Uzun ve saglam yashamaq ucun ne yeyek? - HEKİM REYİ
Maraqli / Saglamliq
28 Nisan 2017
1 720
0
Kecmishde qida ve temiz hava insan omrunu uzadirdisa, bu gun eyni sozleri demek mumkun deyil. Cirkli hava, temiz olmayan, qatqilarla omru uzadilan qidalar bizim “omrumuzu yeyir” desek, yanilmariq. Bele bir deyim var - kim ki, 100 il yashamir, gunah onun ozundedir. İndi 70-80 yashina catmish bir adam gorende sevinirik ki, ne yaxshi bu yasha qeder yashayib. Hele nadir hallarda rastlashdigimiz 100 yashlilari demirik...
Evveller uzunomurluler cox olurdusa, indi onlar barmaqla sayilacaq qederdir. Uzun omurlu yashamaq bir nov insanin oz elindedir. Sadece olaraq, zererli qidalardan uzaq durmaq, saglam qidalanmaq ve gulumsemek buna kifayet edir. Hetta bunun ucun mutexessisler zererli qidalarin siyahisini bele tertib ederek insanlari bu cur qidalardan uzaq durmaga cagirir. İnsan saglamligina zerer vuran ve omrunu qisaldan zererli maddelerden biri de qidani uzunomurlu etmek, xususi dad qatmaq, renglendirmek ucun istifade edilen qatqi maddeleridir. Onlarin da tarixi cox qedimlere, eradan evvel uc mininci illere soykenir. Milli-Anarim.Az-in yazdigina gore, e.e.900-cu ilde duz ve odun tustusunden et mehsullarini uzun muddet saxlamaq ucun eradan evvel 50-ci ilde edviyyatlardan lezzetverici kimi istifade edilib. Qida boyalarindan gunumuzden 3500 il evvel misirliler terefinden renglendirici kimi istifade olunub. XİX esrden sonra sheherlerin sayinin suretle artmasi ile qidalarin davamliligini artirmaq ucun qatqi maddelerinden istifade genish vuset aldi. Gunumuzde ise qatqi maddeleri qida senayesinin vazkecilmez bir parcasina cevrilib. Bu cur qidalar E kodu ile qeyd edilir. Dunyada istifade edilen qatqi maddelerinin sayi 8000-den coxdur. Bunlardan yalniz 350-400-u “E” kodu ile seriyalanib. Qatqi maddelerinin beynelxalq sistemde “E” herfi ile kodlanaraq ishledilmesi bu maddeler uzerinde aparilan tecrubelerin bitdiyini ve tesdiqlendiyini gosterir. Hem de hemin maddelerin adlari ferqli ve uzun oldugundan mueyyen bir nomre ile seriyalanib. Onemli olan hansi dozada istifade edilmesidir. “E” maddelerinin hec de hamisi allergik reaksiyaya sebeb olmur. Tebii ciyelek, shokolad, sud, yumurta kimi mehsullar da allergiyalara sebeb ola bilir. Burada esas mesele, hansi maddeden hansi qidada ve hansi dozada istifade edilmesidir. Toksikologiya elminin qabaqcillarindan olan Paraselsusun (1493- 1541) “Her madde toksindir, ancaq toksin ile dermani bir-birinden ayiran dozadir” ifadesi burada yerine dushur. Umumdunya Sehiyye Teshkilati bu maddeler uzerinde defelerle tecrubeler aparmishdir ve bele neticeye gelinmishdir ki, mueyyen miqdarda qidalarin terkibine vurulmasi qorxulu deyil. Bunun ucun qatqi maddelerinden hansi miqdarda istifade edilmesi ucun xususi siyahi hazirlanmishdir. Siyahida hem de istifadesine qadaga qoyulmush “E” seriyalari verilmishdir.
Onlardan bezilerini diqqetinize catdiririq:
Shubheli qatishiqlar:
E125, 141, 150, 153, 171, 172, 173, 240, 241, 477, 605,
E220, 221, 222, 223, 224, 338, 339, 340, 341, 460, 461, 466, 407 (mede ve bagirsaq xesteliyi yaradir), E200 (orqanizmdeki B12 vitamini mehv edir), E250,251, 320, 321 (urek xestelikleri, damar sertliyi, sixilma yaradir).
Tehlukeli qatishiqlar:
E102, 120, E311, 312-nevroloji xestelikler yaradir.
Xerceng yaradan qatishiqlar:
E102, 110, 123, 124, 131, 142, 210, 211, 213, 214, 215, 216, 217.
E211 - sodium benzoat maddesi ketcuplarda vardir.
