Bu mehsullar beyni qurudur, yaddashin itmesine sebeb olur- Anarim.Az

Anarim.Az- in Tibbi Melumat Bolmesi: Bu mehsullar beyni qurudur, yaddashin itmesine sebeb olur Etrafli Sinir sistemi / 25.01.2019 / Baxish: 4100 Turkiye tibb mutexessisleri Avropa alimlerinin shirniyyat memulatlarinin menfi tesirleri ile bagli apardiqlari elmi arashdirmalardan cixish ederek valideynlere xususile mekteb yashli ushaqlarin shirniyyata aludeciliyini azaldacaq tovsiyeler verirler. Tibb mutexessislerinin geldiyi qenaet budur ki, shirniyyat memulatlarindan ashiri istifade, terkibinde bol sheker olan qida mehsullarina aludecilik beynin getdikce qurumasina, yaddashin itmesine sebeb olur. Kaliforniya Dovlet Universitetinin alimleri maraqli neticeye gelibler. Onlar 803 mekteb-internatlarda ve 9 yeniyetme koloniyasinda sinaqlar apararaq ushaqlarin qida rasionuna deyishiklik ederek shirniyyatlari meyve ve terevezlerle evezleyibler. Netice alimleri heyrete getirib: ushaqlarin 5 balli sistemle qiymetlendirilmesi neticesinde qiymetler 1 bal artib, eqli cehetden geri qalan ushaqlarin 50 faizi saglam deyerlendirilib. Almaniya hekimleri shirniyyatin insan omrunun uzunluguna tesirini oyrenmeye calishiblar. Onlar mueyyen edibler ki, qlukoza orta hesabla insan omrunu 25 faiz azalda biler (bu texminen 15 ile beraberdir). Sonralar alman alimlerinin neticelerini Kaliforniya bioloji tedqiqatlar institutunun emekdashlari da tesdiq edibler. Shirniyyata ve shokolada alude insanlar, xususile de qadinlarda cox vaxt gobelek xesteliklerinden (urogenital kandidozdan) eziyyet cekirler. Melumdur ki, bu xesteliyin toredicileri kandida cinsinden olan gobeleklerdir ve onlar her bir saglam insanin bedeninde yashayirlar. Lakin onlarin heddinden artiq coxalmasi bash vererse (antibiotik qebulu, immunitetin zeiflemesi, coxlu shirniyyat qebulu onlarin artimina tesir edir), bu zaman xestelik emele gele biler. Bezi insanlar shekere alternativ olaraq shekerevezedicileri qebul etmeyi ustun tutur. Onlarin kalorisi azdir, dadina gore de cox ferqlenmirler. Daha cox yayilanlara aiddir: saxarin, suklamat, aspartam, ksilit, sorbit. Lakin bunlar da heddinden artiq qebul edilerse, orqanizme ziyan vuracaq, bed xasseli shishlerin yaranmasina tekan verecek, allergik hallar, mede-bagirsaq pozgunlugu, bagirsaqda agrilar, ishal mushahide edilecek. Esas mesele miqdardir. Dietoloqlar meslehet gorur ki, shekeri bal ve quru meyvelerle (kishmish, qaysi, gavali, encir qurusu ve s.) evez edin, onlarin terkibinde orqanizm ucun vacib olan kifayet qeder mineral maddeler (kalsium, kalium, maqnezium, demir ve s.), sheker var, kalorisi ise adi shirniyyatdan 2 defe azdir; qlukoza qebulunu mehdudlashdirmaq ve tebii shirniyyata - meyvelere ustunluk vermek lazimdir. Cayi da shekersiz ve ya quru meyvelerle icmek meslehetdir, shirin qazli sular evezine ise mineral su ve ya adi, saf (suzulmush) su icilmelidir. Pediatr Vaqif Qarayev Sherq.az-a aciqlamasinda ushaqlara shirniyyatin zererlerinden danishdi: - Men de shirniyyatin eleyhineyem. Hemishe de valideynlere tovsiye edirem, sosial shebekede status da yaziram, amma gorurem ki, az tesir edir. Valideynler gozlenilen tehlukeni anlamaq istemirler ve savadsizcasina «nece ildir ushaq bunlari yeyir, hec ne olmayib…» deyirler. Daha basha dushmek istemirler ki, mesele ushagin saglam inkishaf etmesinden gedir, indi gorunmeyen, hiss olunmayan fesadlar ushaq boyudukce, yetkinlik yashina catdiqca ozunu gostermeye bashlayacaq. Bu gun mede-bagirsaq problemi, maddeler mubadilesi pozgunlugu, kokluk, piylenme, bundan ireli gelerek damar tutulmalari, urek-damar