Donuz qripinin elametleri nedir?- Anarim.Az

Anarim.Az- in Tibbi Melumat Bolmesi: Donuz qripinin elametleri nedir? Etrafli İnfeksion xestelikler / 08.01.2019 / Baxish: 10317 Gurcustanda H1N1 virusuna (donuz qripi) yoluxmadan olenlerin sayi 10 nefere catib. Hazirda 130-a yaxin insan virusdan xestexanada mualice alir. Helelik olkemizde donuz qripine yoluxma hallari qeyde alinmasa, yoluxma riski yuksek sayilir. Bu sebebden de Sehiyye Nazirliyi muxtelif profilaktiki tedbirler gormekdedir. Sehiyye Nazirliyinin bash infeksionisti Celal İsayevin Medicina.az-a musahibesini teqdim edirik: – Celal doktor, qripe yoluxma ehtimali hansi halda daha yuksekdir?– Qrip viruslari soyuga cox davamlidir. Havalarin soyumasi ile viruslarin xarici muhitde qalma ehtimali cox olur. İnsanlarin da temas ehtimali artdigi ucun payiz ve qish aylarinda insanlar daha cox qripe yoluxurlar. Son gunler Gurcustanda, Rusiyada, yaxin qonshularimizda “donuz qripi”nin yayilmasi barede melumatlar verilir. İnsanlarimiz bu olkelere gedib-gelirler. Bu da bele viruslarin olkemizde yayilmasi riskini yaradir. Hazirda olkemizde epidemioloji veziyyet yoxdur. Evvelki illerde olkemizde adi qripler nece yayilmishdi, bu il de ele hallar var. Bunlarin hansi qrip viruslari oldugunu da deqiq deye bilmerik. Cox guman ki, qonshu olkede “donuz qripi” varsa, bizim ucun de risk var.Hazirda menim calishdigim Baki sheheri 1 sayli Klinik Tibbi Merkezde qrip virusu ile xeste yatmir, ele agir xestemiz yoxdur. – “Donuz qripi”nin hansi spesifik xususiyyeti var? – Hec bir spesifik xususiyyeti yoxdur. Adi qriplerde oldugu kimi eyni klinik elametlere, gedishe malikdir. “Donuz qripi” evveller yayilmish qush qripinden zeifdir. – Tutaq ki, men donuz qripine yoluxsam, bunu nece hiss ede bilerem? – İlk gunden temperaturun olur, bashin agriyir, zeiflik, halsizliq, ezele agrilari olur. Bu xesteliyin elametleri ilk gunden seni yataga sala biler. Xesteliyin ikinci, ucuncu gununden zokem elametleri olur. Burun tutulur, asqirirsan, burnumuzdan selikli ifrazat, gozumuzden su axir. Bu xestelikde temperatur yuksek olan zaman insan yataq rejiminde qalmali, ozbashina mualice qebul etmemelidir. İnsanlar qrip olan zaman qacib antibiotik alir. Antibiotik qebul etmek olmaz. Hekim nezaretinde verilen dermanlari qebul etmek lazimdir. Qrip olan shexs temperaturu ola-ola, xestelik davam ede-ede etraf muhitde gezmemelidir. Birincisi, bu, insanin ozunun saglamligi noqteyi-nezerinden vacibdir. Cunki bu halda agirlashmalar bash vere biler. İnsan qrip zamani gezirse, soyuq olursa, diger orqanlara bakterial infeksiyalar kecirse, agirlashmalar bash verir. Ona gore de insanlar yataq rejiminde olmaqla hem ozlerini qoruyur, hem de etrafda olan insanlari qorumush olur. Eger xestelenmishikse, bir yana getmek mecburiyyetindeyikse, en azi tibbi maskadan istifade etmeliyik. Yaxud saglamiqsa, tutaq ki, qripe yoluxma ehtimalinin oldugu her hansi xestexanaya getmishikse, tibbi maskadan istifade etmeliyik. Eyni zamanda qidalanmagimiza