Nevroloq: "Bu elametlerden hansisa varsa, mutleq hekime muraciet edin"
Xeber / Saglamliq
15 Kasim 2018
1 096
0
Bu gun insanlarin ekseriyyeti depressiyada oldugundan shikayetlenir. Boyukden tutmush kiciye qeder, istenilen yash dovrunde olan insan ferqine bele varmadan depressiyaya dushduyunu deyir. Onlayn depressiya testleri, saysiz psixoloqlar ordusu ise bu "xesteliyin" qarshisinda, demek olar ki, aciz qalib.
Maraqlidir, eslinde depressiya nedir, neden ve nece yaranir?
Anarim.Az bildirir ki, Sputnik Azerbaycan-in muxbiri bu ve ya diger suallara cavab tapmaq ucun Avropa Nevrologiya Akademiyasinin uzvu, nevroloq Qalib Esedova muraciet edib ve her kesi depressiya ile bagli maraqlandiran suallara cavab tapmaga calishib.
- Qalib hekim, indi hami depressiyada oldugunu deyir, heyatdan bezdiyinden shikayetlenir. Depressiya nedir axi?
- Ele psixoloji problemler var ki, onlar haqqinda hamimizin bilmeyi vacibdir. Deyerdim ki, depressiya da haqqinda bilmeyimiz vacib olan en esas problemler sirasindadir. Cunki etrafimiza diqqetle baxsaq, hansisa aile uzvumuzun ve ya hansisa dostumuzun depressiyada oldugunun ferqine vara bilerik. Sadalayacagim elametlerin bezileri hansisa shexsde varsa, bu, onun depressiyada oldugunu gosterir.
Ozunu kederli, deyersiz, umidsiz, caresiz hiss etmek ve daxilinde boshluq duygusunun olmasi, qerar verme cetinliyi, yaddash ve diqqet pozgunlugu, daha evvel zovq alinan ish ve fealiyyetlerden, hetta cinsi elaqeden bele zovq ala bilmemek, ishde, mektebde, aile ve dostlari ile esassiz yere problemlerinin oldugunu dushunmek. Hemcinin diger insanlardan uzaqlashma, tek qalma isteyinin olmasi ve ozune qapanmaq, enerji azligi, yorgunluq hissi ve tez esebileshme, yuxu pozgunlugu, ishtahasizliq ve yaxud, eksine cox yemek. Sebebi mueyyen olmayan bash, boyun, kurek agrisi kimi bedenin ferqli yerlerinde davamli agrilar hiss etmek. Son zamanlarda cox spirtli ickilerden, siqaretden ve s. daha cox istifade edilmesi ve ya sakitleshdirici dermanlari istifade etmek ehtiyaci hiss etmek. Ozune zerer verme, intihar planlari qurmaq, intihar cehdleri ve ya oz cenaze merasimini dushunmek. Geleceye umidsizlik, ishden eli uzulmek ve hec bir ish gore bilmemek.
- Depressiya neden yaranir?
- Depressiya bezen sebeb olmadan, qefilden meydana cixir. Bezen ise stressli bir heyat hadisesinden sonra bashlayir. Bir defe bashlayib, cox uzun muddet, hetta bir omur boyu de ceke biler. Ya da qisa muddetli ve tez-tez tekrarlanan ola biler. Depressiya shiddetlendikde xesteler hec bir ishle meshgul ola bilmir ve yaxud ne ise etmeye calishsalar bele, ozlerini bedbext hiss edirler.
- İnsan depressiyada oldugunu nece bile biler?
- Depressiyada oldugumuzu bilmek ucun az evvel sadaladigim elametlerin hamisinin eyni anda olmasi lazim deyil. Bu shikayetlerin bir necesi varsa, hekime muraciet etmek meslehetdir. En cox mushahide olunan elametlerden biri yuxu ve ishtaha pozgunlugudur. Yuxu pozgunlugu bir xestelik deyil, bashqa xesteliklerin oldugunu gosteren bir elametdir. Sebebinin mutleq arashdirilmasi lazimdir. Sebebi ya fiziki, ya da psixoloji xesteliklerden biri ola biler. Bele bir shikayetiniz varsa ve uzun muddetdir davam edirse, etrafinizdaki insanlarin teklif etdiyi dermanlari ve ya meslehetsiz aldiginiz yuxu dermanini istifade etmek yerine, bir eksperte muraciet ederek, esas sebebi arashdirmaginiz meslehetdir. Eger bu sadalanan elametler eyni anda kimdese varsa, demeli hemin shexs cox agir depressiyadadir.
- Depressiya ciddi xestelikdir?
- Beli, depressiya ciddi xestelikdir. Bundan mualice olunmaq ucun vaxtinda ciddi tedbirler gorulmese, uzun muddet davam edib, daha da agirlasha biler. Agir depressiyalar zamani ise xestenin intihara cehd etme ehtimali olduqca yuksekdir. Eminem ki, bizim olkede de bir coxlari bu xestelikden eziyyet cekdikleri halda mualice olunmurlar. Eger yaxininiz intihar barede danishirsa, tecili olaraq hekime muraciet etmek lazimdir. Unutmayin ki, depressiyaya her kes dushe biler, hetta kenardan cox guclu gorunen ve bele xesteliye dushmek ucun hec bir ciddi sebebi olmayan biri bele. Bu xestelikden sagalmaq ise her kesin oz elindedir.
- Depressiyani mualice etmek mumkundurmu?
- Evvelce sebebi aradan qaldirmaq lazimdir. Xeste onu mualice eden hekime inanmalidir. Onda ozune inam yaradilmalidir. En yaxshi mualice psixoterapiyadir. Bele xesteler ozunun daxili heyecanini, muxtelif hisslerini herterefli olaraq hekime izah etmek isteyir, cox arzu edir ki, hekim onu diqqetle dinlesin. Odur ki, bele xesteni mualiceye bashlayan hekim cox hovseleli ve sakit olmalidir. Bele xeste hekimle lazimi qeder sohbet edib, "ureyini boshaltdiqdan" sonra ozunde rahatliq ve yungulluk hiss edir.
- Derman mualicesi nece aparilmalidir?
- Derman mualicesi teyin etdikde xestenin shikayetleri ve umumi hali nezere alinmalidir. En ehemiyyetli mualice sanatoriya-kurort mualicesidir. Somatonevroloji tipli sanatoriyalar daha munasib sayilir. Xestenin sinir sisteminin sakitleshmesi ucun seyahet, ov, deniz gezintisi cox xeyirlidir.
Evvelki Xeber
Novbeti Xeber
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023