Anarim.Az teqdim edir
Sizanaqlarin sixilmasi iltihab ve yara izlerine sebeb ola biler, hemcinin cirkli qanin beyinden ureye damarlar vasitesile ureye gonderilmesinde rol oynayan kavernoz sinus kimi taninan boshlugun tixanmasina sebeb ola biler. Bu sebebden, uzun orta xettini, xususen de agizin kunclerinden burun korpusune qeder olan saheni ehate eden 'olumcul ucbucagin' uzerindeki sizanaqlar hec vaxt sixilmamalidir.
2 -ci
Xalq arasinda sizanaq kimi taninan sizanaqlar, derideki sac yagi vezinin birliyinin iltihabidir. Sizanaqlarin yaranmasinda irsi xususiyyetler, mikroblar, hormonlar, stress, kosmetika, muxtelif kimyevi maddeler, gunesh ve pehriz rol oynayir. Sizanaq vulgaris en cox gorulen sizanaq novudur ve tipik olaraq uz, boyun, yuxari bel, sine ve ciyinler kimi hormonlara hessas yag bezlerinin cemleshdiyi yerlerde meydana gelir. Yetkinlik dovrunde bashlayir ve 30 -cu illerin evvellerinde tedricen gerileyir.
3
Stress ve hormonlar boyuk rol oynayir
Yenidogulmush sizanaqlar, her yashda ortaya cixa bilen yenidogulmushlarda gorulen sizanaq formasidir. 1-12 ayliq korpelerde gorulen forma korpe sizanaqlari deyilir. 1-7 yash arasi ushaqlarda sizanaqlar qeyri-adi haldir. Orta ushaqliq sizanaqlari adlanan bu forma endokrinoloji ve hormonal arashdirma teleb edir. 7-12 yash arasi sizanaqlar ucun puberte evveli sizanaqlar, 12 yash ve sonraki yashlarda gorulen sizanaqlar ucun istifade olunur.
4
25 yashdan yuxari ferdlerde bashlayan sizanaqlara boyukler terefinden bashlayan sizanaqlar deyilir, umumiyyetle ceneni, alt cene sumuyunu ve yanaqlari ehate eden uzun 'U zonasinda' gorulur. Bu tip sizanaqlarda irsi xususiyyetler, hormonal deyishiklikler, kosmetik mehsullar, pehriz ve stresin rol oynadigi dushunulur. Xususile kishi naxishli saclari ve menstrual duzensizliyi olan qadin xesteler hormonal pozgunluqlar baximindan qiymetlendirilmelidir.
5
Radiasiya ve peshe sizanaq novleri de movcuddur
Cox nadir olan acne fulminans, suretli bashlayan ve ciddi izler buraxan bir formadir. Genetik meyl, bakterial infeksiyalar, hormonal terapiya, boyrekustu vezi xestelikleri kimi sebebler onun meydana gelmesinde rol oynaya biler. Tek bashina ve ya muxtelif otoinflamatuar sindromlarin bir hissesi olaraq gorule biler. Acne Conglobata, klassik sizanaq mualicelerine davamli, genish yayilmish deformasiyaya sebeb ola bilen ve deriye qanayan irin dolu shishkinliklerle xarakterize olunan agir bir sizanaq novudur.
6
Kopek meme xesteliyi ve batmish tukler ile birlikde gorulen ve otoinflamatuar sindromlari mushayiet ede bilen bir sizanaq formasidir. Yuxarida sadalanan klinik novlere elave olaraq, xlorlu kimyevi maddelere meruz qaldiqdan sonra meydana gelen kosmetik sizanaqlar, deterjan sizanaqlari, peshe sizanaqlari, mexaniki sizanaqlar, xlorlu sizanaqlar adlanan bir cox sizanaq variantlari da var. gunesh ishigina.
7
Sizanaq ekskoriasi, xususile genc qizlarda ve ya qadinlarda gorulen, davamli sixilma, qopma, deshme neticesinde yara izleri buraxa bilen ve sizanaqlarin uzerindeki qabiqlarla yaralara cevrilen formadir. Bu shekil, narahatliq pozgunluqlari, depressiya, obsesif dushunce ve tekrarlanan davranishlar kimi muxtelif psixiatrik xestelikleri mushayiet ede bilecek formadir.
