Anarim.Az teqdim edir
Yuksek zekalari ile adlarini tarixe yazmish insanlar coxdur. Bunlara misal kimi Albert Eynshteyn, İsaak Nyuton ve Mark Zukerberq kimi shexslerin adlarini cekmek olar.
Dunya tarixinde iz qoymush bir cox alim, tarixci ve ixtiracida İQ seviyyesi 150-den coxdur.
İQ İntellekt emsali (ingilisce intelligence quotient -İQ "ay-kyu") insanin malik oldugu intellekt qabiliyyetinin kemiyyet gostericisi sayilir.
Albert Eynshteynin İQ-si 160, İsaak Nyutonun 190, Mark Zukerberqin ise 152-dir. Bu insanlar dahi kimi taninirlar. Onlarin her biri ugurlari ile tarix yaradib. Ancaq bir zamanlar bu dunyada 250 ile 300 arasinda İQ-si olan bir insan da yashayib.
Uilyam Ceyms Sidis en agilli insan, ushaq dahisi ve fovqelade bir riyaziyyatci idi. Eyni zamanda coxlu dil bilir, bacariqli bir yazici idi. Ancaq teessuf ki, bir coxlari onun adini eshitmeyib.
Uilyam Ceyms Sidis kim idi?
Anarim.Az musavat.com-a istinaden bildirir ki, bir zamanlar yashayan en agilli insanin facieli hekayesini teqdim edir.
Uilyam Ceyms Sidis 1 aprel 1898-ci ilde Nyu Yorkda anadan olub. ABSh-dan Rusiyaya kocen bir yehudi ailenin ushagi idi. Atasi Boris Harvarddan 4 derece qazanan numunevi psixoloq, anasi ise hekim idi.
Uilyamin parlaq zekaya sahib olacagi gozlenilirdi, cunki valideynleri de cox agilli idi. Ancaq zekasi gozlenilenden daha cox oldu.
Uilyam 8 ayliq olanda elifbani oyrenmeye bashlayib. 18 ayliq Uilyam artiq "The New York Times" qezetini oxuya bilirdi.Balaca dahi 8 yashina qeder Latin, Yunan, Fransiz, Rus, Alman, İvrit, Turk ve Ermeni dillerini oyrendi.
Bu 8 dile elave olaraq, oz dilini de icad etdi ve bu dile "Vendergood" adini verdi.
Ailesi onun dahi oldugunu bilirdi. Buna gore, atasi onu Harvardda oxutmaga calishdi. Ancaq bu teleb redd edildi, cunki o zaman Uilyam 9 yashinda idi.
Uilyam iki il sonra, 11 yashinda Harvard instutuna qebul edildi. Uilyam 1909-cu ilde Harvarda qebul edilen en genc insan kimi de tarixe dushub.
1910-cu ile qeder riyaziyyat biliyi zirveye qalxdi ve professorlar kimi tedrise bashladi. Uiyamin ugurlari dilden dile yayildi ve "mohteshem oglan" adi qazandi. O, 16 yashinda bakalavr tehsilini basha vurdu.
Genc yashlarinda ustun zekasi ve istedadlari ile metbuatin diqqet merkezinde olan Uilyam ozunu "New York Times" qezetinin manshetlerinde gordu. Ancaq genc yashda gelen bu shohret onun ucun bir yandan da yorucu idi.
Uilyam ushaqliqdan oyrenmekden lezzet alsa da, yetkinlik yashina catdigi zaman dushuncesi deyishdi ve atasini bu shohretde gunahlandirdi. Atasi 1923-cu ilde vefat edende Uilyam onun defninde ishtirak etmekden imtina etdi.
Uilyamin atasi, Boris
Shohretden yorulan Uilyam adi bir heyat surmek istedi ve ofis ishlerine bashladi. Ancaq bu muddet erzinde de xalq terefinden sevilmeye, axtarilmaga davam etdi ve yeniden ish yerlerini deyishmek mecburiyyetinde qaldi. Jurnalistler onun 1924-cu ilde heftede 23 dollarliq bir ishde ishlediyini ashkar etdiler. Jurnalistler bunu da qezetlere manshet etdi. Uilyam ferqli texelluslerden istifade ederek bir cox deyerli kitablar da yazib.
Heyatinda donush noqtesi ise hebsxanaya mehkum edildiyi zaman olub. Sosialist olan Uilyam 1919-cu il 1 may numayishleri zamani hokumet terefinden hebs edildi ve 18 ay hebs cezasina mehkum olundu.
Ancaq ailesi onun hebsxanaya dushmesini qebul ede bilmedi ve evezine 2 il sanatoriyada qalmasini teleb etdiler. Sidis hem ishtirak etdiyi numayishlere gore, hem de ateist oldugu ucun xalqin sevgisini itirmeye bashladi. Yukselmesi ile medianin diqqet merkezine cevrilen Sidis, enishi ile de yeniden medianin diqqet merkezinde oldu.
Sidis omrunun son illerini elmden uzaq kecirdi. Pul qazanmaq ucun kicik ishler gordu ve 17 iyul 1944-cu ilde 46 yashinda beyin qanamasindan vefat etdi.
Omrunun son illerinde oyrendiyi dillerin sayi 40-a catmishdi. 250 -300 arasinda İQ-su oldugu deyilen, dunyani deyishdire bilecek qeder agilli olan bu adam teessuf ki, genc yashda vefat edib.
Anarim.Az /news.milli.az