Bezi qadinlara eri ile yatmaq heqiqetende ishgencedir? - ARAShDİRMA
Munasibetler / Cinsi Munasibet / Xeberler / Cemiyyet / Psixologiya / Qadin Dunyasi / Kishi Dunyasi
18 Eylul 2020
4 471
0
Birinci monoloq
Bilmirem, son vaxtlar tesadufdendir, ya cemiyyeti dogrudan da narahat etdiyindendir, xeyanetle bagli yazilarla tez-tez rastlashiram. Movzunun maraqli ve hem de ebedi odugunu nezere alib men de bezi fikirlerimi bolushmek isteyirem.
Ondan bashlayaq ki, mueyyen anlayishlar cemiyyetimizde bir qayda olaraq basmaqelib reaksiyalar dogurur. Tutaq ki, "xeyanet" kelmesi cemiyyetde derhal er, ya arvad xeyaneti ile assosiasiya olunur.
Hercend veten ve dost xeyaneti mefhumu da genish yayilib. Amma cemiyyetde er-arvad xeyaneti daha cox polemikalar dogurdugundan mehz bu meselenin uzerinde dayanacagam.
İkinci monoloq
Once deyim ki, menim ucun her sheyden evvel "insanin ozune olan xeyaneti" anlayishi movcuddur. Pafoslu alindisa, uzr isteyirem. Yeni insan neyinse xatirine, hansisa merikantil maragina gore, sheraite uygun olaraq tebietine, prinsiplerine, eqidesine xeyanet edir: icinde sixila-sixila, utana-utana.
"Prinsiplerine xeyanet etmek" deyende eclaflari, riyakarlari ve bu kateqoriyadan olan insanlari nezere almiram. Cunki xudbin heyat terzi onlarin tebietinden qaynaqlanir. O insanlardan danishiram ki, sonradan "neyise" istemeden etdiyine gore ezab cekir, daim tereddud kecirir, icinde gunah hissi dashiyir. Cunki ozune xeyanet etdiyinin ferqindedir, uzde buruze vermese de, gizlinde ozunu suclayir, ozune ikrah hiss duyur ve s. Amma gelin meseleni konkretleshdirek ve er-arvad mustevisine kecirek.
Bilirik ki, Azerbaycanda maddi, sosial, mental, tenhaliq ve diger sebeblerden ne qeder sifarish uzerinde sevgisiz qurulan aileler var. İndi tesevvur etmeye calishaq: qadin sevmediyi eriyle - bir heyat yoldashi kimi borcunu yerine yetirerek intim munasibete ozunu zorlayir. Meger bele bir mecburi akt xeyanet deyil? Yeni ozune xeyanet! Bes, kishiler nece? Kishiler de sevmediyi, ola bilsin hetta hec xoshlanmadigi heyat yoldashi ile fizioloji telebatini ve ya oz varisini dogulmasi ucun eyni yatagi bolushur. Fahishe bedenini sataraq pul qazanir, erli qadin heyat yoldashiyla fiziki borc olaraq yataga girir, kishi hem arvadi, hem de fahisheyle fizioloji telebatini odemek ucun cinsi akt yashayir. Pardon, sizi bilmirem, amma menim tesevvurumde sadaladigim situasiyalar identikdir.
Yadima dushmushken, bir fakti da demek isteyirem. Qonshuluqda yashayan, ailesinin tekidi ile sevmediyi kishiye ere geden genc qadin danishirdi ki, eriyle yatmaq onun ucun ishgencedir ve o arzulayirdi ki, tezlikle ushaga qalsin, heyatini ovladina hesr etsin, cansixici, rengsiz dunyasina bir mena qatsin. Eri de istediyi qadinla intim munasibet qursun, birce ondan bunu istemesin.
Ucuncu monoloq
Er-arvad bir-birine hansi halda xeyanet edir?
Ferz edek ki, aile qurandan bir muddet sonra cutlukden biri (er ve ya qadin) hansisa "A" ile rastlashanda qefil anlayir ki, "aman Tanrim, menim esl sevgim bu imish, evliliyim yanlishmish". İndi bunu nece adlandiraq? Xeyanet? O heqiqeten de vurulursa, heyatinin anlamini bashqa birisinde tapirsa, buna xeyanet demek duzdurmu? Siz nece fikirleshirsiniz?
Teklif edirem ki, bu veziyyete uygun Meril Strip ve Robert de Nironun bash rollari paylashdiqlari "Sevgililer" filmini xatirlayaq. Eslinde bu her kesin yashaya bileceyi adi heyat hekayesidir. Bu sevgi hekayetinin nece bash verdiyinin seyr eden siravi tamashaci hem de bilavasite onun ishtirakcisina cevrilir, detallari oyrenir, sevgililerin yashantilarini o da yashayir, neticede, hadiseni qezeble, emosional deyil, sakit, anlayishla qebul edir. Prosesi izledikce onlari qinamir ve veziyyeti xeyanet kimi deyerlendirmek cetinleshir.
Dorduncu monoloq
Xeyanet ne zaman bashlayir?
Mence, er ve ya arvad xeyalinda xoshladigi birisini arzulayirsa, bu artiq xeyanetin bashlangicidir. Yox... artiq xeyanet bash verib. Ola bilsin ki, qadinin xoshladigi kishi ile fiziki temasa cesareti catmir, amma qelbinini derinliyinde onu arzulayir. Eyni veziyyeti ere de shamil etmek olar.
