....Duanin heqiqeti nedir?.....
Maraqli Yazilar / İslam / Cemiyyet
23 Shubat 2015
1 689
0
Bismillahir Rehmanir Rehim...
Salam ve Salavat olsun sonuncu peygemberimiz Mehemmed (s.a.a.) Peygembere ve onun Ailesine, Pak Ehli-Beyte (e).
Allahin Salami olsun İslam Yolunu gedenlere ve İslama Dogru gelenlere...
Dunya heyati eledir ki, ister-istemez insanin diqqetini maddi ishlere celb edir. Lakin heqiqet budur ki, insan Allaha yaxinlashmaq ucun yaradilmishdir. O, heyatin butun yonumlerinden bu meqsede catmaq ucun istifade etmelidir. Bu meqsede catmaq ucun en yaxshi yollardan biri her gun omrun be`zi anlarinda diqqeti xaliscesine ilahi dergaha yoneltmeye serf etmekdir. İlahi dergaha olan bu diqqet daha cox namazda eks olunur. Namazda qunut ve diger hallarda dualar oxunur. Revayetlerde namazdan evvel ve namazdan sonra ucun dualar neql olunmushdur. Lakin namazin ozunu de bir nov dua hesab etmek olar. "Selat” (namaz) sozunun luget me`nasi "dua”dir.
Duanin heqiqeti hezret Me`budun dergahina nezer salmaqdan ibaretdir. Dua mo`minler ucun bir nov ruhi ve me`nevi me`racdir. Dua yalniz bir sira sozleri ifade etmek ve be`zi xususi qaydalara riayet etmek deyil. Duanin ruhu ve heqiqeti insanin qelben alemlerin yaradanina diqqet yetirmesidir. Bu diqqetin gucu insanin Allaha mehebbet ve me`rifetinin derecesinden asilidir. Buna gore de duadan evvel ve dua zamani Allahin sifetlerine nezer salmaq lazimdir.
Dua heqiqetde ibadetden savay bir shey deyil. Hetta bu ibadet Allaha diqqet baximindan bir cox ibadetlerden ustun tutulmushdur. Peygemberden neql olunmush bir revayetde deyilir: "Dua butun ibadetlerin megzi kimidir”. (Mehemmed Baqir Meclisi, "Biharul-envar” 93-cu cild, 14-cu bab, seh.300, revayet 37.)
Qur`ani-Kerimde de Allah "duaya tekebburle yanashma” meselesini qeyd ederken buyurur: "Rebbiniz buyurdu: "Mene dua edin, Men de sizin dualarinizi qebul edim! Mene ibadet etmeyi menliyine sigishdirmayanlar tezlikle, zelil olaraq cehenneme girecekler”. ( "Mu`min” suresi, aye 60.)
Bu ayede, Allah "yestekbirune en duai” buyurmamish, "dua” yerine ibadet te`birini ishlederek resmi olaraq duani ibadet unvaninda tanitdirib onu bendelik ucun lazim olan shertlerden saymishdir. Cunki yalvarishi terk etmish shexs ucun gelmish cehennem odu ezabi duani terk eden shexsin cezasina yox, daha cox ibadeti terk etmish shexsin cezasina uygundur... (Ellame Tebatebai, "Tefsirul-Mizan” 2-ci cild, seh.33.)
Mumkundur ki, zehnimizde bele bir sual yaransin: İnsanin Allahdan bir shey istemesi onun ucun ibadet ola bilermi? Bu suali cavablandirmaq ucun ibadetin heqiqeti aciqlanmalidir.
İbadetin heqiqeti budur ki, insan ozunu Allahin bendesi ve Onun hokmu altinda bilsin, ozune hec bir hakimiyyet aid etmesin ve Allah qarshisinda ozunu musteqil irade sahibi saymasin. Eksine, ozunu ve oz varligini Allaha mexsus hesab etsin. İnsan tamamile Onun iradesine teslim olmali, Allah qarshisinda oz bendeliyini e`tiraf etmeli ve azad shekilde oz tekvini bendeliyini gostermelidir. Bashqa sozle, Allah qarshisinda gostermelidir ki, "Sen menim Allahimsan, men ise Senin bendenem; Sen ezizsen, men ise zelilem; Sen hakimsen, men ise Senin mulkunem; Sen Rebsen men ise terbiye alanam.” (Hezret Elinin (e) munacatlarindan bir hisse. "Biharul-envar” 95-ci cild, seh.391, revayet 31.) Namazin heqiqeti de ele bu metlebi bildirmekdir: "İlahi, men bendeyem, bendelik menim she`nimdedir ve Sen menim malikimsen!”
İbadet eslinde yuxarida sadalanan metlebleri gostermekdir. İster qelbde olsun, ister dil ile gosterilsin, isterse de ezalarla! Ruku ve secdeler de bu nov qelb halinin gostericisi oldugu ucun ibadet hesab olunur: Allahin sonsuz ezemeti muqabilinde zelillik numunesi! Dil zikri de bu heqiqeti beyan edir.
Butun ibadetlerin esasi ve ruhu qelbin diqqetidir. Hereketler ve dil zikri ise bu heqiqetin gostericisidir. Dua Allahin malikiyyetine, Rebliyine, izzetine ve qudretine emeli e`tiqaddir.
Ellerini ilahi dergaha acib, qarshisinda boyun eyib bashini ashagi endiren, uzunu torpaga surten, gozlerinden yash axidan ve oz duasi ile hacetlerini isteyen shexs İlahi ezemet qarshisinda butun zelillik ve zeifliyini emeli olaraq gostermishdir. Ozunu feqir, zeif, zelil ve bicare, Allahi ise varli, quvvetli, eziz ve qadir bilmishdir. O bu haleti ile sadalanan heqiqetleri beyan etmishdir.
Dua zahiren maddi ve me`nevi ehtiyaclarin te`min olunmasi isteyi olsa bele, eslinde bendeliyin, insanin acizlik ve feqirliyinin e`tirafidir. Adeten, dua sozlerle ifade olunur. Amma esas bu sozler yox, onlarin arxasinda duran gizli me`nadir. Ele de deyil ki, bu sozlerin deyilishi dunyanin hadiselerinde te`sir etsin ve kim bu sozleri teleffuz etse te`sirli olsun.
Bashqa sozle dua qelbe aid bir ishdir ve dil yalniz urekde olani gosterir. Belelikle, dua insanin qelbinden gelmelidir. Qelb diqqeti olmadan, dil ile sozlerin teleffuzu dua hesab olunmur. Buna gore de dua ciddi qelb isteyi ile mushayiet olunmalidir.
Deyilenlerden me`lum oldu ki, dua heqiqetde ibadetden savay bir shey deyil. Belke de, peygemberden neql olunan bir hedise esasen, dua butun ibadetlerin megzidir. Dua Allahin mutleq hakimiyyeti qarshisinda bendeliyi gostermekdir.
Evvelki Xeber
Novbeti Xeber
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023