Evlilikde verilen Suallar
Munasibetler / Sevgi / Maraqli / Qadin Dunyasi / Kishi Dunyasi
30 Kasim 2021
2 676
0
Mehebbetle yashayan aileler coxdur. Er ve ya arvad neinki omur boyu bir-birini sevmeli, bir-birine hormet etmeli ,hem de menevi deyerlere malik olmalidirlar.Bu mehebbetden dunyaya goz acan korpeler bu sevgini duymali, bu istiliyin altinda boyumelidir.Lakin ailenin inkishafinin butun merhelelerinde mehebbet hissi onun psixoloji bunovresini ,temelini daimi teshkil etmeye biler.
Bu gun bizi ehate eden muhitde, cemiyyetimizde yeteri qeder aile-meishet problemleri movcuddur. Psixoloqlarin, sosioloqlarin arashdirdiqlari faktlara nezere yetirsek ,kifayet qeder dushundurucu , teessufle qeyd edecem ki, urek acmayan hallar daha coxdur.
“Muasir Aile “ modeli nece olmalidir? Mene gore ailenin temeli, gelecek taleyi, bu heyatin ugurlu, sevincli olmasi erin ve arvadin shexsiyyetinden asilidir. Her iki teref ailenin butovluyunun qorunmasi, o ailede boyuyecek ovladlarin herterefli psixoloji dushunceye malik olmasi ucun calishmalidir. Aile inkishaf etdikce, er-arvadin munasibetleri de murekkebleshir. Her bir munaqishede, aile soz-sohbetlerinde er ve arvadin xarakter elametleri bilavasite tezahur edir. Xeyirxahliq, qarshiliqli hormet , dozumluluk, guzeshte getmek ve diger amiller iki insanin xosh munasibet saxlmasinda, bir-birini duzgun basha dushmesi ve anlamasinda muhum rol oynayir.
Aile dialektika qanunlarina tabedir. Munaqishesiz aile eslinde yoxdur. Bunu tam basha dushmek ucun munaqishenin menevi mezmununa diqqet yetirilmelidir. Aile munaqisheleri muxtelif forma ve mezmun dashiyir. Bunlar muxtelif ola biler:
a) er-arvadin telebatlarinin temin olunmasi esasinda emele gelen;
b) her iki terefin terbiyesi, xarakteri ve menevi dushuncesi ile bagli olan;
c) er ve arvadin huquq ve vezifeleri, ailede emek bolgusu, ushaqlara gosterilen medeni reftar ve qulluqdan yaranan problemler esasinda yaranan munaqisheler;
“Muasir Aile” modelinin temelinde bir cox prinsipler dayanir. Mene gore bu prinsiplerden en onemlisi aile medeniyyetidir. Aile medeniyyeti genish mefhumdur. Her bir genc aydin derk etmelidir ki, aile medeniyyeti qarshiliqli munasibet, bir-birine hormet etmek, semimi munasibet, bir-birinin qaygisina qalmagi bacarmaq, fikir ve hissleri bir-biri ile bolushmek, bir-birine sevgisini yeteri qeder vermeyi bacarmaq, agilli yashamaq esasinda formalashir. Buna gore de gencler gelecek ailelerinin butovluyunu saxlamaqla yanashi, cemiyyet qarshisinda mesuliyyet dashidiqlarini da derk etmelidirler.
İdeal aile nece olmalidir? Yeqin ki, muasir dovrde bu sual coxumuzu dushundurur. Bir ailenin inkishafi ,temelli,ideal olmasi ucun iki insanin bir-birine yuksek sevgisi, hormeti olmalidir ve xarakterlerinin tezahurleri bir-birini tamamlamalidir. Her bir cetin veziyyetde el-ele verib yeniden ayaquste qalxmagi bacarmalidirlar. Ve en esas bizim milli ideologiyamiza xas olan bir meqam “aileye kenar mudaxileler olmamalidir”.Bizim hele bu sepkide dushuncemiz tam inkishaf etmeyib. Genclerin istek ve arzulari nezere alinmali, onlarin tam aile olaraq formalashmasi ucun her iki terefin ailesi buna sey gostermelidir. Men xalq shairi Resul Rzadan bir sitat getirmek isterdim. O, “Poeziya zehmet ve ilhamdir” adli avtobioqrafik meqalesinde yazir:
“Atam sag olanda ailemiz firevan dolanirdi. Mesele yalniz maddi cehetden temin olunmaqda deyil. O zaman ucun cox nadir olan cehet bu idi ki, atamiz bizim bedii terbiye almagimizin qeydine qalirdi. Evimizde cox zaman sohbet edebiyyatdan gedirdi. Xususile poeziyadan anam Meryemin shairlik tebi var idi. Anamin sherleri qadinlari maarife, medeniyyete cagirirdi”. Mence bu kicik bir meqalede her bir oxucu ozu ucun mueyyen bir fikir formalashdira biler. Ovladin tebietinde, ureyinde olanlar, qabiliyyeti,medeniyyeti,heyati, insanlari sevmeyi ve diger insani keyfiyyetleri ashilamaq, oyatmaq ucun valideyn sohbetleri, muasir aile disskusiyalari muhum ehemiyyet kesb edir.
