Anarim.Az teqdim edir
Koronavirus sebebile ozunutecrid dovrunde qidalanma yeniden qurulmalidir.
Publika.az xeber verir ki, Umumdunya Sehiyye Teshkilati koronavirusun yayilmasi ile elaqedar Avropa olkelerinin karantin tecrubesini nezere alaraq qidalanma ile bagli tovsiyeler verib.
1. Plan hazirlayin ve yalniz ehtiyac duydugunuz mehsullari alin
Artiq gorulmush ehtiyatlari yeniden nezerden kecirin. Sonra aile rasionunu planlashdirmaga bashlayin, heftelik qidalanma plani hazirlayin. Bu, niye vacibdir? Duzgun plan uzre alish-verish etseniz, xarab olmush mehsullari atmaq mecburiyyetinde qalmayacaqsiniz ve telebatin coxalmasi qiymetlerin artmasina sebeb olmayacaq, eyni zamanda hami ucun beraber miqdarda qida elde etmeye imkan verecek.
2. Teze erzaqlara ustunluk verin
Konservleshdirilmeden cox teze meyve ve terevezlere ustunluk vermek tovsiye olunur. Teze erzaq elde etmek mumkun deyilse, dondurulmush meyve ve terevezleri secin, teze ile muqayisede onlar qida deyerini cox itirmir. Eger teze meyve ve ya terevez, goyerti cox almisinizsa, onlari dondurucuya yerleshdirin.
3. Evde bishirin
Karantin kulinariya bacariq ve qabiliyyetlerinizi inkishaf etdirmek ucun elverishli vaxtdir. İndi hetta coxdan arzulanan reseptleri hazirlamaq imkaniniz ola biler.
4. Mehsul catdirilma xidmetinden istifade edin
Karantin zamani magazaya dushmemek daha yaxshidir. Ozunuz hec bir shey bishire bilmirsinizse, hazir yemeklerin catdirilma xidmetinden istifade ede bilersiniz. Odenishin temassiz olmasi ve kuryerin her sheyi seliqeli shekilde qapida qoymasi vacibdir. Mehsullarin duzgun qablashdirmada ve lazimi temperaturda gelmesi muhumdur.
5. Yemek qaydalarina emel edin
Xestelikden qorunmaq ucun ashagidakilardan emin olmaq lazimdir:
- eller, metbex ve qablar temiz olmalidir;
- yemeyi diqqetle bishirin;
- yemekleri tovsiye olunan temperaturda saxlayin;
- temiz sudan ve teze mehsullardan istifade edin;
6. Duzu mehdudlashdirin
Eger erzaqlar teze deyilse, daha cox dondurulmush qidalar ve ya konservleshdirilmish mehsullar yemeye bashlamisinizsa, yemeyin duzunun az olmasina diqqet yetirilmelidir. Hazir qidalar ve konservler cox miqdarda duz ehtiva edir. UST gunde 5 qramdan az duz istifade etmeyi meslehet gorur.
Konservleshdirilmish yemeklerden imtina etmek mumkun olmadiqda, natrium duz miqdarini azaltmaq ucun konservleshdirilmish terevezleri yuya bilersiniz. Turshu qidalarinin terkibinde cox miqdarda natrium duzlari oldugunu da unutmayin. Bishmish yemek teze ve dadsiz olmalidirmi? Duz evezine edviyyatlari sinayin ve etirli bitkilerden istifade ede bilersiniz.
7. Sheker az yeyin
Shirniyyat isteyirsinizse, teze meyvelere ustunluk vermek daha yaxshidir. Teze meyve olmasa bele secim coxdur. Dondurulmush, qurudulmush meyvelerden, kompotlardan istifade ede bilersiniz, ancaq bunlarin hamisinin kifayet qeder sheker ehtiva etdiyini unutmayin. Terkibinde daha az yag, sheker olan desertler secmek ve adi porsiyani iki defe azaltmaq daha yaxshidir.
8. Daha az yag yeyilmelidir
Qizardilmish yemekleri qaynadilmish mehsula deyishmekle yag miqdarini azaltmaq olar. Qizartma yemeklerden imtina etmekle yag miqdari keskin azalacaq. Bele yemek darixdiricidir? Onda hec olmasa sobada bishmish yemeklere ustunluk verin, qizartmaya yox. Qizartmalardan hele de imtina ede bilmirsinizse, uzum, zeytun ve gunebaxan kimi doymamish yaglardan istifade etmek daha yaxshidir. Terkibinde doymamish yaglar olan qidalara (baliq ve qoz-findiq kimi) ustunluk verin.