yaxshi diqqet yetirmeliyik. – Qidalanma xestelikden qorunmaqda ne derecede rol oynayir? – Xestelenmeyin bir sebebi de orqanizmin immun sisteminin zeif olmasidir. İmmun sistemi zeif olan insanlar qripi, bashqa xestelikleri agir kecirir. İmmun sistemimizi guclendirmek ucun de qidalanmagimiza fikir vermeliyik. Daha cox aciq havada olmali, streslerden qacmaliyiq, yuxumuz normal olmalidir. Butun bunlara emel etsek, qripe yoluxsaq bele, yungul kecirerik. – Hansi qidalardan daha cox istifade edilmelidir? – Daha cox tebii qidalardan istifade edilmelidir. Yeni meyve-terevezden, goy-goyertiden daha cox istifade edilmelidir. Bu qidalar minerallarla, vitaminlerle zengidir. Meselen, meslehet gorerdim ki, qishda sogandan, sarimsaqdan daha cox istifade edilsin. Sogan ve sarimsaq tek qrip yox, diger bakteriyalar eleyhine de yaxshi tesire malikdir. Bitki caylarindan daha cox istifade edilmesi de meslehetdir. İnsanlar normal qidalanmali, yagli, piyli, o cumleden suni qidalardan uzaq gezmelidir. Suni qidalar dedikde yarimfabrikatlari nezerde tuturam. Kolbasa memulatlarindan da uzaq olmaq lazimdir. Eyni zamanda “Pepsi”, “Cola, “Fanta” kimi qazli, shireli, muxtelif qarishiqlara malik mehsullardan uzaq olsunlar. – Umumiyyetle, “donuz qripi” insan heyati ucun ne derecede tehlukelidir? – Eger diqqet yetirmesek, nezaret etmesek, istenilen xestelik bizim ucun tehlukelidir. Nezaret olunan xestelik ele bir tehluke toretmir. Qripin de olum faizi ashagidir. Qripden olum 4 faiz, bezi muelliflere gore ise 6 faiz olur. Yeni qripin muxtelif klinik formalari var. Agir gedishat daha cox korpe ushaqlarda, bir de 60-dan cox yashi olan insanlarda ozunu buruze verir. Yashli insanlarda urek-damar sisteminde muxtelif pozgunluqlar meydana cixir. Qripin de en cox tesir etdiyi urek-damar sistemidir. Korpelerin immun sistemi zeif, hele tam formalashmamish olur. Ona gore de xesteliyi agir kecirir. Xroniki xesteliyi olan insanlar da qripi agir kecirir. Bu sadaladigim 3 qrup esas risk qrupudur. Bele insanlar ozlerini qripden daha cox qorumalidirlar. Qrip viruslarinin A, B ve C kimi tipleri var. “Donuz qripi”, “qush qripi” A virusunun variantlaridir, sadece, shtamplari deyishir. Hansi shtampa yoluxursansa yolux, klinik gedishi eynidir. Mueyyen yeni shtamplar meydana cixanda xestelik nisbeten agir kecir. Umumiyyetle, qripe barmaqarasi baxmaq olmaz. Kecen esrin evvellerinde İspan virusu 50 milyona qeder insanin heyatina son qoyub. – “Donuz qripi” ile bagli olkede aparilan hazirliq ishleri hansi seviyyededir? – Bu ishler hemishe diqqet merkezinde saxlanilir. Hazirda donuz qripi yayilmayib. Eger yayilma hali olarsa, lazim gelse, mekteblerde tedris muveqqeti dayandirila, mueyyen mehdudiyyetler de qoyula biler. Qriple bagli hazirliqlar kampaniya xarakteri dashimir. Her zaman Sehiyye Nazirliyi hazirliq tedbirlerini gorur, tapshiriqlar verir, hekimlere treninqler teshkil edir. Ele metbuatin xeberleri ozu de ehalinin maariflendirilmesi baximindan onemlidir. Anarim.Az