunu zerersizleshdirir. Xeste ve zeiflemish insanin organizminde ise mikroblarin artmasina imkan yaranir ve haymorit de bunun neticelerindendir. Torediciler arasinda qrip viruslari, xlamidiya, mikoplazma ve gobelekleri de qeyd ede bilerik.

- LOR orqanlarinin (yeni, bogaz, burun, qulaq) xestelikleri. Keskin ve ya xroniki zokem neticesinde haymor cibinin kececeyinin iltihablasharaq daralmasi, seliyin xaric olmasina manee yaranmasi ve haymoritin inkishafi mumkundur. Angina ve farinqit de bu xesteliye sebeb ola biler - bogaz, agiz ve burun boshluqlari biri birine six bagli olan orqanlardir. Butun bu xestelikleri diqqetden qacirmayib, ciddi mualice olunmaq lazimdir!

- Burun ceperinin patoloji eyriliyi neticesinde hem seliyin ifraz olunmasi, hem de haymor cibine havanin kecmesi cetinleshir. Bu sebebe gore emele gelen haymorit illerle davam edir ve cetinlikle mualice olunur. Cixish yolu ise haymoritin mualicesi ile yanashi esas sebebin de aradan qaldirilmasidir – burun ceperinin cerrahi yolla duzeldilmesi.

- Dish xestelikleri (kariyes, pulpit, periodontit). Buradan infeksiyanin haymor cibine yayilma ehtimali yuksekdir. Xususen yuxari dishlerin xestelikleri tehlukelidir – bunlarin kokleri bezen hetta haymor cibine catir.

- Muxtelif allergenler (toz, qida maddeleri, ev heyvanlari ve s.). Haymoritin bu formasi xususile allergiyali insanlar ucun aktualdir.

- Adenoid (artiq burun eti) hem xestelik toreden mikrob menbeyi, hem de burun daxilinde havanin normal dovr etmesine maneedir. Adenoid sebebi ile haymoritin inkishafina daha cox ushaqlarda rast gelinir.

(Anarim.Az - in Qadin Dunyasi Bolumu)
Qadin Dunyasi

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023