Anarim.Az teqdim edir
Bezi ushaqlar hisslerini aciq shekilde ifade etseler de, bezileri hisslerini icinde saxlaya biler. Ushaqlarin beyni hele tam inkishaf etmediyi ucun stresli ve narahat veziyyetler onlarin beyinlerine menfi tesir gostere biler. Bu zaman xususile valideynlerin uzerine dushen vezife lazim geldikde ushaga psixoloji destek vermekdir.
Mutexessisler bildirirler ki, daimi qorxu ve xroniki narahatliga sebeb olan shertlere erken meruz qalma beyin arxitekturasinin inkishafina mane olur. Teessuf ki, bir cox ushaqlar bele sheraite meruz qalirlar. Bu shertlerden bezileri bir defe bash veren hadise olsa da, digerleri zamanla tekrarlanan ve ya davamlidir ve butun bunlar ushaqlarin nece oyrenmesine, problemleri hell etmesine ve diger insanlarla munasibetine tesir ede biler.
Ushaq ve Yeniyetme Psixiatriya Mutexessisi İshik Karakaya qorxu ve narahatligin ushagin beynine nece tesir etmesinden danishib.
Mutexessisin sozlerine gore, beyinin duzgun inkishafi baximindan ushagin doguldugu gunden ilk uc ili ehemiyyetli rol oynayir.
"Beyin inkishafi yetkinliye qeder davam etse de, xususile ilk uc ilin cox kritik oldugu qebul edilir. Ona gore de bu dovrlerde ve sonra korpeye uygun muhit ve tecrubeler temin etmek beyin inkishafi ve yetkinleshmesi ucun cox vacibdir",- deye İshik Karakaya vurgulayib.
Ekspertin sozlerine gore, etraf muhit amili de ushaqda qorxu ve narahatliq yaradir. Bu da bezi beyin funksiyalarinin pozulmasina sebeb olur.
"Travmatik yashantilarin bu menfi tesirlerine baxmayaraq, beynin sinirleri tenzimleme ve ya yeni elaqe yaratma qabiliyyetine gore "neyroplastiklik" adi verilen guc sayesinde erken dovrde ushaga uygun muhit ve tecrubeler temin olunarsa, aile,muellimler terefinden muvafiq mudaxileler bir cox itirilmish bacariqlari berpa ede biler. Neyroplastikliyi beynin ozunu berpa etmek qabiliyyeti kimi de xarakterize etmek olar".
Karakaya ushaqlarin saglam ferd ola bilmesi ucun lazim olduqda destek almagin vacibliyini da vurgulayib.
"Ushaqlar menfi heyat hadiseleri ile qarshilashirlarsa, psixoloji travmalar yashayiblarsa, mutleq zamaninda onlara fiziki, menevi, sosial ve emosional ehtiyaclari baximindan mutexessise yoneldilmeli ve destek gormelidir. Bu yolla onlar saglam insanlar kimi heyatlarini davam etdire bilecekler".
Zeyneb Muzefferli
Anarim.Az