2025-ci ilin yanvar-mart aylari erzinde Azerbaycanda 529 kiloqram nere baligi kurusu istehsal edilib. Dovlet Statistika Komitesinden verilen melumata gore, bu gostericinin hecmi 2024-cu ilin yanvar-mart aylari ile muqayisede 5.1 defe ve ya 425.9 kiloqram coxdur.
Milli.Az "Kaspi" qezetinde derc olunan yazini teqdim edir:
Bele ki, hesabat dovrunde Azerbaycanda 103.1 kiloqram nere baliginin kurusu istehsal edilib.
Bes qara kuru istehsali sahesindeki potensialimiz necedir? Gelecekde de artimi davam etdirmek mumkun olacaqmi?
Suni baliqartirma muessiselerindeki ishin neticesi
Baliqcilar İttifaqinin sedri Efqan Eliyevin sozlerine gore, artan statistik reqemler tebii nere baliqlarina aid deyil: "Sohbet Xezerin tebii nere baligi kurusunden gedirse, bu, muemmali reqemdir. Cunki tebii kuru artimi bir ilde besh defe artirsa, demeli, nere baliqlarinin artimi da buna uygun olmalidir. Bu reqem suni baliqartirma muessiselerinde qeyde alinib".
E.Eliyevin fikrince, tebii istehsal ucun potensialimiz olsa da, ondan istifade etmirik: "Neinki kuru, umumiyyetle yerli baliqciliq ucun olkemizin iqlim sheraiti mukemmeldir. Teessuf ki, Azerbaycanda baliqciliq teserrufatlari xaricden gelen baliqlarin qiymeti qarshisinda reqabete tab getire bilmir. Azerbaycanda baliq istehsalinin qarshisini alan amillerden en bashlicasi xarici bazardir. İkincisi ise yerli baliq yemleri istehsalinin baha basha gelmesidir. Amma problemler bununla da bitmir. Olkede mutexessis catishmazligi ve teserrufatlarda su qitligi problemi de var".
"Baliqciliq sahesi yeniden qurulacaq"
Sedrin sozlerine gore, bu ilin sonuna dogru hem baliq istehsali, hem de kuru istehsali artacaq: "Cunki her iki sahe payizda aktivleshir. Hazirda biz 300 minden artiq ceki baligi yetishdiririk. Bu baliqlari payizda Xezere ve olkemizin daxili su hovzelerine buraxacagiq. İnaniram ki, bu da baliqciliga oz tohfesini verecek. 2025-ci ilden senaye baliqciligi Kend Teserrufati Nazirliyine verilib. Baliqciliq sahesi yeniden qurulacaq. Sahibkarlara dovlet desteyi gosterilse, bu halda inkishaf mumkundur".
Hedef illik 40 tonluq istehsaldir
Azerbaycan Baliq İstehsalcilari ve Emalcilari Assosiasiyasinin sedri Zaur Salmanli ise kuru istehsalinda artimin oldugunu tesdiqledi: "Beli, artim movcuddur. Nere cinsli baliqlarin boyumesi ucun uzun zamana ehtiyac var. Meselen, rus neresi, Kur neresi 7-9 il sonra kuru verir. Bolge baliginin ise 11-13-cu ilde bizim iqlim sheraitinde kuru vermeyi mushahide olunur. O sebebden de 6-8 il once yetishdirilen baliqlar bu illerde kuru vermeye bashlayib. Bu artim mexsusi olaraq bununla baglidir".
Z.Salmanlinin sozlerine gore, istehsal davam ederse, rekord gostericinin elde edilmesi de mumkundur: "2027-ci ilde ciddi kuru istehsali gozleyirik. Olkemizin hemin iller ucun potensialinin 40 ton olacagi gozlenilir. Bu, olkemiz ucun boyuk reqemdir. Hansi ki, hazirda dunyada 100-cu sirada bele deyilik. Amma bu gosterici ile birden-bire ilk onluga daxil ola bilerik. Biz hazirda bu istehsal hecmine ciddi shekilde hazirlashiriq".
"Yerli istehsal mudafie olunmur"
Sedr bu sahedeki movcud problemlere de toxundu: "Lakin istehsalin artiminin qarshisini kesen problemler de var. Hansi ki, esas problem daxili bazarin tam aciq olmasidir. Yeni yerli istehsal demek olar ki, mudafie olunmur. Keyfiyyetsiz ve ucuz nere cinsli baligin eti, kurusu Cinden, Avropadan ve diger olkelerden idxal olunur. Eyni zamanda, İran kimi nere istehsalinda ixtisaslashmish olkeden gomruk rusumu olmadan teze ve dondurulmush baliq idxal edilir. Bu da problemlerin en ciddisidir".
Z.Salmanli da dushunur ki, bu sahenin inkishafi ucun dovlet desteyi vacibdir: "Yuxarida qeyd etdiyim hedefe catmaq ucun baliqciliga, bu saheye dovletden destek lazimdir. Hemcinin senaye sahesinde vergi tetbiq olunur. Xususen de vergi siyasetinde guzeshtler edilmelidir. Bu meqsedle Kend Teserrufati Nazirliyi ile birlikde calishiriq. Yeqin ki, diger qurumlarin da desteyi ile baliq istehsali sektoru guzeshtler elde ede bilecek. Gelecekde bu problem de hellini tapacaq. Evveller qeyd olunan problemlerin helli yolu mucerred veziyyetde idi. Lakin dekabr ayinda Prezidentin fermani ile Kend Teserrufati Nazirliyinin yaninda Baliqciliq ve Akvakultura Merkezi yaradildi. Dushunurem ki, ozel ve dovlet sektor arasinda yaranan effektiv emekdashliq neticesinde bu problemler en qisa zamanda hell olunacaq".
2025-ci il boyunca artim mushahide olunmaga davam edecek
Sedrin sozlerine gore, gelecek illerde movcud problemler de hellini tapdiqdan sonra kuru istehsalimizi davamli artira bileceyik: "Dushunurem ki, 2025-ci il boyunca artim mushahide olunmaga davam edecek. İlin sonuna kimi en pis halda besh ton qara kuru istehsal edileceyini proqnozlashdiriram".
Telegramda izleyin