Ushaqlar ata ve ana vasitesile etraf muhitde, cemiyyetimizde yaranan hadiselerle bagli tesevvurlere sahiblenir ve bunun esasinda etrafda olan insanlari, ozunu qiymetlendirmek meyarlarini menimseyirler. Aile heyati shexsiyyetin inkishafinda cox muhum rol oynayir. Bu cehet, ilk novbede, ushagin emosional aleminde eks olunur.
Aile, onun realliqlari haqqinda ne qeder danishsaq, yazsaq azdir bele. “Muasir Aile”de bizim milli psixologiyamiz onem dashiyir. Men cemiyyetimizde her bir gencin savadli, dunyagorushlu, sevgi dolu ailede boyuyub formalashmasini arzu edirem. Butun gencler atacagi her bir addimin dushunulmush olmasina inansinlar.Gelecek qurulan aileler heqiqeten de, dovletimize, cemiyyetimize layiqli olsun. Aile motivleri , aile deyerleri, milli adet-enenelerimiz, kecmishimiz, bu gunumuz ve sabahimiz, cemiyyetimizde genclere verilen onem, genc ailelere gosterilen psixoloji yardimlar butun sosial shebekeleri, televiziya proqramlarinin, radio verilishlerinin nezer noqtesinde olsun. Bu addimlar saglam ailenin, gelecek shexsiyyetin inkishafina, formalashmasina tekan verir.
1. Qiz ish gore bilir?
Beli, paltarlari aparib cayda yuyur, yarim kilometr yol gedib bulaqdan su getirir, bozbash bishirir, inek sagir, hetta deshilmish paltarlara yamaq da vura bilir. Bu bacariqlari bizim nenelerimiz CV-lerine yazib fexr ede bilirdiler, indi omur boyu elini ete vurmayan vegetarianla onun bozbash bishirmesi arasindaki korpu Feridenin AZ CookBook bloqudur (tecrubemden deyirem). Ev ishinden de vacib olan adamin col ishidir, cunki tehsilli, tecrubeli ve sosial ana o cur de ushaqlar boyudur.
2. Oglanin diplomu var, evi var, mashini var, daha ne isteyirsen?
Problem ordadir ki, men onun mashini ile yashamayacam. Kederlenende onun evini qucaqlayib aglamayacam. Xestelenende onun diplomu mene sup getirmeyecek. Material imkanlar onun ferasetinin neticesidirse lap yaxshi, amma omrunun sonuna qeder (en azindan buna umid edirsen) yashayacagin adamda bashqa keyfiyyetlerin olmasi daha vacibdir, meselen qayikeshlik, sevgi, hormet.
P.S. Amma ev ve mashinin olmasi yaxshidir – hirslenende penceresini vurub sindirmaq ucun.
3. Oglan kimlerdendi?
Babasi Danabash kendinde meshebeyi olub, nenesi de kendin doxduru olub, birce resept yaza bilmirdi, cunki umumiyyetle yaza bilmirdi. Qadan alim, indi adamin qohumlarini arashdirmaq yox, adini Google edib Linkedİn profiline baxib İnstagram shekillerini yoxlayib, Facebook-daki check-in-lerine baxmaq, yazdigi sherhleri oxumaq bes edir ki, onun ne yuvanin qushu oldugunu bilesen (Hansi yuvanin qushudu?).
4. Temiz qizdi?
Butun temiz ev qizlarina bir sozum var (ah, axi onlar İnternete girmirler), temiz col qizi olun! Temiz col qizinin savadli dostlari (beli, oglan da ola biler ve xeyr, onlar sevgili deyiller) var, operaya, teatra, kitab klublarina gedir, xarici olkelere seyahet edir (bashqa olkelerde yalniz barlar yox, muzeyler de var) ve İnternetden istifade edir (beli, İnternetde kitablar da var ve xeyr, İnternet yalniz cat deyil). Temiz col qizlari cox olsa basilmaz veten!
5. Haralidirlar?
Azerbaycan ozu onsuz da balaca olkedir, onu Yeni Ulduzun o parildayan kostyumlu aparicisi demish, "bolgelere bolub” kiminse babasinin hansi rayondan olmasi ile o adam haqqinda fikir yurudenlere halal olsun! Bashqa sozum yoxdu.
Kemale Qarayeva
Evvelki Xeber
Novbeti Xeber
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023