Bakida tez-tez yollar cokur. Neticede insan olumu ile mushayiet olunan bedbext hadiseler qeyde alinir. Mutexessislerin fikrince, bunun sebebi omrunu basha kanalizasiya xetleridir. Lakin hemin xetleri tam olaraq deyishmek mumkun deyil.

İyunun 26-da 1997-ci il tevelludlu Cumshud Cumshudlunun "Baksol" yolu adlanan erazide yer sethinin cokmesi neticesinde kanalizasiya sularinin axdigi kanala dushmesi neticesinde facieli olumu shok effekti yaratdi.

Xatirladaq ki, hemin erazide yer sethinin cokmesi ilk defe deyil. 2020-ci ilde de erazide asfalt cokmush, bir mashin cuxura dushmekden son anda xilas olmushdu. Mutemadi olaraq Bakinin muxtelif yerlerinde yollarin cokmesi haqqinda melumatlara da rast gelirik. Yaxin kecmishde 8 Noyabr, Heyder Eliyev prospektlerinde de bele cokmeler yashanib. Bes, goresen, Bakida bele hadiseler niye tez-tez bash verir? Bu kimi bedbext hadiselerden nece qoruna bilerik?

Cumshudun olumune gore cavabdeh kimdir?

Oxu.Az "Kaspi" qezetinin movzuya dair meqalesini teqdim edir:

Hadise ile bagli Azerbaycan Avtomobil Yollari Dovlet Agentliyinden bildirilib ki, Baki sheherinde yolun hereket hissesinden kenarda yerleshen eraziler, o cumleden piyadalar ucun nezerde tutulmush saheler Agentliyin balansinda deyil ve qurumun xidmet gosterdiyi sahelere aid olunmur: "Bele hallarin bash vermesinin esas sebebi yolun altindan kecen kommunikasiya xetlerinde yaranan texniki nasazliqlardir".

Hadisenin bash verdiyi erazi Dovlet Su Ehtiyatlari Agentliyinin "İri Sheherlerin Birleshmish Su Techizati Xidmeti" Publik huquqi shexsinin Baki Su Kanal İdaresinin balansindadir ve hemin idare terefinden istismar olunur. Qurumun metbuat xidmetinden sorgumuza cavab olaraq bildirildi ki, hemin erazide yolboyu sag ve sol hisselerde tikinti materiallari bazari fealiyyet gosterir. Kanalizasiya quyulari hemin magazalarin altinda qalib, xettin muhafize zonasi agir cekili tikinti materiallari ile yuklenib. Bele veziyyet gorulen ishlere mane olmaqla yanashi, kollektorun uzerindeki yol ortuyunun cokmesi ile neticelenib.

"Sehlenkarligi olanlar mesuliyyete celb edilmelidir"

Milli Meclisin deputati Hikmet Babaoglunun sozlerine gore, Baki sheherinin su, kanalizasiya ve drenaj sisteminin yeniden qurulmasina ehtiyac var. Cunki bu sistem kohnelib:

"Sheherin alt sistemi dediyimiz bu avadanliqlari bir defeye deyishmek mumkun deyil. Bunun ucun mueyyen vaxt ve maliyye lazimdir. Muvafiq qurumlar hansi hissenin daha cox berpaya ehtiyaci oldugunu mueyyenleshdirib, infrastruktur yenilenmelerine bashlamalidirlar ki, bele hadiseler bash vermesin. Eger hansisa qurumun sehlenkarligi olubsa, mutleq qaydada mesuliyyete celb olunmalidir. Cunki hemin qurumlar vetendashlar qarshisinda mesuliyyet dashiyirlar".

