Ginekoloji xestelikler ve hamilelik- Anarim.Az

Anarim.Az- in Tibbi Melumat Bolmesi: Ginekoloji xestelikler ve hamilelik Etrafli Sonsuzluq ve onun mualicesi / 04.05.2011 / Baxish: 38475 Qadin cinsi orqanlari muxtelif xesteliklere cox meylli olur. Bu xesteliklerin bir coxu son neticede sonsuzluga da sebeb ola bilerler. Bele xestelikler – ushaqligin miomasi, endometrioz, endometriyanin polipleri, ushaqliq borularinin, yumurtaliqlarin ve ushaqligin ozunun iltihablaridir. Xroniki endometrit – ushaqligin selikli qishasinin iltihabi, xroniki salpinqooforit – ushaqliq borularinin ve yumurtaliqlarin iltihabi ginekoloji xestelikler arasinda en cox yayilmish xesteliklerden hesab olunurlar. Efsuslar olsun ki, bu xestelikler bir cox hallarda ozlerini hec bir elametle buruze vermeden gizli shekilde kecirler. Buna gore qadinlar ekser hallarda bu xesteliklerin keskin merhelesinde deyil, onlarin xroniki merheleye kecdiyi zaman hekime muraciet edirler. İltihabi xesteliklerin esas tehluke faktorlari – cinsi yolla kecen infeksiyalar, ushaqliq daxiline yerleshdirilmish hamileliyin qarshisini alan vasiteler (“spiral”), suni ushaqsalmalar (abortlar), dogushdan sonraki fesadlar hesab olunur. İltihabi proseslerin toredicileri icerisinde stafilokokk, streptokokk, xlamidiya, mikoplazma, ureaplazma, trixomonada ve s. mikroblari gostermek olar. Ekser hallarda xesteliyi toreden mikroblar cinsi yollardan (ushaqliq yolu ve ushaqliq boynundan) daxil olurlar. Az-az hallarda infeksiya buraya diger orqanlardan (boyrekler, sidik kisesi, od kisesi ve s.) dushmush olur. Cinsi orqanlarin iltihabi xestelikleri zamani sonsuzlugun bash vermesi ehtimali 60-70% teshkil edir. Qadin cinsi orqanlarinin iltihabi xesteliklerinde agri, qadin cinsi yollarindan olan qeyri-adi rengli ve qoxulu ifrazatlarin olmasi ve s. bu kimi elametler ola biler. Ancaq bir cox hallarda infeksiya ozunu hec bir elametle buruze vermeye de biler. Xesteliyin mualicesi vaxtinda bashlanmazsa, o, xroniki formaya kece biler ki, bu da qadin cinsi orqanlarinda muxtelif patologiyalarin inkishaf etmesine (meselen, ushaqliq borularinda olan capiqlar, ushaqligin selikli qishasinda olan deyishiklikler ve s.) sebeb ola biler. Butun bunlar da oz novbesinde sonsuzluq ile neticelene bilerler. Bele ki, her iki ushaqliq borularinin kecmemezliyinde (bitishmeler ve capiqlar neticesinde) yumurta huceyresi bu borularla normal shekilde hereket ede bilmediyi ucun spermatozoidlerle “gorushe” bilmir. Bunun neticesinde boru formali sonsuzluq bash verir. Boru formali sonsuzluq zamani, laparoskopik cerrahi emeliyyat usulundan istifade etmekle, hekimler ushaqliq borusunun keciriciliyini berpa etmeye calishirlar. Bu mudaxile usulu da effekt vermediyi halda ise, hekimler hamileliyin bash tutmasi ucun ekstrakorporal mayalanma (EKM) usuluna muraciet etmeli olurlar. Ushaqligin selikli qishasinin iltihabi (endometrit) zamani, hetta muveffeqiyyetle kecen ovulyasiya ve mayalanma neticesinde yaranmish rusheym, ushaqligin iltihablashmish olan selikli qishasina birleshe bilmir. Endometrit suni ushaqsalmadan, dogushdan, keyser kesiyi emeliyyatdan sonra ushaqligin selikli qishasina dushen patogen mikroblarin tesiri neticesinde inkishaf edir. Buna gore de eger siz ozunuzde halsizliq, zeiflik, “sebebsiz” olaraq temperaturun yukselmesi, qarinin ashagi hissesinde agrilar, cinsiyyet yollarindan maye shekilli bir qeder irin ve bezen qan qarishiqli ifrazatin olmasini mushahide etseniz, derhal hekime muraciet etmeyiniz tovsiye olunur. Vaxtinda ve duzgun aparilan mualiceden sonra xestelik hec bir fesad vermeden kecib gede biler. Bele mualice