AMEA-da nə baş verdi və daha nələr olacaq? – Detallar Qadin Dunyasi

Anarim.Az teqdim edir

AMEA-da ne bash verdi ve daha neler olacaq? – Detallar

Gozlenildiyi kimi, Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinda ciddi islahat bash tutdu.
Prezidentin fermani ile AMEA-nin 24 institutu, Naxcivan bolmesinin 2 institutu ve bir resedxanasi, Gence bolmesinin 3 institutu ve Nebatat bagi, AMEA-nin teserrufat hesabli 5 elmi xidmet muessisesi, hemcinin Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin tabeliyinde "AMEA Yuksek Texnologiyalar Parki" Mehdud Mesuliyyetli Cemiyyeti Tehsil Nazirliyinin tabeliyine verilib. Tehsil Nazirliyi ise Elm ve Tehsil Nazirliyine cevrilib.
Umumilikde Elm ve Tehsil Nazirliyine AMEA-ya daxil olan 37 struktur birleshib.
AMEA-nin daha 3 qurumu - Milli Azerbaycan Tarixi Muzeyi, Nizami Gencevi adina Milli Azerbaycan Edebiyyati Muzeyi ve Huseyn Cavidin Ev Muzeyi ise emlaklari ile birlikde Azerbaycan Respublikasinin Medeniyyet Nazirliyinin tabeliyine verilib.
AMEA-nin terkibinde cemi 11 institut, "Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi" Elmi Merkezi, Merkezi Elmi Kitabxana ve "Elm" Neshriyyati qalir. Yeni yalniz humanitar sahelerin birleshmesinden AMEA yaranmish olur.
Humanitar saheler butun dunyada esasen dovletin dotasiyasi ile calishir. Yalniz bu sahenin AMEA-da saxlanilmasi ise o demekdir ki, Milli Elmler Akademiyasi evvelki butun statusunu itirerek, yalniz dovletin dotasiyasi ile tarix, edebiyyat, etnoqrafiya, sherqshunasliq, dil ve s. sahelerde arashdirmalarla meshgul olacaq.
AMEA-dan artiq ozunu maliyeleshdiren qurum olmasi telebleri de seslendirilmeyecek.
AMEA-nin bundan sonra tecrube aparmaq ucun Azerbaycanin muxtelif erazilerindeki ekin saheleri ve baglara, texnoloji parklara, laboratoriyalara ve s. ehtiyaci yoxdur. Butun bu strukturlar Elm ve Tehsil Nazirliyinin balansina verilib.
Tehsil Nazirliyi dovletden kulli miqdarda dotasiya alan qurumlarin onunde gelir. Ancaq bu islahat Elm ve Tehsil Nazirliyine hem de qazanmaq furseti verilir. Bele ki, AMEA-dan alinaraq, nazirliyin terkibine verilen qurumlarin neinki ozunu dolandirmaq, hem de ciddi qazanc elde etmek imkani var. Bu ise Elm ve Tehsil Nazirliyine butovlukde dovletden dotasiyani azaltmaq imkani yarada biler.
AMEA strukturlari ucun budceden ayrilan kulli miqdarda vesaite de bu islahatla qenaet edilmish olacaq. Artiq irihecmli bina ve komplekslerin saxlanilmasina ehtiyac yoxdur, humanitar sahede calishan emekdashlari da stimullashdirmaq, daha yigcam komanda ile daha mehsuldar ish gormek mumkundur.
En ciddi islahat ise qarshidadir. Bele ki, AMEA-nin Reyaset Heyetinde cox boyuk struktur vardi: prezident ve vitse-prezidentler, ayri-ayri saheler uzre akademik-katibler ve onlarin defterxanalari, elmi katibler ve s. "Reyaset Heyeti aparatinin idareleri"...
Boyuk bir idareetme mexanizmine artiq hec bir ehtiyac qalmir. Hazirda 11 humanitar sahe uzre ixtisaslashan institutlarin fealiyyetini koordinasiya etmek lazimdir, vessalam. Demek, boyuk bir inzibati ve yalniz administrativ yuk getiren aparati saxlamaga qeti ehtiyac yoxdur.
Nezere alin ki, AMEA Reyaset Heyetinde boyuk bir aparat cemleshmishdi. İndi bu struktura qeti ehtiyac yoxdur.
Hemcinin AMEA-nin akademik ve muxbir uzvleri de sanki bir ayri ve genish strukturdur. Texminen 200 nefere yaxin akademik ve muxbir uzvler yalniz bu ada gore boyuk meblegde ayliq alirlar.
İndi ise AMEA-nin terkibinde 200 akademik ve muxbir uzv saxlamaga qeti ehtiyac olmayacaq. Hem de ona gore ki, deqiq elmler uzre alimler humanitar sahenin cemlendiyi AMEA-da niye akademik adina layiq gorulmelidir?
Bu elmi titulla bagli da yeqin ki, mueyyen reform heyata kecirilecek.
Umumilikde ise dunyada kecmish sovet olkelerinde tesevvur edilen statusda akademik yoxdur. ABSh-in ozunde bele hansisa akademiyanin uzvu olmaq illik abune iledir ve hemin akademiyanin uzvlerine xususi guzeshtler de taninmir. Alimler yalniz elmi arashdirmalari, patentleshdirdikleri ixtiralari ile qazanirlar ve hem de cox yuksek meblegler elde edirler.
Kecmish sovet olkeleri icerisinde bu kohne eneneden xilas olanlarin onunde Gurcustan gelir. Gurcustan artiq coxdan Elm ve Tehsil Nazirliyi yaradib ve tesevvur etdiyimiz EA orda fealiyyet gostermir.
Anarim.Az

(Anarim.Az - in Qadin Dunyasi Bolumu)
Qadin Dunyasi

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023