Ailə planlaması haqqında BİLMƏDİKLƏRİMİZ Qadin Dunyasi

Anarim.Az teqdim edir

Aile planlamasi haqqinda BİLMEDİKLERİMİZ

– Aile planlanmasi ne demekdir ve bu proses nece heyata kecirilir?

– Aile planlanmasi qadin ve ushaqlarin saglamliginin qorunmasi ve onlar arasinda xestelenmenin azaldilmasina istiqametlenmish tedbirler kompleksidir.

Bizim Aile Planlanmasi Meslehetxanasi (APM) Sehiyye Nazirliyinin tabeliyinde, teserrufat hesabli muessisedir. 20 ilden artiqdir ki, ehaliye keyfiyyetli xidmet gosterir. Bizim pasiyentlerimiz adi vetendashlardir – telebeler, evdar qadinlar, muellimler, ofis ishcileri ve s. Onlardan bezileri daimi mushahide altindadir, bezileri "tesadufen" bize muraciet edir. Amma butun pasiyentlerimiz bilir ki, burada onlara esaslandirilmamish teyinatlar olunmayacaq, aparilan muayine ve mualice haqqinda etrafli melumat verilecek.

Aile Planlanmasi Meslehetxanasi reproduktiv saglamliq meseleleri ile meshgul olan muessisedir. Esas meqsedimiz ehalinin reproduktiv saglamliginin qorunmasinda dovlet siyasetini temin etmek ucun profilaktik tedbirleri heyata kecirmek, ehaliye xususileshdirilmish ambulator mualice-diaqnostik ve konsultasiya yardimi gostermekdir.

– Meslehetxana hansi istiqametlerde xidmet gosterir?

Meslehetxanada bir nece istiqametde ishler aparilir:

– qadin ve kishi sonsuzlugunun diaqnostikasi ve mualicesi;

– reproduktiv funksiya berqerar olmasi zamani pozulmalar olan yeniyetmelere tibbi, psixoloji yardim (cinsi inkishafin lengimesi, erken cinsi yetishkenlik, piylenme, qalxanvari vezin xestelikleri, hiperandrogenemiya, hipotalamik sindrom, shekerli diabet ve s.);

– hormonal disfunksiyalarin mualicesi;

– endokrinopatiyali qadinlarin hamileliye hazirlanmasi;

– endokrinopatiyalardan eziyyet ceken fertil yashli qadinlarda aile planlanmasina, kontrasepsiyaya, arzuolunmaz hamileliklerin qarshisinin alinmasina dair konsultativ yardim;

– ehalinin muasir kontrasepsiya usullari, abortlarin zereri, cinsi yolla oturulen xesteliklerin tehlukesi barede melumatlandirilmasi;

– 40 yashdan sonra qadinlarin saglamligi (pre- ve postmenopauzal dovr, ovarioektomiyadan sonraki veziyyet)

– androloqun konsultasiyasi;

– irsi ve genetik xesteliklerin ashkarlanmasi ve diaqnostikasi

– perspektiv ve retrospektiv genetik konsultasiya;

– psixoloji desteye ehtiyaci olan qadin, kishi ve yeniyetmelere psixoloqun konsultasiyasi;

– ehali arasinda muasir kontrasepsiya usullarinin tetbiqi;

– sud vezilerinin patologiyasinin ashkarlanmasi

– komekci diaqnostik vasitelerin- laborator, ultrases ve xususileshdirilmish vasitelerden istifade (mes. kolposkop)

Mualice usullari Azerbaycan Respublikasi Sehiyye Nazirliyinin klinik protokollarina uygun aparilir. Meslehetxanada yuksek ixtisasli, muxtelif profilli hekimler calishir. Mutexessilerimiz daim oz ixtisaslarini artirmaq ucun olkemizde ve xaricde muxtelif seminar, konfrans, qurultay ve b. ixtisasartirma proqramlarinda ishtirak edirler, muasir yanashma usullarini oyrenirler.

APM ehalinin reproduktiv saglamligin qorunmasinda dovlet siyasetinin temin edir, sonsuzlugun diaqnostika ve mualicesini aparir, yeniyetmelerin reproduktiv saglamliginin qaygisina qalir, endokrinopatiyali qadinlari hamileliye hazirlayir, klimakterik dovrde olan kishi ve qadinlara heyat keyfiyyetlerinin yaxshilashdirilmasina yardim edir, arzuolunmayan hamileliyin qarshisinin alinmasi, kontrasepsiya usullari barede ehalini melumatlandirir.

Aile Planlanmasi Meslehetxanasinin bash hekimi Sitare Haqverdiyeva

– Size muraciet eden insanlara aile planlanmasi ile bagli edilen meslehetler hansi shekilde edilir (ferdi ve ya seminar)?

– Meslehetxanada adeten ferdi shekilde meslehetler aparilir. Amma pandemiyadan evvel respublikanin bolgelerine, tehsil muessiselerine mutexessislerimiz ezam olunurdu, ehaliye gorulen ishler, aparilan muayine ve mualiceler, profilaktik tedbirler barede genish melumat verilir, ashkar olunan xesteliklerin, verilen suallarin deqiq cavablandirilmasi ucun meslehetxanamiza devet olunur, muayine ve mualice olunurdu. Bundan bashqa, meslehetxanamizda "Analiq mektebi" fealiyyet gosterirdi ki, burada ana olmaga hazirlashan qadinlara hamilelik, hamilelik zamani qidalanma, dogulacaq korpeye qulluq ve s. meseleler barede melumat verilirdi. Teessuf ki, pandemiya ile elaqedar bu ishlerimize fasile vermishik.

– Aile planlanmasi ile bagli edilen xidmetlerde hansi qrup tibb ishcileri ishtirak edir ve fealiyyet istiqametleri hansilardir?

– APM daha cox qadinlarin muraciet etdiyi muessisedir ve buna gore de esas hekimlerimiz mama-ginekoloqlardir. Onlardan bashqa uroloq-androloq, endokrinoloq, hekim-genetik, psixoloq, pediatr, laboratoriya hekimleri pasiyentlerimize xidmet gosterirler.

Nikaha giren gencler geleceyin valideynleridir. Ona gore de, dolde inkishaf qusurlarina sebeb ola bilecek xesteliklerin ashkar olunmasi cox vacibdir. Bunlar cinsi yolla oturulen xestelikler, virus infeksiyalari, etraf muhitin zererli tesiri, mayalanma zamani duzgun olmayan heyat terzidir. Ancaq birinci novbede emin olmaq lazimdir ki, siz ozunuz saglamsiniz ve heyat yoldashinizi ilk gunden xesteliye yoluxdurmayacaqsiniz.

Statistikaya esasen deye bilerik ki, Azerbaycanda indi de qohum nikahlar kifayet qeder coxdur. Bele nikahlar anadangelme fiziki anomaliyali ve talassemiya, hemofiliya, fenilketonuriya kimi genetik xestelikli ushaqlarin dogulma riskini artirir. Meslehetxanada gelecek valideynler nesilde bash vere bilecek genetik pozulmalar barede nikahdan evvel, ya da hec olmasa hamilelikden evvel melumatlandirilir.

– Karantin rejimi ile bagli toy qadaganlarindan sonra fealiyyetinizde hansi deyishiklikler oldu?

– Bizim ishimiz ehalinin saglamligi ile bagli olduguna gore, diger tibb muessiseleri kimi, biz de fealiyyetimizi butun pandemiya dovrunde karantin qaydalarina ciddi riayet etmekle davam etdirik.

(Anarim.Az - in Qadin Dunyasi Bolumu)
Qadin Dunyasi

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023