Efsanevi futbol hakimi - TOFİQ BEHREMOV HAQQİNDA MELUMAT

Foto / Xeberler / İdman / Taninmishlar / Maraqli
22 Kasim 2016
2 631
0


Efsanevi futbol hakimi - TOFİQ BEHREMOV HAQQİNDA MELUMAT
Tofiq Behramov — Azerbaycan futbolcusu, futbol hakimi. Azerbaycan Futbol Federasiyasi Assosisiyasi yarananda hakimlerin sedri, daha sonra ise bash katib vezifelerinde calishmishdir. Tofiq Behramovun 1966 – ci ilde İngilterede kecirilen 8 – ci dunya cempionatinin finalinda İngiltere komandasinin lehine verdiyi obyektiv qerar Uembley stadionunna toplashmish 98000 tamashacinin yaddashina hekk olmush ve dunya futbol tarixine qizil herflerle yazilmishdi

Heyati

Tofiq Behramov 1925-ci il 29 yanvarda Bakida anadan olub.

Futbolcu karyerasina 1940-ci ilde bashlayan T.Behramov evvelce "Spartak"in genclerden ibaret komandasinda cixish edib. Daha sonra ise "Neftyannik"e devet olunub. O, futbolcu kimi tekce Azerbaycan cempionatinda ishtirak edib. Muasirlerinin dediyine gore, Behramov esas oyuncu olmasa da, komandanin kapitani olub ve hakimlerle daha cox mubahise etmesine gore diger oyunculardan ferqlenib. Lakin onun futbolcu karyerasi istediyi kimi alinmayib. Ayagindan aldigi zede karyerasina erken son qoymasi ile neticelenib. Bununla bele, futbolun vurgunu olan Tofiq Behramov sevimli meshguliyyetinden ayrilmaq istemeyib ve hakim kimi bu idman novunde oz fealiyyetini davam etdirmek qerarina gelib.

Futbol hakimi

1951-ci ilden SSRİ cempionatinin oyunlarina teyinat alib, 1964-cu ilden ise beynelxalq oyunlari idare etmek huququ qazanib. O, SSRİ-den beynelxalq cempionatlari idare eden ilk hakim kimi ferqlenir. İki oyunda bash hakim, 6 oyunda ise yan xett hakimi kimi cixish edir. Dunya cempionatinin final oyununa dushmek ucun Behramova cemi iki beynelxalq oyunu idare etmek kifayet edib. İndiki zamanda ise bu, qetiyyen mumkun deyil.

O, Nikolay Latishevden sonra dunya kubokunun final merhelesinde hakimlik etmish ikinci, Avropa kubokunun final oyununu idare eden birinci sovet hakimi olub.

T. Behramov kecmish SSRİ-de avrokuboklarin finalinda hakimlik etmish ilk referi kimi de tarixe dushub. Bundan bashqa, Tofiq muellim 1972-ci ilde Qitelerarasi kubokun finalini ("Ayaks" (Hollandiya)- "İntependyente" (Argentina) idare edib.

DC-1966-nin oyunlari hemyerlimizi futbolla maraqlanan her kese tanitdirdi ve Tofiq Behramovun adinin tarixde qalmasina sherait yaratdi. Almaniya ve İngiltere millileri arasinda bash tutan final oyununda Cefri Hertsin mubahiseli qolunu qeyde alan Behramovun qerarinin dogru oldugunu sonradan butun dunya bildi. Hemin erefede "Qizil fit"le yalniz bash hakimler teltif olunurdu.

Tofiq Behramova bu oyundan sonra hemcinin, Boyuk Britaniya kralicasinin ozu "Qizil ilahe" mukafatini teqdim edib.

Tofiq Behramov ise bu qarshilashmada laynsman funksiyasini yerine yetirse de, Britaniya kralicasi "Qizil fit"i ve "Qizil ilahe"nin kicik modelini hemyerlimize teqdim etmishdi.

Cox az adam bilir ki, Tofiq Behramov 1970-ci il dunya cempionatinda da hakimlik edib. En esasi ise efsanevi yarish sayilan Braziliya-Uruqvay yarimfinal yarishini idare edib.

Behramov haqqinda senedli film de cekilib.

İngilisler televiziyaya baxmagi xoshlayirlar. Onlar daha cox idman stop-kadrlarini seyr etmeyi sevirler. "Freeview Playback" shirketi Boyuk Britaniya sakinleri arasinda "Siz besheriyyet tarixinde hansi stop-kadri en meshhur hesab edirsiniz?" suali esasinda sorgunun neticelerini mueyyenleshdirib. Neticelere gore, Ceff Herstin vurdugu qol birinci, Tofiq Behramov ikinci, "Esas instink" filmindeki Sheron Stounun ayaqlarinin yigilmasi epizodu ucuncu yerle deyerlendirilib.

