Oruc - dunya ve axiret seadeti getiren ilahi ziyafet
İslam
29 Mayis 2017
1 947
0
İnsanlarin hamisi ziyafetde ishtirak etmeyi xoshlayirlar. Xususile boyuk shexsiyyetlerin teshkil etdiyi ziyafetler hami ucun daha maraqli ve arzulanandir. Her bir ziyafet onu teshkil edenin kimliyinden asili olaraq ozunemexsuslugu ile secilir. Bu sebebden de ziyafetler hec de hemishe sufrede olan rengareng nemetleri ile yadda qalmir. Ziyafet ne qeder boyuk shexs terefinden teshkil edilmish olsa, sufre meselesi bir o qeder arxa planda qalir ve esas diqqet meclisin sebebkarina, onunla unsiyyete yonelir. Eger kimse bele bir boyuk meclise xususi olaraq devet alsa, ustelik orada ishtiraka gore mukafat da verileceyini bilse, yeqin ki, hec vaxt bele bir meclisde ishtirakdan boyun qacirmaz.
Anarim.Az islam-Anarim.Az-a istinaden bildirir ki, Ramazan her bir muselmanin devet olundugu Allah qonaqligidir. Allah-Teala Qurani-Kerimin Beqere suresinin 183-cu ayesinde bizleri bu ilahi ziyafete devet etmish ve orada ishtirak etmeyi her birimize vacib buyurmushdur. Beli, Allah-Teala bizi ziyafete devet etmish ve bildirmishdir ki, hemin ziyafetde ishtirak etsek, qazancimiz dunya ve axiret seadeti ola biler.
Bildiyimiz kimi, İslamin insanlara vacib buyurdugu butun emeller hem maddi, hem de menevi menfeetlere esaslanir. Oruc tutmaq da bu umumi qaydadan istisna deyildir. Duzdur, Quran ve ya hedislerde hec de hemishe butun emellerin esaslandigi hikmetler aciqlanmir. Bunun muxtelif sebebleri ola biler. Sebeblerden biri kimi, hemin hikmetlerin izahinin İslamin ilk dovrlerinde insanlar terefinden lazimi shekilde qavrana bilmemesini gostermek olar.
Bildiyimiz kimi, bu gun artiq orucun insan saglamligina olan faydalari barede kifayet qeder elmi deliller movcuddur. Hetta tam qetiyyetle demek olar ki, insan orqanizminde orucun musbet tesir gostermediyi bir uzv yoxdur. Bu cur elmi izahlari o dovrun insanlarina basha salmaq tebii ki, qeyri-mumkun idi. Bu sebebden de Peygemberden (s) ve İmamlardan (e) neql edilmish revayetlerde orucun insan organizmine bu gun melum olan xeyirlerini sadalayaraq, "oruc tutun ki, qaninizda olan ziyanli yaglar temizlensin, bedeninizdeki filan zeherli maddeler erisin, qaraciyerinizin fealiyyeti normallashsin, astma xesteliyi aradan qalxsin" ve s. kimi ifadeler ishletmemish, umumi olaraq "oruc tutun ki, saglam olasiniz" demekle kifayetlenmishler.
Orucun butun bu faydalarina baxmayaraq Allah-taala onun maddi xeyrini deyil, menevi faydasini aciqlamaga ustunluk vermishdir. Bunun sebebi odur ki, menevi faydani nezere alaraq oruc tutan, hemin maddi xeyirleri de tebii olaraq elde etmish olur. Bele ki, insan Allaha xatir oruc tutanda da oruc oz maddi tesirini hemin shexse gosterecek ve o, orucun organizme olan xeyirlerini elde edecekdir. Meselenin eks terefi ise bele deyildir. Bele ki, eger kimse yalniz hemin maddi meqsedlerle oruc tutsa, ondan nezerde tutulan menevi xeyirleri elde ede bilmeyecekdir. Oruc ucun Allah terefinden nezerde tutulan menevi xeyir ise hec ne ile muqayise edile bilmez.
Orucun en boyuk faydalarindan biri onun insan meneviyyatina olan tohfesi, insanin iradesini mohkemlendirmesi, oz nefsine hakim etmesidir. Allah-taala da orucun bu xeyirine toxunmush ve oruc tutmagin teqva elde etmek istiqametinde bir addim olmasini beyan etmishdir. Teqva nedir? Teqva insanin hem zahir, hem de batinde Allahdan qorxmasi, butun hallarda Onun gosterishlerine tabe olmasidir. Eger biz Qurani-Kerime nezer salsaq gorerik ki, teqvaya malik olmaq Allah qaninda bendenin en beyenilen sifetidir. Allah-Taala insanlardan teqvali olmagi istemish ve teqvani bendelerin bir-birinden ustunluk meyari teyin etmishdir (Hucurat 13). Allahin rehmet ve merhemeti her sheyi ehatelemish ve O, rehmetini yalniz teqvalilara vacib etmishdir (Eraf 156). Allah-Teala mehz teqvalilari cennetin varisleri edecekdir (Meryem 63). İnsanlarin hamisi cehenneme daxil olacaq, Allah oradan yalniz teqvasi olanlari cixaracaqdir (Meryem 72). Allah xeyir ishleri yalniz teqvalilardan qebul edir (Maide 27). En gozel azuqe teqvadir (Beqere 197). Cunki bizim emellerimizden Allaha yalniz teqva catir (Hecc 37). Xulase, umumiyyetle butun ibadetlerden meqsed teqva elde etmekdir (Beqere 21).
