Anarim.Az teqdim edir
Xeber verdiyimiz kimi, kainatda qara delik ashkar edilmishdi. Lakin bu defe keshf edilen qara delik qeyri-adidir. Kainat modeline sigmayan bu qara delik indiye qederki kainat haqqinda tesevvurleri kokunden deyishe biler.
Anarim.Az gundem.az-a istinaden bildirir ki, bu defe ashkar olunan qara delik indiye qeder keshf edilmish en unikal obyektdir ve onun qurulushu evveller Albert Eynshteyn terefinden proqnozlashdirilib.
Alimler birleshen iki qara deliyin orbitlerinde cox qeyri-adi firlanma hereketleri ashkar edibler. Bu ekzotik hadise nisbilik nezeriyyesi terefinden proqnozlashdirilib. Lakin qara deliklerden birinin firlanma sureti o qeder yuksekdir ki, Kainatin qurulushunun texmin edildiyinden daha qeyri-adi olmasi demekdir.
Kardiff Universitetinin alimleri ilk defe qara deliklerde astronomlarin daha evvel gorduklerinden 10 milyard defe daha suretli firlanan cisim ashkar edibler.
Bele bir cisim suretle firlanan ve eyni zamanda bir nece saniyede bir defe yellenen adi bir yukseklikde de mushahide edile biler. Lakin indiye qeder ashkar edilmish en suretli firlanma hadisesi ikili pulsarlarin (bir nov neytron ulduzunun) orbital yirgalanmasi olmushdur. Onlarin irelilemesi 75 ilden cox vaxt aparir. Lakin GW200129 adli iki qara delikden ibaret sistemde onlardan biri saniyede bir nece defe, yeni bu olcmelerin gosterdiyinden 10 milyard defe daha suretle firlanib.
Bu iki qara delik toqqushma zamani buraxilan qravitasiya dalgasi detektorlarindan istifade edilerek
keshf edilib. Olcmeler qara deliklerden biriNin Guneshden texminen 40 defe agir oldugunu subut edib. Bu olcmeleri Albert Eynshteyn proqnozlashdirmishdi.
Bundan evvel keshf edilen qara deliklerin ekseriyyeti cox yavash firlanirdi.
"Belke Kainat dushunduyumuzden de qeribe bir yerdir ve bu barede fikirlerimizi deyishdirmeliyik"?
Alimler hele ki bu suala cavab axtarirlar.
Onlar butun umidlerini 2023-cu ilde yeni mushahidelere bashlayacaq qravitasiya dalgalarinin tekmilleshen detektorlarina baglayirlar. Detektorlar yuzlerle qara deliklerin toqqushmasini ashkarlaya ve alimlere Kainat ideyasinin heqiqeten deyishdirilmesine ehtiyac olub-olmamasi ile bagli cavab vere bilecek.
Alimler hemcinin qara deliklerin "paralel kainat" yarada bileceyini qeyd edir.
Anarim.Az / news.milli.az