Anarim.Az teqdim edir
Son dovrlerde poliklinikalara ushaqlarda fiziki inkishafin lengimesi ile bagli muracietler artib.
Bunu Baki Bash Sehiyye Merkezinin tabeliyinde fealiyyet gosteren 17 nomreli Ushaq Poliklinikasinin hekim-endokrinoloqu Flora Alcanova deyib.
Hekimin sozlerine gore, ilkin muayineler zamani ashagidaki catishmazliqlari vaxtinda ashkarlamaq mumkundur: "Ushaqlarda fiziki inkishafin lengimesinin muxtelif sebebleri var. Bunlardan ushaqlarda olan her hansi xroniki xestelikler, onlarin qeyri-rasional (biterefli) qidalanmasi, orqanizmde qurd invaziyalari, fiziki hereketsizlik (hipodinamiya), psixoloji travmalar, boy hormonu defisiti, irsiyyet ve. sebebleri gostermek olar".
Hekim-endokrinoloq bildirib ki, ilkin sehiyye xidmeti muessiselerine muraciet zamani ushaqlarin boyu olculur, persentil cedvellerine (ushaqlarin boyume cedvelleri) esasen, ehtiyac yaranarsa boy hormonu analizi verilir ve bir sira vacib tedbirler gorulur:
"STH – boy hormonudur. Ushaqlarda boy hormonu bedende hipofiz vezinde ifraz olunur. Bundan elave, insulinebenzer boy faktoru ise qaraciyerde ifraz olunur. Biz analara basha saliriq ki, bele hallarda laborator analizlerden kecsinler, insulinebenzer faktor 1 yoxlanilir ve esas sumuklerin (sol mil bilek sumuyunun) rentgenoqrafiyasi aparilir, bununla da pasport yashi ile sumuk yashi analiz olunur".
Hekim-endokrinoloqun sozlerine gore, boya tesir eden faktorlar coxdur:
"Ushaqlarda fiziki inkishafin lengimesini arashdirmaq ucun tireotrop hormonu da yoxlanilir. Bundan bashqa, sumuklerde defisitler, genetik defektler de tesir eden amiller sirasina daxildir, bazu sumuklerinde xondrodisplaziya (anadangelme sumuk sisteminin xesteliyidir, genetikdir, boy hormonundan asili deyil) ola biler.
Hemcinin, boyrekustu vezin disfunksiyalari da boya tesir gostere biler. Bele ki, erken cinsi inkishaf dovrunde boyartimi evvel normal gedir, amma pubertat (yetishkenlik zamani) dovrunde ise somatotrop hormonu az olduguna gore, sumukler tez baglanir ve neticede bu ushaqlarin boyuna menfi tesir gosterir".
Bundan bashqa kushinq sindromu, mede-bagirsaq xestelikleri (kron xesteliyi - qida qebulunda fermentler catishmir, qida yaxshi sovrulmur), sumuk siniqlari, genetik xestelikler, ata-ananin besteboylugu da boya tesir eden amiller sirasindadir.
Mutexessis onu da vurgulayib ki, AR Milli Meclisi terefinden qebul edilmish qerara esasen, ushaqlar boy hormonu ile pulsuz temin olunurlar. Bunun ucun onlar muayine ucun TEBİB-in tabeliyinde fealiyyet gosteren Respublika Endokrinoloji Merkezine gonderilir, orda muvafiq yoxlanishlardan sonra ushaqlara norditropin teyin olunur.
Hekim-endokrinoloqun sozlerine gore, norditropin bir qeder bahali preparat olmasi sebebinden valideynler onu almaqda cetinlik cekir. Buna gore de preparatin dovlet terefinden pulsuz temin olunmasi ushaqlarin inkishafi ucun boyuk stimuldur.
Saglamolun.Az