Amerikadaki “uzen dashlari”in sirri nehayet ki cozulub
Xeberler / Xeber / E-Kitab ve derslikler
31 Agustos 2014
3 637
0
Amerikada nehayet ki, “uzen dashlar”in sirri cozulub.
İnterAz BBC-ye istinadla xeber verir ki, Kaliforniyanin Olum Deresi Milli Parkindaki sehraliq erazilerde uzun illerdir iri dashlarin cigir acaraq hereket etmeleri alimleri dushundururdu. İki amerikali alimin son tedqiqatlarina esasen, dashlar nazik, sheffaf buz ortuyu vasitesile surushurmush. Onlar bu prosese “buzla itelenme” adini veribler.
Apardigi tedqiqatin neticesinin teccublu terefleri barede Los Anceles Tayms qezetine musahibe veren paleo-bioloq Ceyms Norris qeyd edib ki, illik yaginti miqdari cemi 5 santimetr teshkil eden bir muhitde iri dash parcalari arktik iqlim qurshagina xas olan mexanizmle herekete getirilir.
Bildirek ki, uzun muddet erzinde sirri cozulmeyen prosesi tedqiq etmek ucun eraziye sefer eden Ceyms Norris ve emisi oglu Ricard Norris tesaduf neticesinde nadir tebiet hadisesinin sirrini cozubler.
Bele ki, dashlarin hereket etdiyi eraziye qish aylarinda sefer eden tedqiqatcilar ortaya cixarib ki, eslinde dash parcalari hec de oz-ozune hereket etmirmish. Bele ki, hemin eraziler qish aylarinda yaginti sebebinden nazik su ve buz qatiyla ortulu olur. Vaxt kecdikce torpagin sethinde tedricen erimekde ve cekilmekde olan buz tebeqesi ozu ile birlikde dash parcalarini da herekete getirirmish. Belelikle, buz tebeqesinin iteleyib surushdurduyu dashlar yerde tebii olaraq surushdukleri xett boyunca cigir ve iz qoyurlarmish. Yayda ise quraqliq ve istiden catlayan erazide yalniz dashlar ve onlarin hereket etdikleri cigirlar qalir. Bu menzere de, gorenleri teccube getirir. Elbette ki, quru ve catlamish torpaq uzerinde iri dashlarin hereket etmesi ve iz acmasi insanlar ucun izah edilmez olur. Alimler bu fakti ashkar etmek ucun video kameralar vasitesile teqriben 60 dashin hereketini lente almaga muveffeq olublar.
Redakta etdi:Gulshen
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023