aparilmadigi teqdirde ise xroniki endometrit inkishaf etmish olur ki, bu da ekser hallarda sonsuzluga ve ya hamileliyin sona qeder catdirilmamasina sebeb olur. Endometritin mualicesi zamani, evvelce xesteliyi hansi mikrobun toretdiyi ashkar edildikden sonra, antibiotiklerden istifade edilmesi ile mualice kursu aparilir. Mualice zamani hemcinin, qarinin ashagi hissesine maqnitoterapiya, yod ve sink ile elektroforez, parafin applikasiyalari ve s. bu kimi fizioterapevtik mualice usullarindan da istifade edilir. Ushaqliq boynunun iltihabi zamani onun selikli qishasi terefinden ifraz olunan seliyin miqdari ve terkibi deyishmish olur ki, bunun da neticesinde spermatozoidler oz hereketlilik qabiliyyetini itirerek, burada mehv olurlar. Bunun neticesinde de sonsuzluq inkishaf edir. Belelikle, qadin cinsiyyet uzvlerinin iltihabi xestelikleri – qadinlarda bash veren sonsuzlugun esas sebeblerinden biri olub, xesteliye qarshi cox diqqetli olmagi ve ilkin dovrlerinden bashlayaraq aktiv shekilde mualice aparilmasini teleb edir. Efsuslar olsun ki, bu xestelikler, bir cox hallarda ozlerini hec bir elametle buruze vermirler. Mehz buna gore, ilde 2 defeden az olmayaraq her bir qadin hekim-ginekoloqun profilaktik muayinelerinden kecmelidir. Bu xesteliklerin profilaktikasi ve ilkin diaqnostikasi netice etibari ile sonsuzlugun da profilaktikasinda en esas ve vacib shert hesab edilir. Bildiyimiz kimi, qadinin hamile olmasi ucun ovulyasiyadan bashqa, rusheymin muveffeqiyyetle ushaqliq divarina implantasiyasi (birleshmesi) da teleb olunur. Bu ise o demekdir ki, ushaqligin selikli qishasinin qurulushunda olan istenilen deyishiklikler rusheymin implantasiyasina mane ola biler ki, bu zaman yene de sonsuzluq bash verir. İmplantasiyanin bash vermesi ucun en cox manecilik toreden amil - endometriyanin hiperplaziyasi ve polipler olur. Endometriyanin hiperplaziyasi – ushaqligin selikli qishasinin, qurulushunun pozulmasi ile mushayiet edilen qalinlashmasindan ibaretdir. Polip ise ushaqligin selikli qishasinin her hansi bir sahede olan qalinlashmasidir. Polip bir ve ya bir nece sayda ola biler. Endometriyanin hiperplaziyasinin ve poliplerin emele gelme sebebleri – qadin orqanizminde olan hormonal pozgunluqlardir. Bu patologiyalari mualice etmek ucun laparoskopik usulla ushaqligin qalinlashmish selikli qishasini xaric edirler. Bundan bashqa, bu zaman hormonal fonun berpa edilmesi ucun de mualice teyin edilir. Ekser hallarda qadin sonsuzluguna sebeb olan ginekoloji xesteliklerden biri de endometrioz xesteliyidir. Endometrioz cox tez-tez hallarda yumurtaliqla ushaqliq borulari arasinda, ushaqliq borulari etrafinda ve diger yerlerde capiqlarin emele gelmesine sebeb olur. Ushaqliq borularinin daxilinde ve onlarin etrafinda olan capiqlar neticesinde yumurta huceyresi ile spermatozoidlerin “gorush yollari” bagli oldugu ucun, onlar bir-biri ile “gorushe bilmirler”. Bunun neticesinde ise sonsuzluq bash verir. Bundan bashqa, endometrioz yumurtaliqlarin normal fealiyyet gostermesine de mane olur. Endometrioz neticesinde bash veren sonsuzlugu mualice etmek ucun endometrioz toxumasini laparoskopik emeliyyat yolu ile kesmekle ve yandirmaqla (koaqulyasiya) xaric edirler. Bele emeliyyatdan sonra ise, adeten, muvafiq hormonal ve fizioterapevtik mualice kursu da aparilir. Mioma ve ya fibromioma da, hemcinin sonsuzlugun sebebi ola bilerler. Bele ki, ekser hallarda bu duyunler rusheymin ushaqligin divarina implantasiya olmasina mane olurlar. Sonsuzlugun bu formasini mualice etmek ucun mioma laparoskopik usulla xaric edildikden sonra xesteye teleb olunan mualice teyin olunur. Anarim.Az