Karantin erzinde daha az mal eti, qush eti (derisini mutleq soyun) yeyimelidir, donuz piyi ve palma yaglarini azaltmaga calishin. Trans yaglari tamamile aradan qaldirmaq daha yaxshidir. Hidrogenleshdirilmish yag terkibli erzaqlar alanda etiketlerini diqqetle oxuyun. Yadda saxlayin ki, qizardilmish qidalar, hemcinin pecenye, dondurulmush pizza, kraker ve marqarinin terkibine yuksek miqdarda trans yaglar daxildir.
9. Bedenin lif ile (selluloza) doymasi lazimdir
Lif saglam hezm sisteminin acaridir. Bundan elave, lif bedeni qidalandirdigi ucun cox yememeye komek edir. Lifin esas menbeleri meyve ve terevez, hemcinin muxtelif taxil mehsullaridir: yulaf, qehveyi duyu, kuinoa, bugda coreyi ve s.
11. Spirtli ickilerden imtina edin ve ya azaldin
Alkoqol yalniz shuuru deyishdirmir ve asililiq yaratmir, eyni zamanda immunitet sisteminin reaksiyasini ehemiyyetli derecede zeifledir. Alkoqol icmek immuniteti cox zeifledir ve orqanizm COVİD-19 daxil olmaqla xesteliklere qarshi cixa bilmez. Spirtli ickilerden xususile karantinde imtina etmek lazimdir. Alkoqol psixoaktiv madde oldugundan adekvat qerarverme qabiliyyetine de tesir gosterir. Diger eks neticesi odur ki, spirt bezi dermanlarin mualicevi xususiyyetlerini zeiflede biler ve ya bashqalarinin tesirini artira biler.
12. Birlikde aile yemeklerinden hezz alin
Bir cox aile ucun karantin masa etrafinda birlikde toplana bildiyi nadir imkandir. UST aciqlayib ki, karantin gunleri hem ushaga shexsi gigiyena qaydalarini oyretmek, hem de saglam yemek bacariqlarini ashilamaq ucun furset kimi deyerlendirile biler.
Meselen, ushaqlarin menyu secmesine icaze verin. Sade yemekleri birlikde bishirin, qalan yemeyi nece saxlayacaginizi, ciy et ve baliqlari ayri kesmeyin, saxlamagin vacibliyini ve metbexin nece temizlenmesini izah edin.
Karantin mehsullari
Meyve ve terevezlerin saxlanilmasi
Gunde en az 400 qram meyve ve terevez yemek, onlari bir nece porsiyaya bolmek tovsiye olunur: portagal, qreyfrut, banan, alma kimi vacib meyveler. Bezi meyveler xirda-xirda dogranir, dondurulur ve lazim olduqda yeyilir.
Terevez, yerkoku, cugundur, kelem, brokkoli ve gul kelem vacibdir. Sarimsaq, zencefil, sogan yemeye elave oluna biler ve bununla da rasionunuzu ceshidlendire bilersiniz.
Dondurulmush meyve ve terevezler
Dondurulmush gilemeyve, ananas, manqo desertler ucun ela fikirdir, cunki lif ve vitaminlerle zengindir ve uzun bishirme teleb etmir.
Qurudulmush ve konservleshdirilmish yemekler
Lobya, noxud, merci - zulal, lif, vitamin ve minerallar anbaridir. Onlar shorba ve salatlara elave edile biler.
Qurudulmush meyveler, noxud, qoz-findiq
Bu tebii mehsullar siyiq, salatlara elave olunaraq ayrica yeyile biler.
Yumurta
Zulal ve qida menbeyidir. Unutmayin ki, qizartmalardan daha yaxshidir.
Konservleshdirilmish lobya, pomidor ve noxudu duzsuz alin.
Konservleshdirilmish tuna ve sardina baligi protein ve saglam yaglar menbeyidir. Konservlerin saxlama muddetini yoxlayin ve her gun onlardan istifade etmeyin.
Ayten Meftun