Sevgisizlik
Sevgi / Maraqli
03 Eylul 2022
2 304
0
Mudriklerden birinin kelamlarindan oxuyuruq: «Sevgide gunesh kimi ol»...
Nece ola biler, axi? Gunesh kimi olmaq mumkundurmu? Biz hara, Gunesh hara? "Ozumuzu bedii calara burunmush bu sheir parcasi ile niye aldadaq?" – fikri bezi oxucularin zehninden kece de biler.
Ushaq kitablarindan oxuyuruq: «Gunesh bizden texminen 150 milyon km mesafede yerleshir. Mesafenin uzaqligi Yerde yashayan canlilarin onun istiliyi ve ishigindan faydalanmasina mane olmur. Eger Gunesh sonse, ishiq, istilik vermese, Yer uzunde olan su, hetta hava donar. İnsanlar, heyvanlar, bitkiler mehv olar».
Genish izah yazmiram, ozunuz muqayise edin. Dunyanin agrisini-acisini, duzlusunu-shirinini gormush mudrik qocanin geldiyi netice ve ushaqlarin ilk oxuya bashladiqlari zamanda oyrendikleri heqiqet.
Bir sabah oyandim, sosial shebekelerde xeberleri izleyerken bir gencin intihar etdiyini oyrendim. Profiline daxil olub, evvelki gunlerde qemgin, bezginlik, heyatdan kuskunluk dolu statuslarini oxudum. Evvel icimi heyifslenme hissi burudu. Kash bu genc menim de dostlugumda olaydi, yazdigi statuslari gorer, mueyyen usullarla mudaxile eder, en azindan statusunun altina bir umidverici rey yazardim. Sonra ana sehifede hemin intiharla bagli yayimlanan xeberlere nezer saldim. Kimisi oglanin maddi durumunun ashagi olmasindan, kimisi sevgilisi terefinden terk edilmesinden, bezileri de umumi ruh halinin pessimist notlar uzerinde qurulmaisndan behs edirdi. Bele heyatla yashamaqdansa intihar etmek yaxshidir fikrine haqq qazandiranlar da vardi, intihar cixish yolu deyil, gunahdir deyenler de.
Sebeb tekce maddi durumun cetin olmasidir?
Xeyr.
Sevgilisinin onu terk etmesidir?
Xeyr.
Oz ruh halinin pessimist olmasidir?
Xeyr.
Her uc mesele intihara goturecek qeder dehshetli sebeb deyil.
Bes nedir sebeb?
Sevgisizlik...
Daxilden gelen sevgi ishiginin bitmesi, qaynagin tukedilmesi, Guneshin sonmesi. Bezen bunu ferd ferqinde olmadan tukedir, proses sona catdiqda, artiq gec olur. Onu dushduyu quyudan cekib cixarmaq mushkul meseleye cevrilir. Uzun ip atirsan ki, cixarasan, ipi tutub yuxari dartinsa bele, yarida kesir, yeniden qaranligin derinliyine dushur, ozunu mehv edir. Cunki daxilinde sevgi ishigini, guneshini sondurub, yeniden yandirmaq aglina gelmir.
Yaxud bashqa misal:
Bele bir heyat dushunun, ushaq ugursuz ailede dunyaya goz acib, yashadigi sheraitde sevgisiz boyuyub, deyer gormeyib, hiss ve dushunceleri ne sorushulub, ne de ciddiye alinib. Bu shekilde heqiqi sevgiden xebersiz genc yasha catib. Daxilen heyatindaki inkishafin ters getdiyini hiss edir, amma agli hele ona neler oldugunu gostere bilmir, cunki derketme bash vermeyib. Bu sebebden rastina cixan, deyer veren ilk shexse ozunu teslim edib. Sanki teslim olmasa, «onu sevmeyecek, terk edecek» dushuncesini dashiyib. Cox rastlanan bu hissle yetishen bir cox insan qarshisina cixan genclerden sevgi “dilenmeye” davam edir. Ailesinden gormediyi sevgini, hormeti, deyerli olmagi kenarda axtarir. Hansi ana, ata ushaginin bu veziyyete gelmesini isteyer? Amma ferqindedirlermi, bilirlermi? Ushagi oz gozunde ugurlu hiss etmesini temin ede bilmeyen «seven» valideynler ona hansi ugurlu gelecek vere bilerler? Bu da uzerinde dayanilasi bashqa problem. Heyatin en vacib hediyyesi, heqiqi sevgi ile boyumekden mehrum olan ushaqlar «Men deyerliyem», «Sevilirem», "Ehemiyyetliyem", «Mene guvenirler», «Men ailemin bir parcasiyam ve eyni zamanda azadam» hisslerini yashamayibsa, bu hisslerin acina cevrilir, onlarin yerini doldurmaq ucun sevgini kenarda axtarirlar.
