Heyvanin faydali xususiyyetleri
Maraqli / Maraqli Yazilar / Saglamliq
13 Mart 2017
2 102
0
Heyva cox qedimden sherq olkelerinde becerilen ve istifade olunan qiymetli bitkilerden biridir. Heyva 1,5 – 5 m-e qeder hundurluyu olan agacdir. Onun yumurtavari, yaxud girde shekilde yarpaqlari ve solgun-cehrayi cicekleri var. Yarpaqlarinin alt hissesi yumshaq tuklerle ortuludur. Xoshagelen etirli ve dadli, yetishende sari renge boyanan meyveleri olur. Bitki aprel-may aylarinda cicekleyir, meyveleri sentyabr-oktyabrda yetishir. Heyva cox faydali bitki kimi respublikamizin ekser rayonlarinda cox qedimden becerilir.
Qedimde Araliq denizi sahillerinde heyva mehebbet remzi kimi taninirdi ve mehebbet ilahesi Veneraya hesr olunurdu.
Respublikamizin dag eteklerinde yabani halda biten heyva agaclarina da rast gelmek olur. Lakin yeyinti senayesinde, elece de tebabetde en cox becerilen heyvadan istifade olunur.
Terkibi:
Heyva meyvelerinde bir cox faydali ve mualice ehemiyyetli maddeler var: onlardan 4-5 %-e qeder sheker, 2 %-e qeder uzvi turshular, karotin ve C vitaminleri, ashi maddeleri, efir yagi, demir duzlari ve s. gostermek olar.
Heyva toxumlarinda ise 14 – 18 % selikli maddeler, 16 – 20 % piyli yag, 1- 2 % qatran ve coxlu miqdarda zulal var.
Faydalari:
Heyva qlukoza, fruktoza, kalsium, demir, fosfor ve kalium duzlari, mis birleshmeleri, petkinle zengindir.
Heyva helimi – 10 qram heyva uzerine 100 ml qaynar suyu tokun. Ushaqliq qanaxmalarnin qarshisini almaq ucun yemekden qabaq bir xorek qashigi yeyin.
Heyva murebbesi ve ya bicmish heyva qaraciyer xesteliklerinin mualicesinde effektiv vasite sayilir.
Teze meyvenin shiresi qan azliginda, hezm yollari, urek-damar sisteminin xestelikleri ve ya ishal zamani sidikqovucu vasite kimi qebul edilir.
Heyva qusma dayanmasina komek edir, heyva toxumu ise sine yumshaldici, yaxshi ve antiseptik xususiyyetlere malikdir.
Heyva tumunun helimi xarice de tetbiq olunur. O, angina ve ya goz xestelikleri zamani, hemcinin, derini yumshaldan vasite kimi istifade olunur.
Derman meqsedile yetishmish meyvelerden toxumlari ayrilib goturulur, guneshli havada qurudulur, sonra ondan cay hazirlayib soyuqdeymelerde sine yumshaldici derman kimi icilir.
Xalq tebabetinde heyvanin yarpaqlarini qurudub, cay kimi demleyerek, urek agrisinda sakitleshdirici derman kimi icirler.
Meyvesinin murebbesi urek zeifliyinde quvvetverici kimi ve hezm prosesini yaxshilashdirici kimi cox xeyirlidir.
Xalq tebabetinde meyvelerini inek yaginda bishirilir, nefes yollari xesteliklerinde: xroniki bronxitde, elece de verem xesteliklerinin mualicesinde istifade olunur.
Heyva sheker xesteliyinden eziyyet ceken insanlar ucun da faydalidir.
Heyva antioksidant maddelerle zengindir ki, bu faydali xususiyyet onu stress, depressiya zamani, xerceng huceyrelerin emele gelmesi ile mubarizede yaxshi komekci edir.
Heyvanin unikal antivirus xususiyyetleri onu qrip ve soyuqdeymenin mualicesi zamani ugurla istifade etmeye imkan verir. Bu halda heyva az miqdarda suda bishirilmeli ve su ile birlikde qebul olunmalidir.
