Anarim.Az teqdim edir
Kishiler ne qeder guclu olsalar da xestelikleri bir o qeder agir kecirir, oz saglamliqlarinin qeydine qadinlardan az qalir, hekime getmir, daha dogrusu tenbellik edir, getse de mualicesini dogru duzgun etmir, umumiyyetle, onlara hec vaxt hec ne olmayacagina inanirlar.
Anarim.Az 40 yashdan kishileri gozleyen en genish yayilmish xestelikleri teqdim edir.
1.Urek-damar sistemi
Dunyada kishilerin qefil ve erken olumune sebeb olan birinci amildir. 20 il evvel 45 yashdan sonra riski artan bu sistem pozuntulari muasir kishilerde artiq 35-37 yashindan biruze verir.
Qidalar ve pis heyat terzinden pis xolesterin qanda artir, damarlar tutulur, ateroskleroz ve tromb yaranir, neticede infarkt ve insult olur.
Dunyada her urek-damar tutulmasindan 25% insan olur ki, bunlarin da 70%-i orta yashli kishilerdir.
Niye qadinlarda bu risk azdir: cunki qadinlarda hormonal statusdan qanda yaxshi xolesterin cox olur.
2.Agciyerlerin shishi - Siqaret belasi
Hazirda 35 yashdan sonra artiq ilk rusheymlerini atan en bedxasseli xestelikdir. Agciyer xercengi 50 yashdan sonra daha cox kishilerde diaqnoz olunsa da, xestelik en azi 10 il evvelden bashlayir. 2 sm-lik shish 5 ile formalashir. İlkin merhelede tapilmir, gizli gede bilir, ashkarlananda 3-4cu derece olur ve cemi yarim il omur surur.
Siqaret cekmek, zererli verdishler, ish kishileri risk qrupuna daxil edir.
3.Prostat shishleri
Her 7 kishiden birinde ashkarlanir, duzdur vaxtinda ashkarlansa mualiceye tabe olur, bir emeliyyatla cixish yolu var. Shish cox gec inkishaf edir, metastaz vermesi zeifdir. Evvelce xosh xasseli shishlerle bashlaya bilir. Hekimler artiq 40 yashlara dogru her bir kishinin prostat muayinesi ve PSA analizi vermesini vacib hesab edir.
Muasir kishilerin oturaq heyat ve ish sherati prostat shishlerini aktivleshdirir.
4.Deri xercengi - Melanoma
50 yasha kimi qadnlarda bu xestelik daha cox rast gelinse de, sonra risk qefilden kishilerin zererine deyishir. Hazirda deri ortuyunde, xususen bel ve uzde, burunda deri xercengi ashkarlanan kishilerin sayi getdikce artir. Melanoma 50 yashindan sonra deqiq bilinse de sebebkar xallar oldugundan, bu xallar kishilerin bedeninde evvelden olur ve risk 35 yashdan sonra aktivleshir ve xeste uzun iller xercenge dogru getdiyini bilmir.
Ona gore onkoloqlar 35 yashdan sonra her bir kishiye tehlukeli xallarin pasportunu cixarib, derinden tehlil edilmesini vacib olur. Kishi derisi guneshin UVC shualarina qarshi daha hessasdir ve kishiler aciq havada cilpaq cox oldugundan bu onlarin xeyrine deyil.
5.Diabet
Azerbaycanda 35 yashdan sonra qanda shekerin keskin qalxmasi diaqnozu qoyulan kishilerin sayi artir. Sakit ve gizli qatil statistika gore 1995-ci ilden sonra dogulmush her oglan ushaginin 3-den birinde diaqnoz olunacaq. Cunki kishiler daha zererli qidalanir, qanda insulin cox sishrayir, idmanla meshgul olmur, ezeleler artiq shekeri yandirmir, getdikce kokelir. Ona gore 35 yashdan sonra ilde 1 defe gizli sheker analizi vermek mutleqdir.
Daha bir bela - ALKOQOLİZMDEN QAYNAQLANAN SİRROZ
Bunu xestelik kimi qeyd etmek tebii ki, olmaz. Amma Umumdunya Sehiyye Teshkilati bildirir ki, mezh alkoqol kishilerin vaxtsiz, qefil olumune sebeb olan xesteliklerin esasini qoyur, kishilerin 40 yashindan sonra emek fealiyyetini 70% azaldir.
Spirtli ickiler medealti vez, mede, qaraciyer xercengi, sirrozuna sebeb olur, 50 yashdan sonra psixi pozuntulara, Alsgeymere, ickiden hedsiz asililiga getirib cixarir. Qadinlar daha az icdiyinden onlar kishilerden daha cox yashaya bilir.
Ona gore yuxarida sadalanan bir cox xesteliklerden qorunmaq ucun de birinci novbede icki adli beladan uzaq durmaq lazimdir. /medicina.az
Anarim.Az /news.milli.az