Qerarsizliq nedir? ・Qerarsizliq psixoloji xestelikdirmi? ・Qerar vermekde cetinlik ceken insanlar neyi etmelidir?
Maraqli / Hekayeler / Psixologiya
16 Nisan 2017
3 454
0
Bezen her birimiz qerar vermekde cetinlik cekerik. Meselen: hansi ayaqqabini alim?, Aldigim cantani goresen anam beyenermi? Anamin dediyini edim ya oz bildiyimi?, Oz bildiyimi etsem neler bash verer?, İstirahete Qubaya gedim ya Qebeleye?, Voleybol oynayim ya futbol ? ve s. Bu ve ya bu kimi diger suallar heyatimizda mueyyen yer tutaraq, herekete kecmeyimize mane olar.
Qerarsizligin esas sebeblerinden biri secimlerin cox olmasidir. Evvelki zamanla indikini muqayise etsek gorerik ki, secim imkani nece de artmishdir. Her gun televizor kanallarindan tutmush, corek ceshidine qeder cox sayda secimle qarshilashiriq. Mehz bu kimi secimler ederken etdiyimiz ishden zovq ala bilmirik. Beynimizde “hansini secim?, goresen sonra peshman olmaram?, Birden digeri yaxshi olsa ne olacaq ?” kimi suallar yarandigi ucun zovqle o ani yashaya bilmirik. Cox secimin olmasi bizi xoshbext eder deye dushunuruk, lakin bu hal bizi, beynimizi yorur, depressiyaya getirir. Bundan elave bizde qerarsizliq, qerar vermekde daha da cetinlik cekmek kimi hallar bash verir. Bes qerarsizliq bashqa hansi sebeblerden yaranir?
Her birimiz qerar vererken en gozelini, mukemmelini, idealini secmek isteyerik. Aldigimiz qerarin bizi mutleq derecede xoshbext etmesini isteyerik. Tebii ki, bu her zaman real olmur, daima dogru addimlar atmiriq. Qerar verdikden sonra gozlenilmez situasiya ile rastlashdiqda bizde qerar vermekde cetinlik cekmek daha da artir, artiq qerar vermek bir nov ishgence halina gelir.
Ozguveni zeif, heyatlarinin mueyyen doneminde qerar verib gozlenilmez cavabla rastlashmish, daima qerarlari ailesi vermish, mesuliyyetden qacan, risk etmekden qorxan, “bashqalari ne deyer” deye dushunen insanlar qerar vermekde cetinlik cekirler.
Oncelikle sehv etmekden qorxmayin, sehv addim atmaq insanlara mexsus bir davranishdir. Yunis Emrenin gozel fikri tam bu yerde yada dushur: “Xeta etmeyen insan eslinde hec bir shey etmeyen insandir”. Dushuncelerinizi paylashacaginiz insan varsa onunla fikirlerinizi, qerarlarinizi bolushun. Bu insanlarin sayi maksimum 4 nefer olmalidir. En sonda butun fikirleri suzgecden kecirin, eger ortaya cixan netice sizin seciminize uygundursa o zaman ona uygun hereket edin. Unutmayin sizi en gozel ele siz ozunuz taniyirsiniz, beyninizdeki dushuncelerden en gozel siz agah olursunuz.
Eger tez-tez qerarsizliqdan shikayet edirsinizse demeli heyatinizda dogru getmeyen nelerse var. Qerarsizligin xronik hal almasina Abulia deyilir. Qerarsizliq xroniki hal aldigi zaman artiq heyat stilinize cevriler, neticede en kicik sheyler haqqinda qerar vermekde cetinlik cekersiniz.
Qerarsizliq en cox ashagidaki hallardan sonra yaranir:
Emeliyyat kecirtdikden sonra
İnsultdan sonra
Yaddash zeifliyi yaranarsa
Mueyyen beyin xestelikleri yashadiqdan sonra
Ayriliq yashadiqdan sonra
Xeyanete meruz qaldiqdan sonra
Shexsin verdiyi qerarlara kimse durmadan mudaxile edirse ve s.
