Ere getmekle duzelmeyen xestelikler... - Ginekoloq qiz analarina seslendi
Qadin Dunyasi / Saglamliq / Cinsel Saglamliq
24 Agustos 2022
1 532
0
Dovrumuzde ginekoloji problemler cox yayilib. Qadinlar aile qurduqdan sonra bir reproduktiv orqanlarin qeyri-duzgun inkishafi, anadangelme xestelikler, infeksiyalarla ve bir sira diger problemlerle mubarize aparmali olurlar. Sadalanan butun bu hallar ana olmaqda cox ciddi problemler yaradir. Buna gore de, aile heyati qurduqdan sonra meydana cixan bu hallarla vaxtinda mubarize aparmaq lazimdir.
Olkemizde bir sira muhafizekar dushunceli insanlar milli mentaliteti esas tutaraq qiz ushaqlarinin aile qurmazdan evvel ginekoloqa apararaq muayine etdirmeyi duzgun hesab etmirler. Qiz ushaqlarinin yetkinlik dovrunde meydana cixan aciq-ashkar bir sira problemlerinin olmasina baxmayaraq "ere getdikden sonra duzelecek" deye probleme qeyri-ciddi yanashirlar.
Bezen yetkinlik yashinda olan qiz ushaqlarinin hedden artiq kokeldiyini, uzunun ve bedeninin bir cox yerlerinin anormal shekilde tuklendiyini, uz nahiyyede sizanaqlarin emele geldiyini gore bilerik. Bu veziyyet hansisa duzgun getmeyen bir prosesin ve inkishafin gostericisidir. Ancaq analar bu hala bezen etinasizliqla yanasharaq, oz ovladlarini vaxtinda hekime muayine etdirmekden imtina edirler. Bu ise inkishafda olan qadin orqanizminde duzgun getmeyen proseslere vaxtinda mudaxile ederek gelecekde meydana cixacaq fesadlarin qarshisini almaq ucun shansi elden vermek hesab oluna biler.
Anarim.Az bildirir ki, ginekoloq Leman Eliyevadan bu problemle bagli bezi suallara cavab alib:
- Leman xanim, qiz ushaqlarinin yetkinlik dovrlerinde ginekoloqa muraciet etmeleri gelecekde ne kimi fesadlarin qarshisini ala biler?
- Qizlarda heddi bulug yashlarinda reproduktiv orqanlarin inkishafi suretlenir. Bedenin hormonal fonunun deyishmesi ile elaqedar olaraq onlarin sud vezileri inkishaf edir, yumurtaliqlarda yumurta huceyrenin yetishmesi ile elaqedar olaraq aybashi tsikli bashlayir. Heddi-buluga catan qizlarda duzenli olaraq aybaay aybashi akti bash vermelidir. Ancaq bezen ele olur ki, ilk aylar aybashi duzenli olmur ve gecikmeler mushahide olunur. Bu, eslinde, tehlukeli sayilmir, bir nece muddetden sonra normaya dushmesi mumkundur. Amma bu muddet uzanarsa, o zaman hekime muraciet etmek meslehetdir. Bu zaman qiz ushaqlarinin orqanizminde qeyri-tebii elametler, anormal ceki artimi, hedden artiq uzun ve qisa boy, sac tokulmesi, tuklenme, uzun sizanaqlarla ortulmesi kimi hallara rast gelmek mumkundur. Buna gore de bele hallar yashandiqda qiz analari veziyyete bigane qalmamali, ushaqlari gec olmadan ginekoloqa getirmelidirler.
Hekim bele qiz ushaqlarini evvelce USM vasitesile muayine ederek reproduktiv orqanlarin inkishafinin gedishatini izlemelidirler. Bu orqanlarin qurulushunda olan her hansi bir narahatliq USM vasitesile derhal mueyyen edilir. Cox zaman qiz ushaqlarinda yumurtaliqlarin ve ushaqligin, elece de borularin inkishafdan qaldigini gormek olur. Vaxtinda teyin edilen problem ise gelecekde bir qadinin ana olmasina shans vermek demekdir. Bundan elave qiz ushaginda yaranan hormonal problemlerin de analizler vasitesile vaxtinda mueyyen edilmesi de mumkundur.
- Bes qiz ushaqlarinda sadalanan elametler mushahide olunarsa, o zaman hansi analizler teleb olunur?
- Esasen aybashi pozulmalari zamani FSH (follikulstimullashdirici hormon), LH (lyuteyinleshdirici hormon) analizleri teyin edilir. Bu hormon qadin orqanizminde ovulyasiya ve sari cismin emele gelmesini temin edir. Estradiol hormonu en cox aktiv olan qadin cinsi hormonudur. Estradiol hormonu qadinlarda cinsi sistemin qadin tipi uzre inkishaf etmesini, ikincili qadin cinsi elametlerinin inkishafini, aybashi funksiyasinin bash tutmasi ve tenzimlenmesini, derialti piy toxumasinin qadin tipi uzre formalashmasini, yumurta huceyresinin inkishafini, hamilelik dovrunde ushaqligin boyumesi ve inkishaf etmesini, qadinin emosional sahesine aid olan xususiyyetlerin formalashmasini temin edir. Bundan elave Androgen (kishi cinsi) hormonlar da analiz edilmelidir. Bele ki, qadin cinsi hormonlarindan elave qadin orqanizmi, hemcinin kishi cinsi hormonlari (androgenler) da hazirlayir. Lakin qadin orqanizmi terefinden hazirlanan androgen hormonlarin miqdari, kishi orqanizmi terefinden hazirlanan hormonlarin miqdarindan, xeyli az olur.
Qadinlarin qaninda androgenlerin artmasi, onlarin qollarinda, ayaqlarinda, qarin nahiyesinde, uz nahiyesinde (ekser hallarda dodaqustu sahede), dosh gileleri etrafinda tuk ortuyunun artmasi, deride muxtelif pozgunluqlara sebeb olur (coxlu civze-sizanaqli sepkiler). Androgenlerin seviyyesinin qanda uzun muddet erzinde yuksek olmasi qadinin beden qurulushunun, kishilere mexsus beden qurulushu almasi ile (ensiz canaq, enli ciyinler, inkishaf etmish ezele sistemi ve s.) neticelene biler. Qadinlarda androgenlerin seviyyesinin yuksek olmasi onlarda sonsuzluga ve ya oz-ozune ushaqsalmaya da sebeb ola biler.
Hemcinin qalxanvari vezinin hormonlari- tiroksin (T4), triyodtironin (T3) ve TSH - tireotrop analizleri de vacibdir. Bu hormonlar yumurtaliqlarin funksiyalarinin tenzimlenmesinde mueyyen rol oynayirlar.
Menbe:medicina-Anarim.Az
Evvelki Xeber
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023