İlk defe 2024-cu ilin iyununda mueyyen edilen COVİD-in XEC varianti artiq Boyuk Britaniya, ABSh, Danimarka ve bir sira diger olkelerde ashkarlanib. Mutexessisler bu shtammin qisha qeder dominant virus variantina cevrile bileceyinden narahatliqlarini ifade edibler.
Anarim.Az lent.az istinaden bildirir ki, avqust ayinda tedqiqatcilar XEC shtamminin hefteler ve ya aylar erzinde daha genish yayila bileceyini proqnozlashdirirdlar. Hazirda onun yoluxma hallari 29 olkede ve ABSh-in 24 shtatinda qeyde alinib. En yuksek yoluxma seviyyesi COVİD-19 xesteleri arasinda aparilan laboratoriya testlerinin 16 faizinde XEC ashkarlandigi Cexiyada mushahide olunub. Umumilikde dunyada bu subvariantin minden cox hali qeyde alinib.
COVİD tehlili uzre mutexessis Mayk Haninin sozlerine gore, XEC "Omicron"un alt secimlerine aiddir. İlk defe 2024-cu ilin yayinda Berlinde ashkar edilib ve o vaxtdan beri suretle Avropa, Shimali Amerika ve Asiyaya yayilib. Meqalede izah edildiyi kimi, XEC KS 1.1 ve KP 3.3 variantlarinin birleshmesidir ve elametleri diger koronavirus variantlarina xas olanlara benzeyir: xestelerde yorgunluq, bash agrisi, bogaz agrisi ve yuksek heraret olur.
London Universitet Kollecinin Genetika İnstitutunun direktoru Fransua Ballu, XEC-in daha yuksek yoluxucu oldugunu qeyd edib. Bununla birlikde, uygunlashdirilmish COVİD-19 peyvendlerinin bu gerginliye qarshi effektivliyini qoruduguna inandigini bildirib. Peyvendleme ve guclendirici peyvend, infeksiya halinda bele, xesteliyin shiddetini ve xestexanaya yerleshdirme ehtimalini azaltmaga komek edecekdir.
Ballu, XEC-in qishda dominant variant olma ehtimalinin yuksek oldugunu da vurgulayib, cunki suretle inkishaf edir ve diger alt variantlari evez edir. Bu baximdan, elm adamlari XEC ve onun xususiyyetlerinin daha etrafli oyrenilmesini tovsiye edirler. Bu gune qeder bu alt varianti olan xestelerde elametler COVİD -19-un qizdirma, bogaz agrisi, oskurek, qoxu ve ishtahsizliq, umumi zeiflik ve beden agrilari kimi klassik elametlerine benzeyir.
Melumatda qeyd edildiyi kimi, Amerika Xesteliklere nezaret ve qarshisinin alinmasi merkezleri (CDC) ehalini gigiyena qaydalarina riayet etmekle ve daxili havalandirma keyfiyyetini yaxshilashdirmaqla tedbirleri guclendirmeye cagirir.
Diger menbeler sentyabr ayinin sonuna qeder Danimarka ve Almaniyanin yeni gerginlikden en cox tesirlendiyini bildirirler. Avropada XEC-in yayilma nisbeti texminen 6 faiz deyishir, lakin Sloveniya kimi bezi olkelerde artiq 10 faize catib.
Amerikali alim ve Scripps Arashdirma İnstitutunun direktoru Erik Topol, XEC-e xas olan mutasiyalarin mutexessisler arasinda xususi narahatliq doguran suretli yayilmasina komek etdiyini qeyd edib.