Son bir nece ilde ehalinin boyuk maragina sebeb olmush layihelerden biri de alinmish mallara ve xidmetlere gore odenilmish elave deyer vergisinin (EDV) bir hissesinin geri alinmasidir.

Tesadufi deyil ki, en son melumata gore, EDV-nin bir hissesinin qaytarilmasi ucun "www.edvgerial.az" portalinda 1,9 milyona yaxin istifadeci qeyde alinib. İqtisadiyyat Nazirliyi yaninda Dovlet Vergi Xidmetinin yaydigi axirinci melumata gore, "EDV geri al" layihesinin tetbiq edildiyi vaxtdan 2022-ci ilin sentyabrinadek portalda qeydiyyatdan kecmish istehlakcilara umumilikde 732 milyon 105 min 401 kassa ceki uzre 305,5 milyon manatdan cox, tekce bu ilin yanvarvqust aylari erzinde ise 303 milyon 851 min 384 cek uzre 133,6 milyon manatdan cox EDV meblegi geri qaytarilib.

Bes EDV-ni harada ve hansi mehsullar uzre geri almaq olur?

Bu barede Dovlet Vergi Xidmeti terefinden xeyli maariflendirici melumatlar paylashilsa da, ehalinin mueyyen hissesinde sual yaradan meqamlar var.

APA bu barede arashdirma ederek EDV-ni geri qaytaran xidmet ve mehsullara bir daha aydinliq getirib.

Qeyd edek ki, EDV-nin mueyyen hissesinin qaytarilmasi ucun alish-verish eden ve ya xidmetlerden yararlanan teref fiziki shexs, satici ve ya xidmet gosteren teref ise EDV odeyicisi olmalidir. Eyni zamanda, alinan mal ve ya xidmetler de bu vergi novunun odeyicisi olmalidir. O da elave edilmelidir ki, EDV-nin bir hissesinin qaytarilmasi yalniz yeni nesil kassa aparatlarinin tetbiq olundugu obyektlerde mumkundur.

Melumdur ki, bugda ununun ve coreyin, heyvan ve qush etinin satishi 2024-cu iledek EDV-den azad edilib. Hemcinin bu ilden kitablarin satishina da EDV tetbiqi aradan qaldirilib.

Eyni zamanda, cari ilden uc il muddetinde kend teserrufati mehsullarinin perakende satişi zamani EDV malin butov mebleginden deyil, ticaret elavesinden hesablanan verginin mebleği hesab edilir. Bu da o demekdir ki, hemin mehsullara hesablanan EDV meblegi de diger mehsullarla muqayisede azdir.

Ancaq burada bir meqam da var ki, EDV-nin bir hissesinin qaytarilmasi bu vergi tetbiq edilen hec de butun mehsullara shamil edilmir. Vergi Mecellesinin 165.5-ci maddesinde EDV-nin bir hissesinin qaytarilmadigi mehsullar mueyyen edilib. Buraya neft ve qaz mehsullari, avtomobiller, alkoqollu ickiler ve tutun memulatlari aiddir.

Lakin o da vurgulanmalidir ki, Vergi Mecellesinin 1 yanvar 2022-ci il tarixden quvveye minmish muddealarina esasen, hemin tarixden fiziki shexs olan istehlakcilara gosterilmish tibbi xidmetlere gore odenilmish EDV-nin de bir hissesinin geri qaytarilmasi heyata kecirilir.

Hazirda qaytarilan mebleg nagdsiz qaydada odenilmish EDV-nin 15 faizini, nagd qaydada odenilmish EDV-nin 10 faizini teshkil edir. 2023-cu ilden ise nagdsiz qaydada odenilmish EDV-nin 20 faizinin, nagd qaydada odenilmish EDV-nin ise 10 faizinin geri qaytarilacagi gozlenilir.

Lakin burada da istisna var. Bele ki, cari ilden fiziki shexs olan istehlakcilar terefinden olke erazisinde bina tikintisi fealiyyeti ile meshgul olan shexslerden nagdsiz qaydada alinmish yashayish ve qeyri-yashayish sahelerine gore odenilmish EDV-nin geri qaytarilan hissesi onun 30 faizini teshkil edir. Vergi Mecellesinin 165.6-ci maddesine gore, bu, fiziki şexs olan istehlakcilar eyni binadan bir ve ya bir nece yaşayiş ve (ve ya) qeyri-yaşayiş sahelerini aldiqda, EDV-nin qaytarilmasi alinmiş yaşayiş sahesinin 500 kvadratmetr ve qeyri-yaşayiş sahesinin 500 kvadratmetrden cox olmayan hissesine mutenasib odenilmiş EDV-ye tetbiq edilir.

Telegramda izleyin

instagramda izleyin