Gunumuzun belasi: Nevroz
Maraqli / Maraqli Yazilar / Psixologiya / Saglamliq
02 Shubat 2015
2 309
0
Nevrozlar – sinir sisteminin geri donen funksional pozgunlugu olub, sinir sistemine uzun muddet erzinde uzucu tesir eden muxtelif faktorlarin tesiri neticesinde bash verir.
Sade dilde desek, nevroz uzun muddet erzinde davam eden xroniki streslerin neticesinde inkishaf edir ve bu zaman muxtelif sebebler uzunden insan uzun muddet onun ucun murekkeb hesab edilen bu veziyyetden cixish yolunu hec cur tapa bilmir. Bele veziyyetlere bir nece misal da cekmek olar. Meselen: insana onun hazirki ishi xosh gelmir, ancaq o, bashqa ish tapa bilmediyi ucun bu ishle meshgul olmaga mecburdur; aile cutluyu arasinda uzun muddet umumi qarshiliqli anlashma olmasa da, onlar ushaqlarina gore nigahlarini poza bilmirler ve s.
Qadinlar nevrozlara daha cox meylli olurlar ki, bu da onlarin kishilere nisbeten daha emosional, hessas olmalarindan ireli gelir.
Nevrozun esas elametleri ashagidakilardir:17
— Heyecan, narahatliq, qorxu, meyusluq, umudsizliye qapanmaq; tez bir zamanda, hetta kicik hecmli ishin icare edilmesi zamani bash veren yorgunluq, heyat aktivliyinin zeiflemesi, yuxusuzluq, cetinlikle yuxuya getmek ve ya yatib-durduqdan sonra heqiqeten istirahet ede bilmesi hissiyyatinin olmamasi, guclu ishiqlanma ve yuksek sese agrili reaksiya verilmesi. Muxtelif fobiyalarin yaranmasi (meselen, insan birden-bire lifte, metroya ve s. neqliyyat vasitelerine minmekden qorxur), beyinden cixmayan fikirlerin ve hereketlerin olmasi (meselen, evden cixdiqdan sonra qaz, ishiq, utunun yaniq shekilde qalmasindan qorxaraq bir nece defe geri qayitmaq) da mumkundur.
— Orqanizmin diger orqan ve sistemlerinde bash veren pozgunluqlar: ishtahanin pis ve eksine, heddinden artiq guclu olmasi, urekbulanma, qebizlik, ishal, qarinda agri, bash gicellenmesi, arterial tezyiqin enib-qalxmasi, urek doyuntulerinin tezleshmesi, urek nahiyesinde olan narahatliq hissiyyati, cinsi pozgunluqlar ve s.
— Boyun nahiyesinde, ciyinlerde, belde agrilar, ellerde titreme, tez-tez bash veren kut ve ya pulsasiya shekilli bash agrilari.
Nevroz – ciddi xestelik olub, mutleq mualice teleb edir ve bu mualice ne qeder tez bashlanarsa, o qeder de xeyirli olur. Bir cox hallarda nevrozdan eziyyet cekenler bu ve ya diger orqanlarinin fealiyyetinde pozgunluq ashkar etdikde, sehven terapevte, kardioloqa, qastroenteroloqa muraciet edirler. Bu zaman aparilan muayineler neticesinde onlarda, adeten, hec bir ciddi xestelik ashkar olunmur. Yalniz bundan sonra bu hekimler xesteleri nevropatoloqa, psixoloqa, psixiatra, psixoterapevte gonderirler.
Adeten, nevroz xesteliyini mualice edenden sonra diger orqanlar terefinden olan pozgunluqlar da yox olur. Ancaq insan uzun muddet erzinde nevroz veziyyetinde qalarsa ve tibbi yardim ucun muvafiq mutexessise muraciet etmezse, bezi hallarda nevroz fonunda onlarda medenin xora xesteliyi, bronxial astma, hipertoniya xesteliyi, neyrodermit (deri xesteliyi) ve diger xestelikler inkishaf ede biler.
Bundan bashqa, bezi hallarda shexsiyyetin patoloji pozgunluqlari kimi, daha agir xestelikler bas vere biler ki, onlarin da mualicesi nevrozun mualicesinden qat-qat cetin olur.
Nevrozun profilaktikasini hele ushaq dogulmamishdan qabaq bashlamaq lazimdir. Bele ki, qadin hamile olarken duzgun qidalanmali ve daim komfortlu emosional sheraitde olmalidir. Novbeti merhele ushagin duzgun terbiye edilmesi ve ailede sakit ve mehriban sheraitin yaradilmasidir. Boyuk yashlarda ise nevrozun profilaktikasi ucun ashagidakilara emel etmek tovsiye olunur:
— Duzgun istirahet rejiminin ve gundelik yuxunun kifayet qeder olmasinin temin edilmesi. Tez-tez doyunca yatmamaq hallari ve xroniki yorgunluq nevrozun yaranmasina "komek” edir.
— Muntezem olaraq beden terbiyesi ile meshgul olmaq (temiz havasi olan yerde, xususen de mesheli yerde qacishla meshgul olmaq, uzguculuk). İdmanla meshgul olmaq ezele tonusunun artmasina sebeb olur. Ezele tonusunun artmasi da oz novbesinde beyin huceyrelerinin tonusunun artmasina sebeb olur. Ve nehayet, beyin huceyrelerinin tonusunun artmasi ise, istenilen nevrotik simptomlarin tezlikle sonmesi ile neticelenir.
— Stres veziyyetlerinden cixmaq qaydalarini yaxshi bilmek.
Novbeti Xeber
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023