Sevgisiz boyuyen insan inkishafdan dayanmish kimi bir veziyyete dushur. Fiziki cehetden boyuse de, menevi terefi yoxsul qalir. Sevgi acligi duz ve vitamin eskikliyi kimi xestelik olur.
Humanist psixologiyanin numayendelerinden olan amerika psixoloqu Abraham Maslau ozunun «Ehtiyaclar piramidasi» haqqindaki eserinde xususi bolmeni «sevgiye telebat ve mensubiyyet»e ayirib. Sevgi ehtiyaci insanlarin en esas ehtiyaclarindandir. İster ushaq olsun, ister yetkin shexs olsun, her insanin sevgiye ehtiyaci var.
XX esrin gorkemli sosioloq, filosof ve psixoloqu Erix From da «Sevmek seneti» eserinde yazib: «sevgi haqqinda danishmaq „mocuze etmek“ deyil, ona gore ki, bu, her insan mexluqunun tebietinin ali, heqiqi telebatlari haqqinda danishmaq demekdir. Bu telebatin gizli olmasi hele onun hec olmamasi demek deyil».
Bes care nedir? Sevgi ishigini (Guneshi) sondurmemek ucun ne etmek lazimdir?
Gorduyumuz her ishe, her xususiyyetimize, butovlukde xarakterimize sevgi qatsaq, heqiqi insan olmagimizda boyuk mesafeler qet etmeyimize komek edecek.
Umidsizlik qelbi dagidir, sevgi ise mocuzeler yaradir. Sevgiden uca ve gozel olani yoxdur, yalniz o, insanlara seadet ve azadligi bexsh ede biler.
Atilmali birinci addim – sevginin yashamaq kimi, senet oldugunu derk et-mekdir: eger sevmeyi oyrenmek isteyirikse, onda tutalim ressamliq, xarrat ishi, tibb ve ya muhendislik senetini oyrenmek isteyerken etdiyimizi etmeliyik (Erix From).
Sevgiye derin ehti-yaca baxmayaraq ondan bashqa her shey daha va-cib hesab olunur: ugur, nufuz, pul, hakimiyyet. De-mek olar, butun enerjimiz bu meqsedlerin oyrenilmesine serf olunur, sevgi senetinese hec ne serf olun-mur.
Sevgi insanda aktiv quvvedir, ele quvve ki, insani oz yaxinlarindan ayiran divarlari yixmaq qabiliyyetine malikdir; onu diger insanlarla qovushdurur; sevgi ona tec-rid-olunma ve tenhaliq duygularinin ohdesinden gelmeye ko-mek edir, ozu olaraq qalmaga, butov-lu-yu-nu qorumaga komek edir.
Sevgi –sevdiyimiz kiminse, neyinse heyatina, inkishafina aktiv maraqdir. Aktiv maraq olmadigi yerde sevgi de yoxdur.
Sevgisiz zeka, bizi lovga eder.
Sevgisiz edalet bizi amansiz eder.
Sevgisiz diplomatiya bizi ikiuzlu eder.
Sevgisiz ugur bizi tekebburlu eder.
Sevgisiz zenginlik bizi heris eder.
Sevgisiz itaetkarliq bizi xidmetci eder.
Sevgisiz kasibliq bizi deyingen eder.
Sevgisiz gozellik bizi gulunc eder.
Sevgisiz qudret bizi despot eder.
Sevgisiz ishlemek bizi kole eder.
Sevgisiz sadelik bizi deyersiz eder.
Sevgisiz qanun bizi dustaq eder.
Sevgisiz siyaset bizi eqoist eder.
Sevgisiz inanc bizi fanatik eder.
Aydinligin oldugu yerde qaranliq ozunu qoruya bilmediyi kimi, sevginin oldugu yerde de neqativ hissler qoruna bilmez. Boyuk yazici Fyodor Dostoyevski «Cehennem insan heyatinda sevginin bitdiyi yerdir» fikrini sadece romana reng qatmaq ucun yazmayib. Bu heqiqetdir.
Ceylan Mumoglu
Evvelki Xeber
Novbeti Xeber
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023