Anarim.Az teqdim edir

Ailem.az uzman psixiatr Azer Bagirovun meqalesini teqdim edir.

Hamilelik insanlarin nesil artirmasinda vacib ve tebii prosesdir. Normal olaraq hamilelik 40 hefte davam edir ve bu muddet oz arasinda 3 ayliq olaraq 3 hisseye ayrilir. Her bir hamile xanim, bu donemde hem bioloji, hem fizioloji hem de ruhi (psixoloji) deyishikliklerle rastlashir.

Hamileliyin ilk 3 ayinda bash veren ruhi deyishiklikler

İlk 3 ayda qadin belke ozu de anlamadan bir sira deyishiklikler yashayir. Bunlardan en cox mushahide olunani ilk 3 ayda korpeni itirmek qorxusudur. Bundan bashqa betninde olan yeni balaca insana qarshi mesuliyyet, narahatliq hissleri kecirir. Xususile genc analarda ve ya gozlenilmez hamileliklerde bu narahatliq hissi daha da cox olur.

Hamileliyin ikinci 3 ayinda bash veren ruhi deyishiklikler

İlk 3 ayin stress ve narahatliginin ohdesinden gelen ana, artiq ikinci 3 ayda daha hessas olur. Bedeninde bash veren fizioloji deyishikliklerin ferqine varmaga bashlayir. Cekisinin artmasi onda ozune inam ve hormeti azalda, artiq cekiden dolayi stress yashaya biler. Bu donemde analiq hissleri qabara ve qadin etraf muhite qarshi daha hessas ola biler.

Hamileliyin ucuncu 3 ayinda bash veren ruhi deyishiklikler

Bu donemde korpeni itirmek qorxusu artiq kecir ve qadini daha cox dushunduren mesele yaxinlashan dogum olur, bunun ucun nigaranliq hissleri kecirir. Dunyaya gelecek korpenin mesuliyyetini dushunur. Hem ana, hem de ata dogulacaq korpenin yashami ucun stress kecirir.

Hamilelikde stress

Hamilelik qadinin demek olar ki, bashqa bir heyat terzine addim atmasidir. Bu donemde artmaqda olan mesuliyyet hissi qadini stresse salir. Qadin hamilelik doneminde hem korpesi, hem ozu, hem de aile heyati ucun narahatliq yashayir. Buna gore hamilelik qadinin sosial ve shexsi heyatina muhum tesir gosterir. Qadin hamilelik doneminde yaxshi ana ola bileceyi ile bagli narahatliq kecirir. "Mukemmel ana olmaliyam, xetalara yol vermemeliyem, ushagim hamidan daha agilli ve saglam olmalidir" kimi dushunceler icinde olur. Bu cur nigaranciliqdan dolayi qadin ozunu deyersiz hiss ede biler. Davamli olaraq pis dushuncelerden dolayi yuxusu pozula biler, qidalanmasi duzensizlesher. Heddinden artiq nigaran olmaq insanlarla, xususile de heyat yoldashi ile munasibetlerine xelel getire biler.

Hamilelikde depressiya

Hamilelikde yeni heyata adaptasiya neticesinde yaranan stress qadini bedbext ve bedbin hala getire biler. Aparilan tedqiqatlar gosterir ki, depressiyaya genetik meylliyi olan qadinlarda hamilelik depressiyanin oyanmasina sebeb ola biler. Hamilelikde hormonlarin seviyyesinde yukselme de depressiyaya yol acir. Bu donemde analarda bedbextlik, tez kusme, nigaranciliq, takintilar izlene biler. Anada "birden ushaga zerer vererem, birden mene nese olar" kimi dushuncelerin uzun muddet davam etmesi takinti halina gele biler. İshleyen hamile qadinlar oz karyeralari ile bagli narahatliq hissleri kecire bilerler. Yeni korpenin dunyaya gelmesi, heyatindaki bir cox eylencenin sonlanmasi ile neticelenmesini dushune biler.

Hamilelikde qadinin bedenini qebul etmesi

Hamilelik doneminde qadin bedeninin her yerinde fizioloji deyishiklikler bash verir.
Sud vezileri korpeni emizdirmek ucun boyuyur, qarin genishlenir ve bedenin mueyyen hisselerinde catlar emele gelir. Bu donemde artiq ceki en boyuk problemlerden biridir. Qadin bedeni su yigir ve shishkinlik yaranir ki, bu da hamilelikde cekini artiran amillerden biridir. Bu deyishikler qadinda ozuneinam hissini azaldir, artiq cazibedar olmadigini dushunur. Belelikle, ozunebaximi azalir. Bu donemde heyat yoldashlarinin qadina verdiyi destek, diqqet cox vacibdir.

Hamilelikde aile munasibetleri ve cinsi heyat

Normal hamilelikde artiq 8-ci hefteden sonra qadinda cinsi istek artmaga bashlayir. Amma qadin fiziki olaraq ozunu pis hiss edirse, artiq hec kimin onu beyenmeyeceyini dushunurse, bu zaman cinsi istek eksine, azalir. Qadinin ozunu isteksiz biri kimi hiss etmesi, ozune baxmamasi, bezenmemesi heyat yoldashina da tesir edir. Hamileliyin son 3 ayinda cinsi istek azalir. Eyni zamanda kishilerde de bu donem qadina qarshi cinsi isteksizlik olur. Kishi hamile qadini cinsi elaqe ucun uygun olmayan biri kimi dushune biler. Esas olan bu donemde qadina daha cox sevgi, qaygi gostere bilmekdir. Hamileliyin son aylarinda qadinin bu nevazishe cox ehtiyaci olur. Bu sevgi, diqqet ve qaygi qadinin fiziki baximdan deyishilmesine baxmayaraq, heyat yoldashi terefinden her haliyla beyenildiyini, sevildiyini gosterir.

Hamilelik doneminde heyat yoldashlari arasindaki munasibetlerde bir sira deyishiklikler ola biler. Bele ki, qadin artiq betnindeki korpeni daha cox dushunur, etrafdaki dost ve qohumlar da hamile qadina daha cox diqqet ve qaygi gostermeye bashlayir, neticede kishi qiraqda qalir. Qadin hamilelikde yoldashi ile danishsa bele, demek olar ki, movzu her zaman yeni dogulacaq korpe ve hamilelik olur. Kishinin bu zaman icinde ozunu tek hiss etmemesi ucun hamilelik ve ushaqla bagli olan movzulara onu da daxil etmeli, birge planlar qurmali ve mutleq bashqa movzularda da sohbetler edilmelidir.

(Anarim.Az - in Qadin Dunyasi Bolumu)