Anarim.Az teqdim edir

Londonun İmperial kollecinin alimleri qanda yuksek sheker miqdarinin ikinci tip shekerli diabetden eziyyet cekmeyen insanlarda bele demensiya (aglin zeiflemesi) riski yaratdigini ortaya cixarib.

Elmi ish 2002-ci ilde bashlamish uzunmuddetli "English Longitudinal Study of Ageing" tedqiqati esasinda aparilib. Alimler texminen 10 il erzinde 50-den cox yashi olan 5189 neferin sehhetinin monitorinqini aparib. İshtirakcilarin yarisi kishi, yarisi qadin olub. Mushahidelerde ishtirakcilarin koqnitiv (zehni) bacariq seviyyesi, qanin terkibinde olan HbA1c - qlikat hemoqlobin (onun esasinda shekerin qandaki uzunmuddetli konsentrasiyasini mueyyen etmek mumkun olur) miqdari qiymetlendirilib.

Butun ishtirakcilarda qocalma ile elaqedar koqnitiv bacariqlarin zeiflemesi mushahide olunsa da, tedqiqatcilar yuksek HbA1 miqdarinin zehni inkishaf seviyyesinin keskin shekilde ashagi dushmesi ile elaqeli oldugunu mueyyen edib. Bu, ozunu yaddashin hereketleri planlashdirmaga ve secmeye imkan veren, insanin hansi stimullara reaksiya gostermesini mueyyenleshdiren icra funksiyalarinin pisleshmesinde buruze verib.

İkinci tip diabet (insulinden asili olmayan) Alzheymer xesteliyi riski yaratdigi artiq tedqiqatcilara melum olsa da, neyrodegenerativ xesteliklerin birbasha olaraq qandaki sheker miqdari ile elaqeli oldugu ilk defe olaraq elmi cehetden isbatini tapib. Koqnitiv bacariqlarin pisleshmesi diabetden eziyyet cekmeyen, ancaq qaninda yuksek HbA1c miqdari olan ishtirakcilarda mushahide olunub (42-47 millimmol mol). Bu, diabet oncesi veziyyet ucun xarakterikdir.

İkinci tip shekerli diabet metabolik xestelik sayilir. Daha cox artiq cekiden eziyyet ceken insanlarda formalashir, hemcinin insanlarda diabete genetik temayulun olduguna dair elmi subutlar var. En genish yayilmish mualice metodlarindan biri ashagi sheker miqdarli dietadir.

(Anarim.Az - in Qadin Dunyasi Bolumu)