"Esas sebeb xetlerdeki sizmalardir"

Azerbaycan Memarliq ve İnshaat Universitetinin Muhendis kommunikasiya sistem ve qurgularinin tikintisi kafedrasinin dosenti Aqshin Kerimov bildirdi ki, Bakida yollarin cokmesinin esas sebebi torpagin altindan kecen kanalizasiya ve drenaj sistemleridir: "Bakidaki kanalizasiya sistemleri 1960-80-ci illerde tikilib. Onlar omrunu basha vurub ve mutleq yenilenmelidir. Amma bu yenilenme hele de aparilmir. Hemin kanalizasiya xetlerinin uzerinden asfalt cekibler. Yerin altinda bu borularda sizmalar bash vere biler. Bu zaman torpaq yumshalir, asfaltin cokmesi ile neticelenir. Yeralti su seviyyesinin yuksek olmasini da nezere almaliyiq. Bu zaman da torpagin yumshalmasi mumkundur. Bakida agir texnikalar, avtomobiller hereket edir. Yeni binalar tikilen zaman bu kimi agir mashinlar erazilere daxil olur. Bu da torpaga tesir edir. Amma esas sebeb yerin altindan kecen xetlerdeki sizmalardir".

"Bu problem hemishe bizimle olacaq"

A.Kerimovun fikrince, kanalizasiya sistemlerimiz kohne oldugundan, bu kimi cokmeler her an her yerde bash vere biler: "Bu problem hemishe bizimle olacaq. Kanalizasiya xetlerinin etrafi berkidilmelidir. Asfaltda cat oldugunu gorende vetendashlar ehtiyatli olmalidirlar. Bu xetleri sokub yeniden berpa etmek mumkun deyil. Cunki ele xetler var ki, binalarin altindan kecir. Yalniz sizma olan erazini nezarete goture bilerler. Sizmani da temizlenme menteqelerinde oyrenirler. Suyun hecminde azalma olduqda bilirler ki, haradasa sizma var. Cavabdeh qurumlar birlikde ishlemelidirler. Koordinasiyanin olmamasi neticesinde bu kimi hadiseler bash verir".

"Yol cekilerken erazi arashdirilmalidir"

Azerbaycan Dovlet Neft ve Senaye Universitetinin Geoloji keshfiyyat fakultesinin muellimi, geoloq Allahverdi Tagiyevin sozlerine gore, yerin alti oyrenilmeden ustunde ish aparanda bele bedbext hadiseler qacilmazdir: "Yol cekilerken erazinin muhendislik geologiyasi oyrenilmelidir. Bir nece istiqametde quyular qazilir ve analizler aparilir ki, yerin kesilishi neden ibaretdir. Asfalt hansi suxurlarin uzerinde olacaq. Bu, cox onemlidir. Yumshaq suxurlarin yerine berk suxurlar doldurulmalidir. Qrunt suyu seviyyesi, toplanmasi, axini oyrenilir. Kanalizasiya sistemlerinin izolyasiyasina, kenarlarinin bagli olmasina, yola yaxin olub-olmamasina da baxilmalidir. Erazinin yukgoturme qabiliyyeti de arashdirilmalidir. Bunun ucun de qurumlar birlikde ishlemelidir".

A.Tagiyev bildirir ki, eger erazi cokmeye meyllidirse, oradan qrunt sulari, kanalizasiya xetleri, suvarma kanallari kecirse, bunu tecrid etmeyin yollari var: "Amma suyun kesilmesi de tam hell deyil. Cunki yuyulma, boshalma olubsa, su kesilse bele agirliq zamani yeniden cokme ola biler. Bu sebebden bunovre mohkemlendirilmelidir".

"Mehelleler, kuceler, ara yollar tehlukededir"

Geoloqun fikrince, bele hadiselerin qarshisini almaq ucun komissiya yaradilmali ve tehlukeli erazilere nezaret guclendirilmelidir: "Merkezi yollarda bele hadiselerin bash vermesi cox nadir hallarda olur. Amma mehelleler, kuceler, ara yollarda hec bir arashdirma ishleri aparilmadan asfalt vurulur. Yolun altinda hansi proseslerin getdiyini bilmediklerinden de bedbext hadiseler bash verir. Gozden kenar yollara nezaret guclendirilmelidir".

Telegramda izleyin