Kim bilir, belke, yataqda her ikisi arzuladiqlari hemin kesi dushunurler (axi her bir insanin hec kesle paylashmadigi gizlinleri var) ve belke de omurlerinin sonunadek hemin xeyalla yashayir, onunla psixoloji rahatliq tapirlar. İndi movcud veziyyeti xeyanet adlandiraq? Qeliz sualdir. Cunki murekkeb insan qelbini muhakime etmek cox cetindir.
Diger situasiyaya nezer salaq: evli kishi ve ya qadin ele birisile rastlashir ki, heyat yoldashi ile alinmayan harmoniyani, ruhi dincliyi onda tapir, ancaq etrafin reyine, qohum qinagina, ictimai statusuna, ushaqlarina gore boshanmir (Azerbaycanda ise bura milli deyer ve sosial asililiq amilini de aid etmek olar), evezinde ekser kishiler ve bezi qadinlar ikili heyat surmekde davam edir (xususen de sherq olkelerinde), kimisi ise tamamile sevgisinden imtina edib aileni secir. Ve ya ola da biler ki, min cure subyektiv amilden dogan qorxu, qeyri-mueyyenlik, eminsizlik hissi boshanmaya mane olsun.
Fatih Akinin "Divara qarshi" draminda movzu xeyanet olmasa da (film muhafizekar turk adet-enenesi, dushuncesi mengenesinde ezilen insanin azadliq, ozunu ifade meselelerini cozur), finalda qadin sevgilisinden erine gore yox, mehz korpesine gore imtina etmek mecburiyyetinde qalir. Men qadinin imtinasini onun fedakarligi kimi deyerlendirirem.
Dunyayla harmoniyaya can atan, ozunun psixoloji labrinitinde cixish yolu arayan obrazlari kinoya getiren, insan qelbinin usta tedqiqiatcilarindan biri İnqmar Berqmanin "Temas" filminde qadinin qerari yuxardaki dediyim - min cure subyektiv amilden dogan qorxu, qeyri-mueyyenlik, eminsizlik hissine identik sayila biler.
Normal ailesi olan qadin arxeoloqa vurulur (mutleq qeyd etmeliyem ki, aileli oldugu dovrde qadinin arxeoloqa qeder kenar munasibeti olmur) ve anlayir ki, onun nizamli aile heyati eslinde ozunu aldatmadir, o hemishe cansiz, sevgisiz muhitde yashayib. Eshq ehvalati qadinin boz heyatinda shimshek kimi caxsa da, tamamile yeni, gozel hissler ashilasa da, qadin sonda evvelki heyatina, erine qayidir. O, sevginin ona yeniden meyusluq getireceyinden, onun ne zamansa biteceyinden, yeni heyatin qeyri-mueyyen geleceyinden qorxur.
Berqman ise film haqda deyir: "Hekayenin ozeyinde menim ucun son derece intim olan sujet dayanir: sevgililerin gizli heyati tedricen realliga cevrilir, realliq ise irreallaga".
Bezen ani ehtirasa teslim olan, tesadufi cinsi akt ve ya qisa muddetli eshq yashayan kishi (ve ya qadin) tekraren oz evvelki sevgilisine (ve ya erine- arvadina) qayidir. Qisa munasibetlerden sonraki boshluq, olmush duygular xeyanet eden shexsin - erinin ve ya arvadinin onun ucun ne qeder ehemiyyetli, vacib oldugunu anladir.
Numune kimi insan qelbinin diger tedqiqtacisi dahi Antonioninin "Yadlashma" trilogiyasidan olan "Macera" filmine muraciet edek. Rejissor flminde - yer uzunde teyinatinin ne oldugunu derk etmeye calishan insanin tenhaligini, ferdlerin ekzistensional dunyalarini arashdirir.
Ona gore de movzuya uygun olaraq diqqeti finala yoneltmek isteyirem: qadin sevdiyi kishini fahisheyle yataqda tutur. Film qadin gozlerinde qeyri mueyyen ifade, elini terreddule kishiye yaxinlashdirdigi anda bitir. Tamashaci ucun ise qaranliq qalir: qadin onu bagishladimi yoxsa...?
Antonioni diger filmlerde oldugu kimi "Macera"da da sonlugun yozumunu tamashacinin ohdesine buraxir.
Finala en muxtelif yozumlar edile biler. Meselen, men belesini teklif edirem: qadin bu elaqeni kishinin ani ehtirasi kimi qebul edir, gece bash veren intim aktdan sonra kishinin yeniden ona - sevdiyi qadina can atdigini, onu itireceyinden qorxdugunu gorur, sevgilisinin uzundeki sonsuz ezab ifadesi ve xecalet hissine merhemetli, anlayishli qadin tebieti bigane qala bilmir.
Gorunduyu kimi, her iki ustad rejissor - Berqman ve Antonioni qehremanlarini hec bir halda qinaq obyektine cevirmir, filmlerde xeyanet bir motiv olaraq esas goturulmur. Esas mesele - insan tebietini, psixologiyasini analiz etmek, muxtelif veziyyetlerde davranishlarini, reakiyasini aydinlashdirmaq, derk etmek, onun ne istediyini anlamaqdir.
Dogrudan da. Axi, insan tebieti hansisa riyazi, fiziki qanunlarla qurashdirilmish robot deyil ve o ozu de bilmir ki, hansi meqamda hansi addimi atacaq. Yeqin ki, onun tebietinin bir hissesi olan xeyanete qarshi mubarize aparmaq da absurddur, neticesizdir.
Eger kimse erinin, arvadinin, sevgilisinin ona xeyanet etdiyini bilirse, mence, muhakime etmeye, derhal qerar vermeye telesmesin. Soyuqqanli olsun, Once sebebleri arashdirsin ve anlamaga cehd gostersin. Bu ne qeder cetin olsa da.
Sevda Sultanova
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023