8
Olumcul ucbucaqlar hec vaxt cansixici olmamalidir
Sizanaqlarin sixilmasi iltihaba, infeksiyaya ve yara izlerine sebeb ola biler, cirkli qanin damarlardan ureye, qan laxtalari ve mikroorqanizmlerle gonderilmesinde rol oynayan kavernoz sinus kimi taninan boshlugun tikanmasina sebeb ola biler.
9
Kavernoz sinus trombozu olaraq bilinen bu nadir veziyyet olumcul ola bileceyi ucun cox ehemiyyetlidir. Bu sebeble, uzun orta xettinde, xususile de 'olumcul ucbucaq' olaraq bilinen bolgede agizin kunclerinden burun korpusune qeder olan bolgede yerleshen sizanaqlar hec vaxt sixilmamalidir.
10
Sizanaq mualicesine bashlamaq ucun en yaxshi vaxt payizdir.
Payiz sizanaq mualicesine bashlamaq ucun en yaxshi movsumlerden biridir. Sizanaq mualicesinde 4 esas meqsed var. Bunlar movcud sizanaqlarin mualicesi, yeni sizanaqlarin ortaya cixmasinin qarshisinin alinmasi, sizanaq izleri ve lekeler riskinin azaldilmasi ve yara izlerinin mualicesidir. Mualice muddeti sizanaqlarin shiddetine gore ferdi olaraq planlashdirilir. Mualicenin tesirini gormek en az 2-3 ay cekir.
11 -ci
Lezyonlari tam sagalmish xestelerde tekrarlanmanin qarshisini almaq ucun mualicenin davamini planlashdirmaq cox vacibdir. İltihabi onleyen, mikroblari olduren ve ya A vitamininin toremeleri olan kremler ve jeller, agizdan alinan antibiotikler ve izotretinoin, sizanaq mualicesinde istifade etdiyimiz esas mualicelerdir. Agizdan mualice ede bilmediyimiz aktiv sizanaqli xestelerde ehtiyac olarsa lazer mualicesinden de faydalaniriq.
12
Sizanaq izlerinin mualicesinde soyma, PRP (trombositle zenginleshdirilmish plazma), mezoterapiya, dermaroller ve lazer tetbiqleri adlanan soyma proseslerinden tek ve ya birlikde istifade edirik. Prosedurun muddeti xesteye, yara izlerinin intensivliyine ve derinliyine gore deyishir.
13
Sizanaq ucun nane yagi ve ya aspirin kimi qarishiqlardan istifade etmeyin.
Son illerde neshr olunan bir cox elmi meqale, sizanaqla qidalanma arasinda bir elaqe oldugunu gosterir. Yuksek glisemik indeksi olan ve terkibinde temizlenmish sheker olan qidalari yememek, sud mehsullari, xususile sud istehlak etmek ve probiyotik terkibli qidalarla zenginleshdirilmish bir pehriz yemek tovsiye olunur.
14
Araliq denizi pehrizi sizanaq xesteleri ucun uygun bir pehrizdir. Sizanaq problemi olan insanlar yagli kremlerden istifade etmemeli, uzlerini muntezem temizlememeli, makiyaj ederken yagli, six ortucu mehsullardan cekinmeli ve makiyajla yatmamalidir. Saglam bir pehriz, nizamli yuxu, siqaret cekmemek ve stresden uzaq durmaq sizanaq mualicesini destekleyir.
15
Nane yagi, dish pastasi, aspirin, St John's Wort yagi kimi qarishiqlarin nezaretsiz istifadesi deride qiciqlanma, ekzema, yeni sizanaq meydana gelmeleri, lekeler ve yara izleri yarada biler. Unudulmamalidir ki, sizanaq mualicesi herterefli ve ferdi mualice teleb edir ve hekim nezareti altinda aparilmalidir.
(Anarim.Az - in Qadin Dunyasi Bolumu)