Quranin teqvaya bu qeder ehemiyyet vermesinden sonra her bir muselmanin vezifesi teqvaya yiyelenme istiqametinde hereket etmek ve teqvasinin artmasina sebeb olan ishler gormeye calishmaq olmalidir. Hemin teqvaya sebeb olan emellerden biri de orucdur. Allahin bizlere vacib buyurdugu ibadetler icerisinde oruc xususi ehemiyyete malikdir. Oruc islami ibadetler arasinda bir nece xususiyyeti ile secilir. Bunlardan biri orucun sirf Allaha mexsus ibadet olmasidir. Peygemberden (s) neql edilmish meshhur revayetlerden birinde deyilir: "Allah-Teala buyurmushdur: "Oruc Mene mexsusdur ve onun mukafatini men Ozum vereceyem." Eslinde İslami baximdan ibadetlerin hamisi Allaha mexsusdur ve Allahdan qeyrisine ibadet etmek haramdir. Lakin Allah-Tealanin orucu xususi olaraq vurgulamasi bu ibadet novunun ehemiyyetini gosterir. İslam alimleri bu hedisin izahinda bir noqteye de ishare edirler ki, Allah-Tealanin hemin mubarek kelamindan meqsed, orucun riyakarliq gostermek mumkun olmayan yegane ibadet olmasidir. Cunki bildiyimiz kimi, ibadetlerin hamisinda adeten insan hansisa ishi gormekle ibadet edir. Orucda ise ibadet hereketle deyil, hereketsizlikle, yeni bir sira hereketler etmemekle, bir sira emellerden cekinmekle yerine yetirilir. Hereket olmayanda da, tebii ki, bashqasina gostermeli bir shey olmadigi ucun riyakarliq mumkun deyil.
Orucun diger bir ozunemexsuslugu onun hem Quranda, hem de hedislerde sebr adlandirilmasidir (Beqere 45). Oruc Allahin qadagan buyurdugu sheyler muqabilinde Allaha xatir sebr etmekdir ve bildiyimiz kimi İslamda en boyuk mukafatlardan biri mehz sebr sahibleri ucun nezerde tutulmushdur. Bele ki, Allah-Teala Qurani-Kerimde sebr edenlere saysiz-hesabsiz mukafat vereceyini bildirmishdir (Zumer 10). Ele bu sebebdendir ki, muqeddes dinimizde bir sira emellerin mukafatinin boyukluyunu basha salmaq ucun meyar olaraq oruc gosterilir. İslamda orucla bagli diqqeti ceken diger bir meqam da orucun bir sira emeller ucun keffare (cerime) rolunu oynamasidir. Orucun insanin gunahlarinin bagishlanmasindaki rolu baresinde hedis menbelerinde coxlu sayda revayetler movcuddur. Lakin Quranda konkret olaraq bir sira gunah emellerin cezasi olaraq, yaxud bir sira vacib emellerin yerine yetirilmediyi teqdirde oruc tutmaq emr edilmishdir ki, misal olaraq Beqere suresinin 196-ci ayesini, Nisa suresinin 92-ci ayesini, hemcinin Maide suresinin 89 ve 95-ci ayelerini gostermek olar.
Orucun maddi ve menevi xeyirleri baresinde danisharaq meselenin butun tereflerini ehate etmek qeyri-mumkundur. En azi ona gore ki, orucun insan orqanizmine xeyirleri hele indi, İslamin gelmesinden 1400 il sonra uze cixir ve daha on ve yuz iller sonra nelerin melum olacagini hec kes deye bilmez. Allah-Teala ise butun bu maddi ve menevi xeyirleri bir cumle ile ifade ederek buyurmushdur: "Bilseniz oruc tutmaq sizin ucun ne qeder xeyirlidir!" (Beqere 184). Ele ise butun emrleri saysiz hikmet ve xeyirlere esaslanan Allahin devetini qebul ederek ozumuzu bu ilahi ziyafetden mehrum etmeyek. Allah-Teala hamimiza Ramazan ayinda Ozunun beyendiyi kimi oruc tutmagi nesib etsin. AMİN!
Evvelki Xeber
Novbeti Xeber
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023