Bir anliq gelin kecmishe qayidaq: Anamiz biz mueyyen sehvler etdikde once bizi doyer, danlayar daha sonra sehvimizi izah ederler. Yaxud da sizin ucun cetin sayilan bir ishi mukemmel derecede yerine yetirmisiniz lakin aileniz buna fikir vermir, neticede sizde ozguvensizlik yaranir. Mehz bunun neticesinde zamanla qerar vermekde cetinlik cekerik.
Hamimizin tez-tez rastlashdigi qerarsizliq sebebleri bunlardir:
Eyni anda 2 sheyi eyni miqdrda isteyerik. Meselen: cox az miqdarda pulumuz qalib ve bu pula ya sevdiyimiz ayaqqabini almaliyiq ya da sevdiyimiz koyneyi. Lakin her ikisini eyni derecede almaq isteyirik, qerar vere bilmirik.
Eyni anda bir sheyi hem isteyirik, hem de istemirik. Meselen, evlenmek, ushaq sahibi olmaq her gencin arzusudur. Lakin bu eyni zamanda boyuk mesuliyyet teleb edir. Hem evlenmek isteyirik, hem de evlilikden qaciriq.
Sevmediyimiz 2 sheyden birini secmeliyik, lakin her ikisinden eyni miqdarda xoshumuz gelmir.
Qerarsizligi aradan qaldirmaq ucun bunlara fikir vermeliyik:
Qerar vermekde cetinlik cekdiyiniz zaman secim ederken nelerden qorxdugunuzu, o secimin size ne getireceyini ve ya ne aparacagini etrafli dushunun. Mehz bununla bu qorxunun sizin daxili aleminizden ve ya xarici faktorlardan yarandigini ozunuz ashkar etmish olacaqsiniz .
Qerarsizligi aradan qaldirmaga ilk olaraq kicik-kicik qerarlar vererek bashlayin. Daima yaradici fikirler qurun. Mukemmeliyyetcilikden qurtulun. “En dogru qerari vermeliyem ” dushuncesi qerarsizligi daha da artirir. Heyat yalniz mukemmel olmaq ucun deyil, xoshbext yashamaq ucun yashanilir. Duygulariniza onem verin, tek mentiqle deyil, hisslerle de secim edin.
Dr. Peter Collett qerar vere bilmeyen insanlara bu tovsiyeleri vermishdir:
Arashdirin: qerar vereceyiniz hadise haqqinda daha cox melumata sahib olsaniz daha asan qerar verersiniz.
Size vacib olani belirleyin: hansi meselelerin daha vacib oldugunu ayird edin
Uzaqgorenlik edin: hansi qerarin ne kimi cetinlik yaradacagini ve bu cetinliklerin hell yolunu dushunun.
Ozunuzu bosh sebeblerden mehv etmeyin: hadise haqqinda cox dushunmeyin.
Paylashin: Tereddud etdiyiniz fikirleri sevdiyiniz insanlarla bolushun.
Qerar vereceyiniz hadise haqqinda tecrubesi olan insana sual verin: onun tecrubesi sizi daha da rahatlashdirar.
The Times qezetinde qerarsizliq haqqinda meqale derc edildi. Bele ki, “Qerar vermek niye bele cetindir?” adli meqalede Bristol universitetinin professoru Harriet Bradleynin 10 ayliq arashdirmasina genish yer verilmishdir. Bu arashdirmada ashagidakilar xususile qeyd edilirdi:
Qadinlar kishilere nisbeten qerar vermekde daha cox cetinlik cekir.
Her insan 10 il once qerar vermeyin asan oldugunu dushunur.
İnsanlarin 47%i kicik qerarlar alarken bele cetinlik cekirler.
İnsanlarin 42%i qerar vere bilmediyi hadiseleri dushunduyu ucun gece yata bilmir.
Unutmayin aldiginiz sehv qerarlar ucun yashadiginiz peshmanciliq mueyyen zamandan sonra kecer, amma zamaninda etmedikleriniz ucun yashadiginiz peshmanciliq bir omur sizinle addimlayar.
Psixoloq Tehmine Yaqubova
Evvelki Xeber
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023