2004-cu ilde vefat eden ingilis yazicisi Artur Hopkraft Azerbaycan arbitrine ozunun en meshhur "Futbol adami" kitabini hesr edib. Eger azerbaycanlilar ucun Tofiq Behramov o zamandan beri dunya cempionatinin final oyununu idare eden hakim hesab olunursa, ingilisler ucun Metto Basbi, Alfom Remzi, Bobbi Mur, Bobbi Carlton kimi futbol simvollari ile bir sirada durur. Artur Hopkraft kitabinda yazir: "Behramov bayragini qaldiranda tekce "Uembli" deyil, butun İngiltere onun ayaqlari altinda idi. Hami fikirleshirdi: Bu rus ne isteyir? Ancaq ustunden 10 illerle vaxt kecenden sonra hami basha dushdu ki, o, rus deyil, mocuzeli bir olkenin, Azerbaycanin ogludur. Sonradan futbolcular mene etiraf edirdiler ki, onlar ozlerini yan xett hakimini qacib qucaqlamaqdan zorla saxlamishdilar. Onlara verilen bu hediyyeye gore yox, oz ishini peshekarcasina yerine yetirdiyine gore".

Azerbaycan markasi uzerinde

2004-cu ilin 14 oktyabrinda dunya futbolunun ulduzlari T.Behramovun xatiresine hesr olunmush secme oyunlarda Azerbaycan ve İngiltere yigmasinin oyununu izlemek ucun Bakiya geldiler. Hemin gun efsanevi hakimin sherefine ucaldilan abidenin acilish merasimi de kecirildi. Dunyada hakimler icerisinde ilk defe mehz onun adina abide ucaldilmishdi. Merasimde FİFA-nin prezidenti Yozef Blatter, icraiyye komitesinin uzvu Mishel Platini, Ceff Herst ve diger gorkemli futbolcular da ishtirak edirdiler. Blatter cixish ederek: "Bakida olmagima ve boyuk idmancinin heykelinin acilishinda ishtirak etmeyime cox shadam. Hele indiye qeder hec bir yerde her hansi bir hakimin adini dashiyan stadionun acilishinda ishtirak etmemishem. Bu qonaqperver muhiti yaratdiqlarina gore butun Baki sakinlerine minnetdarligimi bildirirem!" – deye urek sozlerini dile getirdi. Azarkesh Aydin Zerbeliyev ise "Ola biler London sakinleri menimle razilashmasinlar, amma mene ele gelir ki, yan xett hakimi Tofiq Behramov sherefine abide ucaldilmasina hec de admiral Nelsondan az layiq deyil. Herst ise cixish ederek "Men sizi 100 faiz emin edirem ki, 1966-ci ilin final oyununda Almaniyanin qapisina vurdugum qol dogru idi. Butun İngiltere adindan Tofiq Behramovun ailesine teshekkur edirem!"

Tofiq Behramov 2006-ci il dunya cempionatina hesr olunan cizgi filminin qehremani da olub.

Tofiq Behramov Azerbaycan Futbol Federasiyasi Assosisiyasi yarananda hakimlerin sedri, daha sonra ise bash katib vezifelerinde calishib.

Tofiq Behramovun futbolda xidmetleri cox olub. Ele ona gore de olkenin bir nomreli idman arenasi – Respublika stadionu onun adini dashiyir. Stadionun girishinde dunyada ilk defe merhum hakime abide de ucaldilib.

2004-cu il oktyabrin 14-de kecirilen abidenin acilish merasiminde FİFA prezidenti Yozef Blatter, UEFA-nin hazirki prezidenti Mishel Platini, 1966-ci ilde Tofiq Behramovu meshhurlashdiran qolun muellifi Cefri Herst ve AFFA-nin merhum prezidenti Ramiz Mirzeyev ishtirak etmishdi.

Dunya futbol tarixine "Qizil fit" almish yegane laynsman kimi dushen Tofiq Behramov 1993-cu il martin 26-da dunyasini deyishib.

2004-cu ilde dunyada hakimler icerisinden ilk defe mehz onun adina abide ucaldilib.



Efsanevi futbol hakimi - TOFİQ BEHREMOV HAQQİNDA MELUMAT

Efsanevi futbol hakimi - TOFİQ BEHREMOV HAQQİNDA MELUMAT

Efsanevi futbol hakimi - TOFİQ BEHREMOV HAQQİNDA MELUMAT

Efsanevi futbol hakimi - TOFİQ BEHREMOV HAQQİNDA MELUMAT





Geriye Qayit

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023