Anarim.Az teqdim edir
Artiq cekiden xilas olmagin yolu mohkem irade, duzgun qida rejimi ve ciddi idman meshgelelerinden kecir. Ne qeder qeribe seslense de, beden cekisini ezele kutlesi hesabina birce kiloqram artirmaq ariqlamaqdan qat-qat cetindir. Bes fizioloji ve genetik xususiyyetler sebebinden ceki yigib gorkemini istediyi kimi deyishe bilmeyen "ariqlar" ne etmelidir?
Eokele bilmemeyin esas sebebi ceki azligindan eziyyet cekenlerin ektomorf qurulush tipine aid olmasidir. Onlara sumuklerin uzun, ezelelerin nazik, dosh qefesinin ve ciyinlerin dar, sinir oturme proseslerinin ise suretli olmasi xarakterikdir.
Emosional, stresse meyilli, yuxusu tez-tez pozulan, zeif ishtahali, bunlarla yanashi metabolizmi cox suretli geden tipler bezen distrofiya derecesinde ariq olurlar. Hemin fizioloji xususiyyetlerin ustune seher yemeyini yememek, gun rejimini gozlememek, ayaqustu qidalanmaq, yuxu ve istirahet saatlarini "vacib" ishlere serf etmek kimi pis verdishler de gelende daha xoshagelmez veziyyet yaranir. Ona gore de kokelmek isteyenler hemin verdishlerini deyishmeli ve uc esas qaydaya riayet etmelidirler:
emosiyalara tam nezaret etmek, yuxu rejimi qaydaya salmaq;
duzgun qurulmush idman ve meshqler;
duzgun qidalanmaq.
Daha cox qidalanma rejiminin uzerinde dayanaq. Beden cekisini optimal seviyyeye qaldirmaq ucun gun erzinde icilen suyun miqdarini 2 litre qeder artirmaq lazimdir. Kokelmeye qetiyyen shirniyyat, un memulatlari ve yagli yemekler yemekle bashlamaq olmaz. Cunki bu mehsullar cekini artirsa da beden sheklini pozur. Daha cox zulallar ve tebii proteinler hesabina kalori deyeri yuksek olan qidalara ustunluk verilmelidir. Mesele burasindadir ki, zulallar murekkeb azotlu birleshmelerdir ve canli orqanizmde bir sira heyati vacib funksiya yerine yetirir:
huceyrenin esas tikinti materialidir, membran ve ezelelerin yigilma elementlerinin, birleshdirici toxumanin qurulmasinda onemlidir;
orqanizmde mubadile proseslerini tenzimleyen butun ferment ve katalizatorlarin terkib hissesidir;
hormonlarin boyuk bir qismi zulal tebietlidir;
oksigenin, bezi vitamin ve derman maddelerinin dashinmasinda esas rol oynayir;
anticisimlerin sintezinde esas maddedir, immuniteti temin edir;
karbohidratlar ve yaglardan sonra ikinci dereceli enerji menbeyidir.
Zulallarin orqanizmde parcalanmasi zamani 20 muxtelif aminturshu emele gelir ki, bunlardan on ikisi orqanizmde sintez olunur ve evezolunan aminturshular adlanir. Diger sekkizi ise evezolunmayan aminturshular adlanir ve orqanizme yalniz qida maddeleri ile daxil olur. Evezolunmayan aminturshularla zengin olan tam zulallar sud ve sud mehsullari, yumurta, mal, qush ve baliq etlerinde cox miqdardadir. Bitki zulallarinin terkibinde ise evezolunmayan aminturshular azdir.
Orqanizmin zulala olan sutkaliq telebati orta hesabla 80-100 qramdir. Yash artdiqca ona olan telebat azalir, stress veziyyetinde ise artir. Artiq zulal qebulu, onun parcalanma mehsullarinin qaraciyere ve boyreklere toksiki tesiri, hemcinin bagirsaqlarda curume proseslerinin artmasi ile neticelenir. Qidalanma zamani bir defeye maksimum 30-40 qram zulal qebul edilmelidir.
Butun orqanlar, xususen de ezeleler ucun yanacaq rolunu karbohidratlar, yeni shekerler oynayir. Aktiv heyat terzi kecirenler ucun sutkaliq sheker normasi her kiloqram cekiye 6-8 qramdir. Bundan daha artiq miqdarda karbohidratiarin qebulu qarin bolgesinin piylenmesine getirib cixarir. Karbohidrat deyende tekce sheker tozu deyil, hemcinin gun erzinde corek ve un memulatlari, shirniyyatlar, makaron, meyve ve terevezlerle birlikde qebul edilen mehsullar da nezerde tutulur.
Orqanizm ucun olduqca vacibdir, cunki A, E, D ve bir sira bashqa vitaminler, bezi mikroelementler yaglarin vasitesi ile bagirsaqlardan sorulur. Testosteron, estrogenler kimi vacib hormonlar mehz lipid ve xolesterinden emele gelir. Doymamish yaglar sutkaliq kalori telebatinin cemi 20 faizini teshkil etmelidir, yeni orqanizmin yaga olan telebati kremli pirojna ve yagli kolbasa ile deyil, bitki yaglari ve deniz mehsullari ile odenilmelidir.
