Qan qohumu ile evlenmek olarmi? – ACİQLAMA
Munasibetler / Sevgi / Saglamliq / Cinsel Saglamliq
26 Temmuz 2022
7 255
0
“Deyirler, emi qizi ile emi oglunun nikahi goyde kesilib”, “A bala, gel ozumuzkulerden alaq, etimizi yese de, sumuyumuzu atmaz” kimi deyimlerini tez-tez eshidirik. Yuz illerdir bu deyimlere uygun aileler qurulur. Yeni qan qohumlari olan emi, xala, bibi ushaqlari evlenirler, gelecekde bu sebebden hansi probemlerle qarshilashacaqlarini da bezen dushunmurler. Bir cox hallarda ise xeste ovladlarin dunyaya gelmesine sebeb olurlar.
.
Sosioloq Cavid İmamoglu deyir ki, qohum evliliyi, xususile en yaxin qohumlar arasinda evlilik, birmenali shekilde etrafli tehlil olunmur: “Eger her hansisa xalaoglu oz xalaqizisini sevirse ve arada bir sevgi varsa, bu cur sevgi esasinda qurulan evliliye qarshi munasibete cemiyyet loyal yanashir. Umumiyyetle, Azerbaycan ve bezi sherq cemiyyetlerinde, o cumleden Shimali Amerika ve Afrikada qohum evliliyi genish yayilib. Bir cox hallarda “qizimi kenar adama vermeyim”, prinsipi ile evlilik ortaliga qoyulur ki, bu da bir cox hallarda enenelerden ve aile koklerinden ireli gelir.”
Sosioloqun sozlerine gore, tibbi terefden de bu kimi evlilikler bezi hallarda yaxshi neticelenmir: “Tibb ishcileri heyacan tebili calirlar ki, qohumla evlenen insanlar onceden mueyyen testler vermeli ve daha sonra evlenmek qerari vermelidirler. Onlar bildirirler ki, yaxin qohumlarin evlilik munasibetlerinden dunyaya gelen ushaqda mueyyen fiziki ve eqli mehdudiyyetlerin olmasi ehtimali var. Tebii ki, bu cur hallar kutlevi deyil ve bunun deqiq statistikasini demek de cetindir.”
.
C. İmamoglu qeyd etdi ki, modern cemiyyetlerde qohum evliklerine munasibet hec de yaxshi deyil: “Enenevi cemiyyetlerde bu kimi evliliklere qarshi munasibet musbet, modern cemiyyetlerde ise qohum evliliklerine qarshi munasibet ise eksdir. Modern cemiyyetlerde qohum evliliyi, eger arada sevgi yoxdursa, birmenali shekilde qebul edilmir. ABSh-in 24 shtatinda en yaxin qohumlarin evliliyi resmi shekilde qadagan edilib. Butun bunlar onu gosterir ki, bu problem aktualdir ve muzakire olunur. Azerbaycan realligi da dunyada geden tendensiyadan kenar deyil. Muasirlik ve enenevicilik arasinda geden mubarize bu meselede ferqli baxishlari ortaliga qoyur. Ona gore de, nikaha daxil olmaqdan once tibbi muayineler meselesi gundeme gelir ki, bu hem qohum evililiyi, hem de qeyri evlilikde saglam ovladin dunyaya gelmesini temin etmek meqsedi dashiyir. Amma her bir halda sevgi ve enenelerin gucunun qarshisinda muqavimet gostermek cox cetindir. Bu gun dunyada qurulan evliliklerin 20 faizi mehz yaxin qohumlarin evliliyidir.”
.
Hekim Ramide Shukurova qan qohumu olan nikahlardan dunyaya gelen korpelerin bir sira problemlerle rastlashdigini bildirdi. R. Shukurovanin sozlerine gore, qohumluq munasibetleri uzerinde qurulan ailede dunyaya gelen korpede bir cox problemler, xromoson catishmazligi, ezele boshlugu, eqli catishmazliq, daun ve nevroloji xestelikler kimi bir sira xestelikler ashkarlanir: “Bu problemler arasinda nevroloji xestelikler daha cox ustunluk teshkil edir. Yaxin genler birleshende bu cur problemlerden yaxa qurtarmaq qacilmazdir. Gencler qohumluq munasibetlerinden daha cox yadlarla aile heyati qurmaga ustunluk vermelidir”. Hekim ana betninde hec bir problem yashamayan, qusuru olmayan korpenin dunyaya gedikden sonra da mueyyen problemlerinin ortaya cixdigini deyir. Ekspert, hetta aile heyati qurmazdan once tibbi muayinenin neticesinde hec bir problemin olmadigini oyrenen qan qohumu olan cutluyun, gelecekde bu problemden sigortalamayacagini deyir: “Aile heyati qurmazdan once analizlerin neticesinde hec bir problemin ashkarlanmamasi, qohum olan shexslerin ovladlarinin qusurlu dogulmayacagina revac vermir. Bir cox hallarda evlenmezden once dunyaya getirecekleri korpenin hec bir probleminin olmayacagini oyrenen valideyn, sonradan felaketli hadiselerle qarshilashir. Qohumluq munasibetleri uzerinde qurulan ailelerin gelecekleri cox risklidir. Gencler calishsinlar ki, qohumla aile heyati qurmasinlar.”
.
Qeyd edek ki, qohum nikahlar Qerbi Araliq denizi ve Cenubi Hindistanda cox genish yayilib. Tecrubeye gore, qohum evliliklerde problemli ushaqlarin dogulma riski digerlerine nisbeten, ikiqat artaraq 8-9 faiz teshkil edir. Almaniya qohum evliliklerine cox az tesaduf edilen olkelerdendir. Xalqin tehsil seviyyesi ve genetik xestelikler movzusundaki melumatinin artmasi, bu cur evliliklerin 0,3 faizden ashagi dushmesine, hetta boyuk sheherlerde daha da azalmasina sebeb olub. Yaponiyada ise qohum evlilikleri 6 faiz nisbetindedir, bezi adalarda ise 29 faize yukselmekdedir. Ereb olkeleri, Misir ve Turkiye kimi olkelerde ise bu nisbet daha da yuksekdir. Qohum nikahlarin en cox rast gelindiyi olkelerden olan Turkiyede bu sebebden ushaqlarda bir sira irsi xesteliklerin yuksek oldugu mushahide edilir. Bele ki, Turkiyede qurulan evliliklerin 30-35 faizi qohum nikahlarin payina dushur.
.
Qohum evliliyinde olan problem, saglam olan shexslerin genlerinde dashidiqlari xesteliklerin ushaqlarina kecmesidir. Birinci derece qohumlar arasinda evliliklerde genlerin 1/8-i paylashildiqda genetik olarak ashkarlanan xestelik riski 3 faizdir. Aralarinda qan bagi olmayan ata-analardan dogulan ushaqlarda ise 2 faizdir. Birinci dereceden qohumlar arasindaki evliliklerde ushaqlarda dushme, olu dogum, beyin iflici gosterilir.
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023