Heyva demir mikroelementi ile olduqca zengindir. Bu sebebden heyva anemiya (qanazligi) zamani insana boyuk komek ede biler. Ushaqlara heyva shiresi ve heyva kompotlari vermek yaxshidir.
Heyvanin daim qebulu orqanizmde "pis" xolesterinin azalmasina komek edir.
Vitamin C ile zengin heyva immuniteti yaxshilashdirir.
Heyva shiresi iltihab eleyhine ve belgemgetirici tesirine malik olduguna gore bronxit, bronxial astma, muxtelif soyuqdeymeler ve iltihablar zamani ugurla istifade oluna biler.
Heyvani kompot, murebbe, shire, bugda ve ya suda bishirilmish shekilde qebul etmek daha yaxshidir. Teze heyva spesifik tursh dada malikdir ve cetinlikle hezm olunur (xususile de boyuk miqdarlarda). Lakin bir nece teze heyva dilimi insana yalniz xeyir getire biler.
Genclik menbeyi
Heyva orqanizmde geden qocalma prosesleri ile mubarize aparir. Heyva qedim zamanlardan kosmetologiyada istifade olunur. Bele hesab olunurdu ki, heyva qadinin cavanligini ve gozelliyini qoruyur. Kosmetologiyada heyva shiresi yagli derinin temizlenmesi ucun ve cillerle mubarizede istifade olunur. Heyvanin teze shiresinde pambiq diskini isladin ve gunde bir nece defe derinizi silin. Bu sade usul derinin yagliligini azaldir, onu temizleyir ve daha hamar ve parlaq edir.
Saclarin yagliligini azaldmaq ucun heyva yarpaqlari ve toxumlari ile olan demlemeler istifade olunur. Temiz saclari bu demleme ile her gun yaxalayin. Bir muddetden sonra saclariniz daha saglam ve pariltili gorunecek.
Respublikamizin bir sira rayonlarinda heyvadan mualice meqsedile genish istifade olunur. Meselen, heyva agacinin qol-budaqlarinin qabiqlarini soyub qurudur, sonra ondan cay hazirlayib, soyuqdeymelerde icirler. Toxumlarindan iliq suda demleyib, belgemgetirici ve sine yumshaldici derman kimi qebul edirler.
Azerbaycan metbexinde de heyvadan istifade olunur, muxtelif yemeklerin hazirlanmasinda istifade olunur. Heyvadan hetta heyva dolmasi da hazirlanir.
Yuxarida gosterilenlerden aydin oldugu kimi, heyva son derece qiymetli ve faydali bitkidir. Onun respublikamizda daha genish becerilmesi vacibdir.
Yekun:
İstifade olunur:
Mede-bagirsaq xestelikleri zamani
Boyrek xestelikleri zamani
Urek-damar sisteminin xestelikleri
Bronxial astma
Qan azliginda
Ushaqliq yolunda guclu qanaxmalarda
Paradontoz
Deri catlarinda
Yaniqlarda ve deri qiciqlarinda
Hezm traktinin fealiyyetini yaxshilashdirir.
Sidikqovucu vasitedir.
Qankesen vasitedir.
Antiseptik tesiri var.
Yaralara sakitleshdirici tesir gosterir.
Heyvanin tehlukeli xasseleri
Ozunun butun mualicevi xasselerinden bashqa, heyvanin bezi zererleri de var. Melumdur ki, heyva toxumlarinin buzucu tesiri var. Odur ki, heyva tumlari mede xorasi olan insanlara meslehet deyil. Cunki qefil tutmalar yarada biler.
Hemcinin plevrit zamani heyva yemekden cekinmek lazimdir. Eks halda qebizlik yarada biler.
Heyvadan cox istifade qirtlagi qiciqlandirir, ses tellerine mane olur ve oskurek tutur. Buna esaslanaraq, mutexessisler tez-tez nitq soyleyen insanlara heyva yemek meslehet gormur.
Evvelki Xeber
Novbeti Xeber
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023