Zelzele aninda ne etmeli? – Heyatinizi xilas edecek tovsiyeler!

Xeber / Maraqli / Maraqli Yazilar / Cemiyyet
16 Kasim 2017
2 707
0


Zelzele aninda ne etmeli? – Heyatinizi xilas edecek tovsiyeler!
Zelzele yerustu zerbeler ve yerin ust qatinin titremesi neticesinde bash verir.

Anarim.Az
yenicag-Anarim.Az-a istinaden xeber verir ki, Bu hadise hem tektonik prosesler, hem de partlayish, daglarda yeralti surushmelerle mushayiet olunaraq bash verir. Seysmologiya elminin oyrendiyi zelzeleler neticesinde yerin ust qati formasini deyishe, guclu yeralti tekanlar evleri ve tikilileri ucura biler, sunami ve yer surushmeleri emele getirerek, neticede xeyli insanin olumune sebeb ola biler.
Zelzele 12 balliq rixter shkalasi ile olculur. Shkalada gosterilen reqem ne qeder yuksek olarsa, zelzelenin toretdiyi fesadlar da bir o qeder cox olar.

Esas problemlerden biri de insanlarin zelzele bash veren zaman davranish qaydalarini duzgun bilmemeleridir. Yaxud da ekser hallarda yanlish qerar vermelidirler. Zelzeleler zamani insan telefati, itki coxlugu bina ve konstruksiyalarin ucmasi, mebellerin ve interyerin bashqa komponentlerinin davamsizligi ile elaqedardir.

Umumiyyetle, zelzele aninda nece davranmaq lazimdir?

Her bir insan evde, ishde, kinoda, teatrda, neqliyyatda ve kucede olan zaman ozunu nece aparmaq qaydalarini, elece de ede bileceyi ve etmeli oldugu hereketleri bilmelidir. Hazirliq ishlerinin bir nece gun erzinde aparilmasi qeyri-mumkundur. Lakin bu istiqametde atilan her bir addim cox vacibdir.

Zelzeleye hazirliq merhelesinde butun aile uzvlerinin ishtiraki ile yigincaq kecirilmeli, zelzeleden evvel aparilacaq hazirliqlar, zelzele vaxti ve ondan sonra gorulecek ishler muzakire olunmalidir. Bu zaman menzilin her bir otagi nezerden kecirilmeli ve zelzele zamani hansi eshyalarin ucaraq, asharaq ve ya surushub dusherek, tehluke yarada bileceyi mueyyen edilmelidir. Aile uzvlerinin yatdigi, yemek yediyi ve ishlediyi otaqlar nezerden kecirilmeli, gorulmeli ishler siyahiya alinmali ve yarana bilecek tehluke evvelceden tam aradan qaldirilmalidir.

– menzilde yuxarida yerleshdirilmish agir eshyalar en qisaboylu aile uzvunun boyundan ashagi bir yere endirilmelidir;
– mebeller (metbex shkaflari da daxil olmaqla) divara kip shekilde berkidilmeli, zelzele zamani mebel ve metbex shkafinin qapilarinin acilmamasi ucun onlar qifillanmali ve ya kilidlenmelidir;
– agir eshyalar, qaz balonlari ve suqizdiricilar mohkem berkidilmelidir;
– pencerenin qarshisinda yerleshen yataq mebellerinin yerleri deyishdirilmelidir;
– ishiqlandirma avadanliqlari tavana mohkem berkidilmelidir;
– divarlara asilan cerciveler vintle mohkem baglanmalidir;
– tehlukeli (zeherli, yana ve partlaya bilen) maddelere nezaret edilmeli ve etibarli yerde saxlanilmalidir.
– tehlukesiz bir yer tapib, diziniz uste yere oturun;
– bashinizi ve boynunuzu qoruyacaq shekilde baglayin;
– mohkem bir yerden tutun;
– derinden nefes alaraq sakitleshmeye calishin;
– yeralti tekan kecene qeder yerinizden terpenmeyin.

Eger her hansisa bir mekandasinizsa: dayaniqli bir masanin, ya da ki, her hansi bir eshyanin yanina ve ya altina cokun. Size xesaret vere bilecek shushelerden kenarda dayanin. Yeralti tekan kecene qeder gozleyin ve cole qacmayin.
Eger coldesinizse: uzerinize dushe, tokule bilecek eshyalardan, elektrik kabellerinden ve agaclardan qorunmaq ucun aciq bir saheye gedin.

Eger avtomobilin icindesinizse: avtomobili aciq saheye surun ve orada tehluke sovushanadek gozleyin. Korpulerden, alt kecidlerden ve elektrik direklerinden uzaq olun.

Eger dar bir kucedesinizse: bele kucelerde tehlukesiz yerler cox azdir. Dushen eshyalara diqqet yetirin. Binalarin ici colunden daha etibarli ola biler.

Zelzele bash verdiyi anda sakit olmaga calishin:

– pillekenlere ve ya cixishlara qacmayin;
– eyvana cixmayin;
– eyvandan ve ya pencereden tullanmayin;
– liftden istifade etmeyin.

Oldugunuz yerden asili olaraq, menzil, tehsil ocagi, zavod, muessise ve s. obyektlerde evvelceden qisa ve tehlukesiz cixish yollarini, hemcinin, ilk tekandan sonra yaranan qisa vaxt erzinde agliniza gelen cixish (arxa qapi) yollarini mueyyen edin. Cixish yollarinda manee yarada bilecek her hansi bir eshya (qapi arxasinda bukulmush xalca, tozsoran, utu masasi ve s.) varsa, onu kenara cekin.

Zeruret olmadan telefondan istifade etmeyin.

Zelzeleden sonra telefon komek cagirmaq ucun aciq olmalidir. Lakin cox vaxt heddinden artiq yuklenme neticesinde telefonlara zeng catmir, hem ev, hem de mobil operatorlar meshgul olur. Mobil telefon shebekesinin cox zeif tutmasina baxmayaraq, zelzele zamani mobil telefonun SMS xidmetinden istifade ederek, qisa mesaj gondermek mumkundur. Bunu nezere alaraq, bashqa olkede yashayan tanishlarinizla elaqe saxlayin ve bu insana size yaxin olan qohum ve dostlarinizin nomresini verin.




Geriye Qayit

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023