Anarim.Az teqdim edir
"Dudayeve heyran idim, onu gormek arzusuyla butun gunu acqarina Qroznini gezib-dolashirdim".
Bu sozler tanidigimiz, hem de tanimadigimiz Ramzan Kadirova aiddir.
Rusiyanin Ukraynaya herbi mudaxilesinde en cox fealliq gosteren shexslerden biri Cecenistanin bashcisi Ramzan Kadirovdur. Ramzan Axmatovic tez-tez herbi emeliyyatlarin gedishi ile bagli aciqlamalar verir, vaxtashiri doyushlerin getdiyi erazilerde (bir muddet once Mariupolda peyda olmushdu) gorunur, ukraynali herbcileri ashagilayir, onlari "banderaci", "nasist", hetta "sheytan" adlandirir. O, Cecenistandan Ukraynaya konulluler gonderir, Rusiya Prezidentine muraciet ederek daha sert addimlar atmaga cagirish edir ve sair. Cecenistan Rusiyada movcud 85 federasiya subyektinden sadece biridir. Feqet diger subyektlerin bashcilarindan ses cixmadigi halda Ramzan Kadirov canfeshanliq edir. Cecenistan Respublikasinin gelecek rehberini, hemin vaxt ise sadece, Cecenistan muftisinin oglu, genc Ramzan Kadirovu rusiyalilarin boyuk ekseriyyeti ekranlarda ilk defe 2000-ci ilin evvellerinde, atasi ile birlikde Cecenistanda herbi emeliyyatlara qoshulanda gorubler. Bes, Ramzan 90-ci illerde, butun Rusiya ucun telatumlu, Cecenistan ucun xususile agir olan dovrde ne ishle meshgul idi?
Publika.az Ramzan Kadirov personasina bu gunlerde artan maragi nezere alaraq, onun haqqinda hazirladigi meqaleni teqdim edir.
Nece deyerler, evvelden bashlayaq. Ramzan Kadirov 1990-ci illerin evvellerinde dogma Sentaroy kendinde (2019-cu ilden kend Ramzanin atasinin sherefine Axmat-Yurt adlanir) orta mektebin onuncu sinfini bitirib. O, 90-ci illerde adi kend oglani idi, idmani – boksu sevirdi. Bir versiyaya gore, Ramzan doyush senetinin bu novunde idman ustaligina namized ve ya idman ustasi olub. Genc Ramzan o vaxtlar postsovet mekanina yeni-yeni ayaq acmish videomaqnitofonda Van Dammin "krutoy" doyush filmlerine baxir, dunyaca meshhur bokscu (respublikanin rehberi olanda Cecenistana devet edir) Mayk Taysonun doyushlerine maraqla tamasha edirdi. O, hevesle motosiklet qovur ve atasinin "Niva"sini sururdu. Ramzan gencliyinde oldugu kimi, hele de kohne motosikletlere heyrandir. Qehremanimiz mektebden sonra tehsilini davam etdirmeyi dushunur, kendde qalib ishlemek isteyirdi. O, Baci-Yurt kendinde kombaynci kurslarini bitirib, bu barede muvafiq sened alib.Ramzan Kadirov musahibelerinde aciq shekilde etiraf edir: ekser cecenler kimi, o da gencliyinde cecenlerin millilideri, 1991-96-ci illerde İckeriya Cecen Respublikasinin prezidenti olmush Covher Dudayevin cixishlarina heyran idi... "Men o zaman dushundum ki, Dudayev milli qehremandir. Her seher avtobusla Qrozniya gedirdim, butun gunu acqarina sheheri gezib-dolashirdim, Covheri gormek arzusunda idim", – deye Ramzan Kadirov bir defe semimi shekilde etiraf etmishdi. O, orta mektebden tanidigi hemkendlisi Medni Aydemirova ile evlenir. Toy 1994-cu ilde, Shimali Qafqazda genishmiqyasli herbi emeliyyatlarin bashlamasi erefesinde bash tutur. 1996-ci ilde xoshbext cutluyun Ayshat adli qizlari dunyaya gelir. Teessuf ki, qizcigazin omru qisa olur... Onlar 1998-ci il dekabrin 31-de dogulan teze ovladlarina, cecen enenesine gore, rehmete geden bacisinin – Ayshatin adini verirler. Ayshat indi butun Cecenistanda taninmish modelyer ve kulinariya mutexessisi olmaqla yanashi, hem de respublikanin medeniyyet naziridir.
Ramzan Axmatovic 1994-cu ilin payizinda muddetli herbi xidmete getmeli idi. Lakin o vaxta qeder melum sebeblerden cecenlerin herbi xidmete cagirilmasi dayandirilmishdi. Feqet Ramzan Kadirov 1990-ci illerde birbasha herbi emeliyyatlar zamani surucu ve shexsi muhafizeci, bezi hallarda ise rehbere tehkim olunan selahiyyetli shexs ve kuryer kimi atasinin ehatesinde olub. O, 2000-ci ilde RF-nin daxili orqanlarinda xidmete bashlayana qeder elinde silah tutmayib.
"Men onu (R.Kadirovu) atamin qerargahinda gormushdum. O, atasinin tapshirigi ile qoltugunda qovluqla dolashirdi", - Covher Dudayevin indi Litvada yashayan kicik oglu Deqi xatirlayir."O vaxt Deqinin yashi az ve agilsiz idi. Amma hemishe atasinin yaninda olurdu", - bunu ise Ramzan Kadirov Deqinin sozlerini sherh ederken bildirmishdi. Ramzan Kadirov atasi ile birlikde iki rusiyali cagirishcini ve bir muqavileli esgeri yaraqlilardan nece xilas etdiklerini de xatirlayir. Sonra onlarin hamisi oz evlerine qaytarilib. 1999-cu ilde Ramzan Kadirov atasinin Cecenistanda qarishiqliq salan vehhabilere qarshi silahli mubarizesine destek verecek, Yamadayev qardashlarinin dini ekstremistleri buraxmadigi Qudermes sheherinde ailesi ile birlikde siginacaq axtarmaga mecbur olacaq, 1999-cu ilin payizinda ise atasi ile birlikde general Troshyevin qoshunlarinin oldugu yere gedecekdi. Butun bunlar onun heyatinin maraqli shtrixleridir.Ramzan Kadirovun maraqli ve heyret doguracaq shexsi keyfiyyetleri barede novbeti meqalemizde behs edeceyik…