Koronavirusa qarşı İMMUNİTET necə formalaşa bilər? Qadin Dunyasi

Anarim.Az teqdim edir

Koronavirusa qarshi İMMUNİTET nece formalasha biler?

Koronavirus artiq qlobal pandemiyaya cevrilib. Xestelik suretle yayildigi ucun immunitetin meydana gelmesi ile bagli deqiq melumatlar ve statistika movcud deyil. Lakin diger nov koronaviruslara qarshi immunitetin yaranmasi haqqinda melumatlar var.
Publika.az Rusiya metbuatina istinaden xeber verir ki, mutexessisler koronavirusa qarshi immunitetin ve vaksinlerin olub-olmamasi barede genish melumat verib. Ekspertler infeksiyaya qarshi immunitetin nece yarandigini aciqlayib.
Xestelikle mubarizede insan huceyre immunitetini inkishaf etdirir ve infeksiyanin tekrarlanmasi nadir hallarda bash verir, yaxud da daha yungul formada kecirir. Lakin COVİD-19 kifayet qeder tez mutasiya edir, odur ki, deyishikliklere uygunlashmaq ucun bedenin vaxti olmaya biler. Rusiya Sehiyye Nazirliyinin yoluxucu xestelikler uzre bash mutexessisi Elena Malinnikovanin sozlerine gore, koronavirusa yeniden yoluxma hallari mumkundur. Artiq xestelenen insanin eyni virusun diger variantlarina yoluxmasinin mumkun olduguna dair delil var.
İnsanin koronavirusa qarshi immuniteti varmi?
"Beden bu nov koronavirusa qarshi immunitete sahib deyil. İnfeksiya orqanizme tanish olmadigi ucun derhal tanimir, odur ki, her kes xestelene biler. Ancaq caxnashma yaratmaq ve teshvishe qapilmaq lazim deyil. Eyni sxem bir cox diger viruslara da aiddir. Meselen, qrip peyvendi her il vurulur, cunki virus mutasiyaya ugrayir ve kohne peyvendin artiq hec bir tesiri qalmir. Hetta bu tedbir de tam immunitete zemanet vermir - qripe yoluxa bilersiniz, ancaq daha yungul formada xesteleneceksiniz", - deye biotexnoloq Denis Yudcits Rusiya metbuatina aciqlamasinda bildirib.
Bu cur infeksiyalara qarshi ya xestelikden sonra, ya da peyvend yolu ile sabit immunitet meydana gelmir. Ancaq hec bir xroniki xesteliyi olmayan insan deyishmemish koronavirusa yeniden yoluxarsa, immuniteti ona qarshi daha cox muqavimet gosterir. Qarishiq patologiyalar (urek xestelikleri, immunitet zeifliyi) oldugu halda, eyni virusa yeniden yoluxma ehtimali yuksekdir.
Praktik olaraq kollektiv immunitet inkishaf etdirilmeyince, insanlar bu virusa yoluxmaga davam edecek. Bezi insanlarin xesteliye tutulmaq ehtimali on qat daha azdir, lakin virusa qarshi xususi immunitet olmasi sebebinden deyil, sadece orqanizmi daha gucludur. İnsan ne qeder gencdirse, onun ucun risk o qeder azdir. Ekser hallarda ushaqlarda ve genclerde koronavirus infeksiyasi hec bir agirlashma olmadan davam edir.
Yashli insanlarda beden zeifleyir ve bir cox xroniki xestelikler koronavirusun gedishatini pisleshdirir. 60 yashdan yuxari shexslerde en yuksek olum nisbeti 80%-dir. Ekseriyyetinde evvelceden ciddi agciyer ve urek problemleri olur.
Koronavirusa qarshi immunitet nece yarana biler?
Koronavirusa qarshi immunitet prinsipi diger oxshar viruslarla eynidir. İmmun sistemi bedenin genetik qurulushunun sabitliyi ucun mubarize aparir. Yeni her hansi xarici gen: bakteriya, virus, xerceng huceyreleri immunitete hucum edir ve mehv etmeye calishir.
Butun insanlar anadangelme immunitete malikdir. Mikroblarin nufuz etmesine derhal reaksiya verir ve onlar ucun "yaddash" yaratmir. Bir yaradan gelen iltihab onun tezahurudur. Novbeti defe anadangelme immunitet yaranin icindeki bakteriyalara nece davranacagini "xatirlamadan" ve yerindece hereket etmeden eyni shekilde reaksiya verecek.
Elde edilmish immun sistemi derhal hereket teleb olunan daha ciddi infeksiyalara qarshi mubarize aparmaq ucun lazimdir. O, patogenin her bir novune qarshi ferqli reaksiya inkishaf etdirir. Odur ki, immunitetin infeksiyani oyrenmesi ucun vaxt teleb edilir.
Xarici patogenlere qarshi ilk olaraq xususi huceyrelerimizdeki neytrofiller ve makrofaqlar mubarize aparir. Viruslari, bakteriyalari udur ve hezm edir, sonra sethinde xarici DNT hisseciklerini buraxirlar. Belelikle, makrofaqlar bedenin diger huceyrelerini mehv edilmish bakteriya ve ya viruslarin qurulushu ile tanish edir. Huceyreler antigenin neytrallashdirilmasi ucun lazim olan xususi zulallar - antikorlar qebul edir. Proses bir nece hefte ceke biler. Huceyreler lazimli antikorlari secdikden sonra onlari feal shekilde tecrid etmeye bashlayir. Antikorlar bedene yayilir ve virusu harada olursa olsun oldurur. Eyni zamanda huceyrelerimizin bir hissesi "yaddash huceyrelerine" cevrilir. Hec bir sheyi sintez etmirler, sadece meglub olduqlari infeksiya haqqinda melumat dashiyirlar. Eyni infeksiya bedene daxil olarsa "yaddash huceyreleri" bakteriya ve ya virusla mubarize ucun hansi antikorlarin lazim oldugunu immunitete bildirecek. Bu immunitetin formalashmasidir.
Peyvendler eyni prinsip uzerinde ishleyir - bedene xesteliye sebeb ola bilmeyen xususi gerginleshdirilmish virus vurulur. Ancaq immunitetin onu oyrenmesi ve "yadda saxlamasi" kifayetdir. Odur ki, peyvend vurulmush bir insanin virusa yoluxmasi ve ya cox asanliqla xestelenmesi ehtimali azdir, immunitet derhal yad cismlere hucum edir. Bezi xesteliklerden ve ya qizilca xesteliyine qarshi peyvendden sonra, meselen, immunitet omurluk qalir.
Butun bunlar bakteriya ve ya virus deyishmezse tesirli olur. Mutasiyalar antigenlerini deyishdirdikde antikorlari artiq uygun deyil. İmmunitet yeniden xesteliyin toredicisini "tanimir". Teessuf ki, koronavirus tez mutasiya edir ve bu esas problemdir. Bu cur infeksiyalara qarshi her il virusun deyishikliklerini nezere alaraq yeni peyvend hazirlamaq lazimdir.
Ayten Meftun

(Anarim.Az - in Qadin Dunyasi Bolumu)
Qadin Dunyasi

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023