xestelikleri, onkoloji xesteliklerle bash-basha qalanlar ne vaxtsa qeyri-saglam qidalananlardir. Shirniyyat memulatlarindan cox istifade birinci novbede ushaqlarda mede-bagirsaq pozgunlugu, ishtahsizliq, allergik reaksiyalar toredir. Medealti vezin normal fealiyyetini pozur. Urek-damar sisteminin normal ishlemesini engelleyir. Onkoloji xesteliklerin – bedxasseli shishlerin yaranmasini stimullashdirir, ushaqlar fiziki inkishafdan geri qalir, yaddash pozgunlugu yashayirlar. Ushaqlarda evde bishirilmish yemeklerden imtina sindromu formalashir. Bunun bir gunahi da valideynlerdedi. Ana ushagi yanina alib aparir, kafeye, ushagin qarshisina fest-fud, cips, «cola» qoyur, sheklini de cekib sosial shebekede paylashir; ana ve toppush ushaq!.. Bashqasi da bunu gorur, eyni hereketi o da tekrarlayir. Belece fest-fudlar ucun agilsiz mushteriler tapilir. V.Qarayev bildirdi ki, saglam qidalanma istiqametinde cox ciddi maariflendirme ishleri aparilmalidir. Amma hec bir ish gorulmur. Eksine, fest-fudlar, cipsler, terkibinde kimyevi qatqilar olan qidalar daim reklam edilir: - Avropanin bir sira olkelerinde fest-fudlar, cipsler ve enerji ickileri artiq qadagan edilib. O olkelerde anlayirlar ki, bu qidalar gelecek neslin saglamligini tehdid edir. Biz ise bir sira lazim olmayan meselelerde az qala Avropani otub kecirik. Amma cahillik bash alib gedir. Valideynlere hemishe meslehet edirem ki, shirniyyatlari, pecenyeleri ozunuz evde hazirlayin. Qoy pis olsun, yaxshi alinmasin, eybi yoxdur, evezinde ushaginiz ev yemeklerine, sizin bishirdiyiniz yemeklere alishacaq. Evde hazirlayanda bilirsiniz terkibine ne vurursunuz, nece bishirirsiniz. Ne gormusunuz hazir qidalarda, un memulatlarinda?! Analar da tenbelleshib, yemek bishirmeye erinirler. Hami kafe-restoran, «Macdonalds» «ashiqi» olub. Cunki bu shebekeler insanlari celb etmeyin «elmini» oyrenibler. Ushaqlara rengli sharlar paylayirlar. Bir defe gelen ushaq bir de getmek isteyir ki, ne var, shar verecekler ona. Pediatr qeyd etdi ki, shirniyyatdan az istifade tovsiye edilirse, bu, shekerden tamamile imtina kimi basha dushulmemelidir: - Qizildan da qiymetli hikmetli ifade var: Dahi Nizami yazir ki, bir inci safligi varsa da suda, artiq icilende derd verir o da. Sheker de beledir, umumiyyetle, butun diger qidalar da. Her bir qidanin qebulunda yash dovru ve qederi mutleq nezere alinmalidir. Mekteb yashli ushaqlar seher yemeyini mutleq yemelidir. Bir fincan shirin cay mutleq icilmelidir. Cunki mede bosh olmamalidir, beyin qidalanmalidir. Shirin cay beynin qidalanmasini temin edir. Amma bir fincan shirin caydan sonra eger valideyn ushagin cibine 1-2 dene de elave shokolad qoyub mektebe yola salirsa, bu, artiq sheker yukunun coxalmasidir ve orqanizmde bayaq dediyim fesadlara yol acacaq, beyni qidalandirmaq evezine, eksine, kirecleshdirecek. Yashli insanlara ise shekerden az istifade meslehet gorulur. Orqanizm zeiflediyinden ashiri sheker damar tutulmalarina, urek-damar sisteminin fealiyyetinin pozulmasina getirib cixara biler. Men ehalini cox da qinamiram. Ne satilirsa, bize bazarlarda, marketlerde ne teklif edilirse, onu aliriq. Amma ehali calishsa, dogru yolu tapar. Lazimdi ki, gedib marketden geni deyishdirilmish meyve-terevez alsinlar? Hemishe deyirem ki, calishin, yerli, oz torpagimizda becerilmish meyvelerden alin. Qoy curuk olsun, qirishmish olsun, amma oz meyvemiz olsun. Bizim genefondumuz oz torpagimizda yetishen meyvelerdedir. Genetik kodlar yerli meyve-terevez, yerli qidalar vasitesile insana oturulur. Geni deyishmish meyvelerden yedikce ozumuz de deyishib bashqalashiriq. Anarim.Az