Anarim.Az teqdim edir
Alimlerin arashdirmalarina gore, qazli ickiler ciddi xestelik riskini artirir.
Publika.az xarici metbuata istinaden xeber verir ki, gunde iki ve daha cox stekan qazli su istifadesi olum riskini ehemiyyetli derecede artirir. Eksine, ayda maksimum bir stekansa muvafiq riskleri ehemiyyetli derecede azaldir. Neticeleri "JAMA İnternal Medicine" jurnalinda teqdim olunan arashdirmada 19 ilde 19 minden cox insan ishtirak edib. Mushahideler bashlayan zaman onlarin hec birinde xerceng, diabet ve ya insult rast gelinmeyib.
Eskperiment gosterib ki, gunde en azi iki stekan (0,5 l) shirin ve qazli icki icen kishiler ve qadinlarda mede-bagirsaq traktinin xesteliklerinden olum riski artirir, sade qazli ickiler ise urek-damar xesteliklerini shiddetlendirir. Alimler cox miqdarda qazli icki istifadesinin Parkinson xesteliyinin artmasi riskine sebeb oldugunu da dile getirib.
"Elde etdiyimiz melumatlar gosterir ki, qazli ickiler qanda shekerin seviyyesini yukseldir. Bu da bagirsaq mikroflorasini deyishdirerek ve bagirsaq infeksiyalarina qarshi hessasligi artiraraq bagirsaq iltihabina sebeb ola biler. Hezm xesteliklerine yuksek hessasliq olmasinin sebebi de budur" , - deye Atlanta Emori Universitetinin tibb uzre dosenti, doktor Sharon Horesh Berqkvist qeyd edib.
Kaloriya Nezaret Shurasinin prezidenti Robert Rankinse oz novbesinde istehlakcilara xususi mehsullarin zererli olmasi barede tehrif edilmish bir shekil verdiyini qeyd ederek tedqiqati tenqid edib. Onun sozlerine gore, ashagi kalorili qatqilar herterefli oyrenilir ve tehlukesizdir.
Fransada 100 minden cox insani ehate eden bashqa bir arashdirma da gosterib ki, konservin yalniz ucde biri ve ya 100 ml qazli su istifadesi xerceng riskini 18% artirir. Dosh xercengi inkishaf ehtimali 22% -e qeder artir. Eyni statistika teze sixilmish shireler ucun de aktualdir. Odur ki, alimler qazli icki perestishkarlarina suya gilemeyve ve ya meyve parcalari elave ederek icmeyi meslehet gorurler.
Bundan elave, gunde 76 qrama qeder qirmizi et yeyen insanlarda xerceng riski 20% yukseldiyi, alkoqolun ise xercengin inkishaf ehtimalini 8% artirdigi bildirilib.
Qizartma ucun bitki yagilari cox tehlukelidir, bu iltihabli bagirsaq xesteliklerinin inkishafina tesir gosterir ve bagirsaq xercengini dogurur. Mutexessisler yagdan teze ve soyuq halda istifade etmeyi meslehet gorurler.
Daha evvel Amherstdeki Massacusets Universitetinin alimleri bitki yaginda bishen qizartma yemeklerinin xercengin agirlashmasina sebeb ola bileceyini mueyyen edib.
Tedqiqatcilarin fikrince, ABSh-da bir cox insan bu ve ya diger derecede mede-bagirsaq trakti problemler yashasa da, festfud ve qizardilmish yemeklerden imtina etmirler.
Arashdirmani elm adamlari sicanlar uzerinde aparib. Tecrubeler subut edib ki, bitki yagi her veziyyetde gemiricilerin saglamligini pozur. Odur ki, bitki yaginda bishen qidalar xerceng riskini artiran esas amillerden biridir.
Soyuqdeyme ile elaqeli olmayan ses batmasi, zeif oskurek, tupurceyi udmaqda cetinlik, ishal ve ya qebizlik de xerceng elametlerini gostere biler. Xerceng simptomlari arasinda qirmizi qan huceyrelerinin az olmasi, anemiya, sidik artmasi ve bu zaman agrili mushahide olmasi, hemcinin sidikde qan ve bir ay genishlenmish limfa duyununu gostermek olar.
Eyni zamanda hekimler, xestelikleri ashkar etmek ucun qan okomarkerlerine qan analizi vermeyin menasiz olmadigini dushunurler. Qarin boshlugunun ve cinsi orqanlarin ultrases muayinesi ile kifayetlenmek lazimdir, qadinlar hem de mamoloq muayinesinden kecmelidir. Bundan elave, necis analizini aparmaq lazim olduguna ishare edilir – bu, deqiq bagirsaq xercengi diaqnozunu teyin etmeye imkan verir.
Ayten Meftun /publika.az