Ceki artirmaq ucun pehriz
Qida rasionunda daha cox sud, tebii qatiq, yagsiz pendir, yagsiz et sortlari, baliq novleri, teze meyve ve terevezler, onlarin teze shireleri, noxud, lobya, merci kimi paxlalilar, kobud uyudulmush bugda ve ya covdar unundan corek, duyu, qoz, findiq, badam, gunebaxan tumu, sobada bishirilmish kartof, yumurta, makaron ve bitki yaginda hazirlanmish salatlardan istifade etmek tovsiye olunur.
Tovsiye olunmayam mehsullar arasinda rafine olunmush, dondurulmush ve shekerli qidalar (konfet, pirojna, dondurma), berk yaglar ve marqarin, qizardilmish yemekler, konservler ve tez hazirlanan qidalardir. Hemin qidalar ezele kutlesi yaratmaqdan daha cox daxili orqanlarin piylenmesine aparib cixarir.
Reseptler
Bananli kokteyl
200 qram orta yagli kesmik eyni miqdarda tebii qatiq ve ya kefirle qarishdirilir, 1 eded banan dogranaraq elave edilir ve blenderde calinir. Alinan kokteyl gun erzinde 2 defe yemekarasi icilir.
Yumurtali kokteyl
1 yumurtanin sarisi kopuklenene qeder calinir. Bashqa bir qabda 50 qram kesmik, 1 stekan sud ve meyve sherbeti calinir, iki kutle bir-birine qarishdirilir ve gunde 1-2 defe icilir.
Cicek tozu ile resept
500 qram cicek tozuna 2 qutu qatilashdirilmish sud elave olunur ve iki hefte muddetinde soyuducuda saxlanir. Her seher acqarina yaxshi ceynenmek certi ile evvelce 1 cay qashigi qebul edilir. Her 3-5 gunden bir yavash-yavash artiraraq 2 xorek qashigina catdirilir.
Balla qoz
3 eded qozun lepesi ezilir, 1 cay qashigi bal ve 1 stekan sudle qarishdirilaraq birdefeye icilir. Hemin usulla ay erzinden 2-3 kiloqrama qeder kokelmek mumkundur.
Adi yovshanli qarishiq
Heresinden 2 hisse guldefne ve zeyerek toxumlari, eyni miqdarda xirdalanmish xendekotu kokleri, heresinden 1 hisse teze gicitken yarpaqlari ve teze yovshan otu ile qarishdirilir, az miqdarda sheker tozu ile ezilir. Gunde 2-3 defe yemekden yarim saat evvel 1 cay qashigi qebul edilir.
Shefa vitamini ile İmmunotea cayi
Shefa vitamini gunde iki defe - seher ve gunorta yemekden evvel qebul edilir, eyni zamanda İmmunotea cayinin demlemesi icilir. İki hefte qebul edilende ishtahani ve hezmi yaxshilashdirir, mubadileni tenzimleyir.
Zirinc yigintisi
Zirincin meyve, yarpaq ve budaqlarinin qarishigindan 2 xorek qashigi yarim litr qaynar suda 2 saat demlenir, suzuldukden sonra gunde 3 defe yemekden evvel 1/3 stekan icilir.
Bitki qarishigi
Heresinden 20 qram qizilcetir otu, kecever koku, heresinden 50 qram zencirotu koku, boymaderen otu ve gicitken yarpagi, heresinden 100 qram daziotu ve coke cicekleri qarishdirilir, qarishiqdan 1 cay qashigi 1 stekan suda 1 saat demlenir. Suzulmush demleme gunde 2-3 defe iliq shekilde yemekden evvel icilir.
Goycicek demlemesi
10 qram quru goycicek otu 1 stekan qaynar suda 1 saat demlenir, gunde 3 defe balla icilir.
Qedim slavyan resepti
400 qram duzsuz tebii kere yagina 6 eded qizilehmedi sortundan olan alma dogranir, qarishdirilir ve zeif isidilmish sobada 2 saat bishirilir. 12 eded yumurta sarisi 1 stekan sheker tozu ile agarana qeder calinir, kenarda 400 qram tund shokolad surtgecin kicik gozunden kecirilir ve calinmish yumurta sarisi ile qarishdirilir. Qarishiga alma dogranmish kere yagi da elave edilir ve bir daha qarishdirilaraq soyumaga qoyulur. Alinan kutle gunde 3-4 defe coreyin uzerine cekilir ve mutleq 1 stekan isti sudle yeyilir. Bu usulla heftede 800-1500 qram ceki yigmaq olur.
Kakao ile resept
Emalli qazana heresinden 200 qram kakao, tebii duzsuz kere yagi ve bal elave olunur, mutemadi qarishdiraraq eriyib qaynayanadek ocagin ustunde saxlanir. Ocaqdan goturulenden sonra bir qeder soyudularaq shushe bankaya tokulur ve soyuducuda saxlanir. Qebul eden zaman 1 cay qashigi qarishiq 1 stekan isti sudde hell edilir ve gunde 2- 3 defe qebul edilir, yaxud gunde 3 defe 1 xorek qashigi sudsuz yeyilir.
XANİM.AZ
(Anarim.Az - in Qadin Dunyasi Bolumu)