Qohumla nikahin fesadlari

Maraqli / Cemiyyet / Saglamliq
29 Mart 2018
2 123
0


Qohumla nikahin fesadlari
Qohum nikahlarin fesadlari barede maariflendirme ishlerine baxmayaraq, Azerbaycanda bu gun de kifayet qeder qohumlar arasinda nikahlar baglanir. "Emiqizi ile emioglunun kebini goyde kesilib" ve ya "Ozumuzunkulerden alaq, etimizi yese de, sumuyumuzu cole atmaz" deyimleri bizde cox meshhurdur ve qohum nikahlar adet halini alib. Ekspertlerin fikrince, xususile de, kend ve rayonlarda qohum nikahlar cox qurulur ve bele nikahlardan dogulan ushaqlarin xeste olmasi riski cox yuksekdir.

Anarim.Az
gencaile-Anarim.Az-a istinaden bildirir ki, Elmi Tedqiqat Mamaliq ve Ginekologiya İnstitutunun boyuk elmi ishcisi, tibb uzre felsefe doktoru Aynure İsmayilova bildirir ki, qohum nikahdan dogulan ushaqlar qohum olmayanlarin nikahindan dogulan ushaqlarla muqayisede daha cox xeste olurlar: "Qohum nikahlarin esas fesadi dogulan ushaqlarda genetik xesteliklerin rastgelme tezliyinin daha cox mushahide olunmasidir. Qohumlar arasinda baglanmish nikah sonsuzlugun da sebebi ola biler, ya da dunyaya gelen ushaqlarda ezele, sinir sistemi xestelikleri olur ve ya bu ushaqlar anadangelme qusurlarla da dunyaya gele biler. Shikest ushaqlarin dogulmasinda genetik yaxin olan xestelik dashiyan genlerin buruze verilmesidir".

Ele de qohum nikahlar var ki, onlarin ushaqlari saglam dogulur. Boyuk elmi ishci bununla bagli bildirib ki, onlarin ushaqlari saglam olsa da, hemin ushaqlardan gelecekde dunyaya gelen ushaqlar xeste dogula biler: "Bele bir arashdirma apariblar ki, qohum nikahlardan saglam ushaqlar dogula biler, amma sonradan onlar aile qurduqda mueyyen nisbetde sonsuzlugun rast gelinme tezliyi daha yuksekdir. Yeni, birinci nesilde yox, ikinci nesilde bunun fesadlari uze cixa biler".

Hemsohbetimiz qeyd edir ki, terefler qohum nikahi qurmagi qerara aliblarsa, genetikin qebulunda olmalidirlar. Hekim genetik onlarin neslinde hansi xesteliklerin oldugunu arashdirir. Onlarin qohumlarinda ya ezele zeifliyi, ya iflicle dogulan ushaqlar, ya sinir sistemlerinde problemleri, ya da anadangelme genetik problemleri olan ushaqlar varsa, bu arashdirilir. "Elece de, nikaha daxil olmaq isteyen tereflerin talassemiya dashiyicisi olub-olmamasi da yoxlanilir. Eger her iki teref dashiyicidirsa, onlardan dunyaya gelen ushagin talassemiya xesteliyine tutulma riski cox yuksekdir. Meselen, Turkiyede nikaha girmeyen insanlarda bele talassemiya dashiyicisi olub-olmamasi yoxlanilir. İnsanlar bilirler ki, kim talassemiya dashiyicisidir, kim deyil. Eger iki dashiyici bunu bilirse, onlar ozleri aile heyati qurmaqdan cekinirler. Turkiyede bununla talassemiya xesteliyinin qarshisini aliblar, talassemiya xesteliyi ile dogulan ushaqlarin sayi getdikce ilden-ile azalir".

Umumiyyetle, İsmayilova qohumlarin nikaha daxil olmasini tovsiye etmir: "Tereflere vaxtinda demek lazimdir ki, qohum nikahlardan cekinsinler. Qohum nikahlarin azalmasi xeste ushaqlarin dogulma riskini azaldir. Qohum olmayan cutluklerde daha saglam ushaqlar dunyaya gelir. Cunki burada genlerin yenilenmesi prosesi gedir. Eyni, yaxin genler olan zaman bir xestelik varsa, bu, ozunu tez buruze verir. Amma qarishiq genlerdirse, yad insanlardirsa, genetik informasiya daha muxtelif olur ve onlarin izidvacindan daha saglam ushaqlar dogulur".

Onun sozlerine gore, savadli insanlar qohum nikahlarin hansi fesadlarinin, problemlerin oldugunu bilirler. Bu sebebden de qohumla nikaha girmekden cekinirler. "Amma kend, rayon yerlerinde, demek olar ki, qohumla nikah qurmaq adeti qalib. Regionlarda bu sepkide maariflendirme ishi zeif oldugundan qohum nikah problemi aktualdir. Kend yerlerinde qohum nikahlarin terefdari olanlar coxdur. Bu sebebden de rayon ve kend yerlerinde qohum nikahlarin fesadlari ile bagli maariflendirme ishlerine ehtiyac var".

Qeyd edek ki, qohum nikahlar Cenubi Hindistanda cox genish yayilib. Qohum evliliklerde problemli ushaqlarin dogulma riski digerlerine nisbeten, ikiqat artaraq 8-9 faiz teshkil edir. Almaniya qohum evliliklerine cox az tesaduf edilen olkelerdendir. Xalqin tehsil seviyyesi ve genetik xestelikler movzusundaki melumatinin artmasi, bu cur evliliklerin 0,3 faizden ashagi dushmesine, hetta boyuk sheherlerde daha da azalmasina sebeb olub. Yaponiyada ise qohum evlilikleri 6 faiz nisbetindedir, hetta adalarda 29 faize yukselmekdedir. Ereb olkeleri, Cenubi Hindistan, Misir ve Turkiye kimi olkelerde ise bu nisbet daha da yuksekdir. Avropa ve Amerikada ise qohum evliliklerinden dogulacaq ushaqlarin qusurlu, irsi xestelikler ve eqli qusurlu olma veziyyeti genish yayilib. Qohum evliliyinde olan problem, saglam olan shexslerin genlerinde dashidiqlari xesteliklerin ushaqlarina kecmesidir. Birinci derece qohumlar arasinda evliliklerde genlerin 1/8-i paylashildiqda genetik olarak ashkarlanan xestelik riski 3 faizdir. Aralarinda qan bagi olmayan ata-analardan dogulan ushaqlarda ise 2 faizdir. Birinci dereceden qohumlar arasindaki evliliklerde ushaqlarda dushme, olu dogum, beyin iflici gosterilir.

Evvelki Xeber Novbeti Xeber


Geriye Qayit

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023