Halal ve haram

İslam
04 Eylul 2014
2 275
0

"Halal" ve "haram" dini terminlerdir. Yeyilib icilmesi istifade olunmasi qadagan olunmayan sheyehalal, yeyilib icilmesi ve yerine yetirilmesi qadagan olunan sheye iseharamdeyilir. Haram olan, yeni qadagan olunan sheylerin sayi mehduddur. Qadagan olunanlarin xaricindekiler ise halaldir. Bashqa sozle bir sheyin qadagan olundugunu bildirilmeyibse, o shey halaldir.
ALLAH-Teala yaxshi, temiz ve insan saglamligina faydali olan sheyleri halal, pis,kirli ve zererli sheyleri ise haram buyurmushdur.

Qurani-Kerimde bele buyurulmushdur:
"Ozleri ucun neyin halal buyuruldugunu (qilindigini) senden sorushurlar; de ki, butun yaxshi ve temiz sheyler size halal buyurulmushdur." (Maide suresi, aye 14)
ALLAH-Tealanin oz qullarina sonsuz merhemeti vardir. Onlarin omurlerini saglam olaraq surmelerini ve ozlerini narahat edecek olan her sheyden uzaq olmalarini isteyer. Bunun ucun, onlara zererli bir sheyi emr etmeyeceyi kimi, faydali bir sheyi de qadagan etmez. O neyi emr etmishse bize xeyri oldugu ucun emr rtmish, neyi qadagan etmishse bize zereri oldugu ushun qadagan etmishdir.

Bunu bu shekilde bilmek ve belece inanmaq imanli olmagin xususiyyetlerinden biridir.
ALLAHin halal buyurdugu sheylere haram demek, haram olaraq bildirdiklerini de halal qebul etmek bgyuk gunahdir, hetta kafirlikdir.

Qurani-Kerimde bele buyurulmushdur:
"Ey iman getirenler! ALLAHin size halal buyurdugu pak nemetleri (ozunuze) haram etmeyin ve heddi de ashmayin. Dogrudan ALLAH heddi ashanlari sevmez!" (Maide suresi, aye: 87 )
"Dillerinizin yalan ifadeleri ie: "bu halaldir,bu haramdir" demeyin; eks teqdirde ALLAHa iftira atmish olarsiniz. Shubhesiz ki ALLAHa yalan uyduranlar esla qurtula bilmezler." (Nahl suresi, aye: 116)
ALLAHin haram buyurdugu shye halal demek de o qeder gunahdir. Cunki ALLAH-Teala hec kime halal ve haram qilma selahiyyeti vermemishdir.
Qurani-Kerimde bele buyurulmushdur:
"De ki: ALLAHin oz qullari ushun cixardigi (yaratdigi) bezeyi ve gozel ruzileri kum haram buyurdu? De ki; onlar dunyadaki heyatinda inananlardandir. Qiyamet gunu ise yalniz mominlerindir. Basha dushe bilenler ucun ayeleri bele izah edirik." (Araf suresi, aye: 32)

"De ki: ALLAHin size verdiyi ruzinin bir qismini halal, bir qismini de haram qildiginizi gormursunuzmu? De ki: ALLAHmi size izin verdi ,yoxsa ALLAHa iftirami atirsiniz? (Yunus suresi, aye 59)
Mehz bu ayelerm bize xeberdarliq edir. ALLAHin qoydugu serheddi ashmamagimizi, halal dediyini halal,haram dediyini de haram qebul etmeyimizi nesihet edir.

Haramdan cekinmeyen, halalla harama ferq qoymayan insanin duasini ALLAH qebul etmez. Haram qazancla edilen yaxshiligin savabi da olmaz.

Peygemberimiz bele buyurur:
"Ey insanlar, ALLAH temizdir,yalniz temizi (halal olani) qebul eder. ALLAH peygemberlere emr atdiyini mominlerede emr etmishdir (bele buyurmushdur)"

"Ey peygemberler, halal olan sheyleri yeyin ve yaxshi iiler gorun. Shubhesiz ki men sizin etdiklerinizi bilirem (Mominun suresi, aye: 51) "Ey mominler ruzi deye verdiyimizin halal ve temiz olanlari yeyin"(Beqere suresi, aye:172)
Peygemberimiz sonra bunlari soyledi: "Aylarla seyahet eden, saci-bashi daginiq, toz-torpaq icinde (oldugu halda) ellerini goye dogru qaldirib "Ya Rebbi, Ya Rebbi" deye dua eden, halbuki yediyi haram, icdiyi haram, geyindiyi haram olan ve haram ile beslenmishn olan bu adamin duasi nece qebul olunacaq?"deye buyurmushdurMuslim, Zekat: 19; Tirmizi, Tefsiril-Quran: 3)

"Bir nefer halal qazancindan-ALLAH halal maldan verilen sedeqeden bashka hec bir sedeqeni qebul etmez-bir xurma qeder sedeqe verse, ALLAH o sedeqeni qebul eder. Sonra onu, sizin atin balasini (daycasini) boyutduyunuz kimi, sedeqe sahibi ucun boyudur. Bele ki, o sedeqe dag boyda olur" (Buhari, Zekat: 7; Muslim, Zekat: 1)
Bu ayeti kerime ve hedisi sherifler muselman ucun, inanmish insan ucun halal tikenin ve halal qazancin ne qeder ehemiyyetli oldugunu gosterir. Qazanci halal olmayan insanin duasi ALLAH terefinden qenul edilmeyeceyi kimi, halal olmayan qazanci ile etdiyi xeyrli ishin de bir qiymeti yoxdur.

Ancaq zeruriyyet harami mubah (dine gore edilmesi normal olan, ne gunah, ne de savab olan ishler) hala getirir. Dinimizde mecburiyyet yoxdur. Cunki İslamiyyet insana eziyyet vermeyen bir dindir. Bir insan ozunden asili olmayan sebeblere haram olan bir shey yemeye ve yaxud haram olan bir sheyi elemeye mecbur qalarsa, halal sayilmasa, da oz ehtiyacini yerine yetirecek qeder haram sheylerden istifade ede biler. Bu gunah olmaz. Cunki ayeti-kerimede haram olan sheyler sayildiqdan aonra: " Bir insan bunlardan (haram olanlardan) yemeye mecbur olarsa, hec kime hucum etmeden ve serheddi ashmadan bir az yemesi gunah deyil". (Beqere173)-deye buyurmushdur.

Redakte etdi: Bash _BeLasi ッ

Evvelki Xeber Novbeti Xeber

Geriye Qayit

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023