E123, E110 maddesinden istifade etmek ABSh, İngiltere, Fransa, Almaniya, Rusiya, Yaponiya ve s. olkelerde qadagan edilmishdir. Lakin Turkiyede rengli shokolad ve qaymaqli biskivitlerde istifade edilir. Xerceng riski yaradan en tehlukeli qatishiq ise E330-dur. Demek olar ki, butun hazir qidalarin terkibinde var.
Bu cur qatqili qidalardan uzaq durmaqla yanashi, tebii yollarla da uzun ve saglam omur surmek mumkundur.
Tebii usullarla mualice hekimi Seyfeddin Esed “Yeni Musavat”a aciqlamasinda uzun ve saglam yashamagin reseptinin eslinde cox sade ve her kesin bacara bileceyi sheyler oldugunu dedi: “Cox yashamaq isteyirsinizse, neqativ her sheyi bosh verib gulumsemek, coxlu su icmek, cox gezmek, vaxtinda yatmaq lazimdir. Qidalara gelince ise maksimal derecede heyvani yaglardan qacmaq, corekden qacmaq, corek de yeyende yalniz kepekli ve yuxa formasinda olanlari yemek lazimdir. Cipsi bir sira olkelerde qadagandir. Cunki cipsiler qiz ushaqlarinda sonsuzluq yaradir. Umumiyyetle, qizartmadan uzaq durmaq, yemeklerin ekseriyyetini soyutma, sulu ve yaxud da bishmemish formada yemek lazimdir. Ele yemekler var ki, onu bishirmeden yemek mumkundur. Coxlu meyve, terevez, goyerti, qoz, findiq, noxud, lobya, bal, ari mehsullari qebul etmek lazimdir. Gun erzinde dunya olkelerinin de qebul etdiyi kimi, iki defe yemek yeyilmelidir - seher ve gunorta. Yaponlar deyir ki, axsham saat 5-den sonra hec ne yemek olmaz. Axsham saat 6-7-den sonra maye de icmeyin ki, orqanlar sehere kimi istirahet etsin. Her gun bir eded kend yumurtasini soyutma sheklinde yemek lazimdir. 20 deqiqe qaynadilmali, 5-10 deqiqe suda durmalidir ki, ici tam olmur, saglam qalir. Bir stekan suda bir limonun shiresi, bir qashiq bal, yaninda olsa bir dene soyutma yumurta menim seher yemeyimdir. Men ozum 23 ildir ki, qirmizi et yemirem. Maksimum derecede qirmizi etden qacmaq lazimdir. Eger qaca bilmirsense, ondan qabaq mutleq goyerti yemek lazimdir. Cunki eti goyertinin kobud lifleri hezme verir. Onu etmeyende qirmizi et bagirsaq dashina cevrilir. Dunyanin koklendiyi bir qida da mono qidadir. Ne yeyirsense, bir qidani yemelisen, qarishdirmamalisan. Hec bir qidani bir-birine qatmaq olmaz. Meselen, eti kartofa qarishdirmaq olmaz. Kartofu ve eti ayriliqda yemek lazimdir. Qatigi hec bir yemeye qatmaq olmaz. Her axsham yatmazdan evvel bir stekan qatiq icmek qocaligi insandan uzaqlashdirir. Yuxusuz adamlar her axsham bir xorek qashigi bali iliq suda qarishdirib icse, yuxusu derinlesher. Axsham saat 8-den sonra sosial shebekelerden uzaqlashmaq lazimdir. En azi yatmamishdan 2-3 saat evvel sosial shebekeden uzaqlashmaq ve coxlu fiziki hereket etmek lazimdir. Coreyi evez etmek ucun bugdani yuyub 48 saat erzinde yash tenzif ustune qoyub, uzeri cartlayanda yemek lazimdir. Bunu gun erzinde 100-150 qram yemek coreye olan telebati yuksek seviyyede odeyir. Kend toyugu, teze baliq yemek de olar. Ancaq baliq teze-teze yeyilmelidir. Cunki baliq 48 saat soyuducuda qalanda keyfiyyetini itirir. Deniz mehsullari heyatdir”.
Ekseriyyetin gece yatmadan evvel icdiyi sud eslinde xeyirli deyilmish. Sudun ozunun yox, mehsullarinin heyat oldugunu deyen S.Esed sudun medede problem yaratdigini dedi: “Sudun mehsullari, shor, pendir, qatiq heyat demekdir. Sud ise qelevidir. Medede turshuyur. Qara paltarin ustune sud tokseniz seher onu temiz gorersiniz”.
Evvelki Xeber
Novbeti Xeber
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023