Azerbaycanda yayilan xeyanet hallarinin 10 sebebi - Daha cox qisas meqsedile edilir
Munasibetler / Cinsi Munasibet / Cemiyyet / Cinsel Saglamliq
13 Shubat 2022
1 960
0
Son zamanlar Azerbaycanda boshanmalarin artmasi ve sebeblerile bagli muzakirelere cox rast gelmek olur.
Sosial meseleler uzre tehlilciler artan boshanmalarin sebebleri arasinda yer alan esas amillerden birinin xeyanet oldugunu bildirirler. Bes, olkede kishiler ve qadinlar niye xeyanet edirler?
Anarim.Az xeber verir ki, BBC News Azerbaycancaya danishan kishiler ve qadinlar etdikleri xeyanetleri qisas almaq, mentalitet, irade zeifliyi, ozunu subut etmek, maraq ve diger amillerle izah edibler.
Evlilikden cemi bir il sonra edilen xeyanet
29 yashli Samire deyir ki, xeyanet etmesi oglunun dogulmasindan sonraki vaxta - evlendikden cemi bir il sonraya tesaduf edib.
Xeyanetin sebebi kimi o, hamilelik vaxti ve dogushdan sonra heyat yoldashinin ona qarshi olan soyuq reftarini gosterir.
"Evlendik, bir-iki ay normal kecdi. Ele ki, hamilelik ve hekimin "ilk ve son uc ay risklidir" xeberdarligi oldu, ondan sonra problemler bashladi. Orqanizmimdeki deyishikler, etrafa verdiyim ferqli tepkiler, onu yemirem, bunu yemirem nazlari, "yemek bishirmirem, qoxusu gelir" sohbetleri ve bunlarin fonunda qarshi terefin anlayishsizligi evliliyimize menfi tesir etdi. Daha sonra ushaq doguldu, "vucudum deyishdi", ushagin sesi onu narahat etmeye bashladi ve belelikle bu kimi bir cox naraziliqlarin fonunda munasibetlerimiz soyudu.
Nishanliliq, yeni tanishliq donemindeki seni qorumaga calishan o adam bu defe "yene oran-buran agriyir" deyib, seni azarlayan yad adama cevrildi. Geceler heyat yoldashimin telefonuna gelen zengleri gordukde ozume nifret edirdim ki, buna goremi bu qeder eziyyetden kecdim? Hemin zenglerin kimden geldiyini sorushanda da deyirdi ki, "sene ne?". Bunlari gorende ister-istemez men de soyuyurdum. Sonra hiss etdim ki, men bu adamin yaninda xoshbext deyilem.
Anlatmaga calishdim, baxdim ki, olmur, buraxdim bashini. Geyinib-bezenmeye, ozume baxmaga, ozumle maraqlanmaga bashladim. Axtardigim diqqeti bashqalarinda tapdim. Belke de diqqet gosteren adam evde oz heyat yoldashina diqqet gostermirdi, amma ne olsun, sen bezeklisen deye sene baxir, seninle maraqlanir. Bir yerinin agridigini deyirsen, deyir derman alim getirim. Diqqetini cekir ve ister-istemez xeyanet qacilmaz olur. Qadin xeyanet ederken buna ad qoyurlar, kishi xeyanet etdikde ise bu, normal qarshilanir. Ancaq "ailenin bashcisi kishidir" demirlermi? Kishi ailesini qorumalidir, axi.
Xeyanet etmemishden bir muddet evvel qaramsalliga(bedbinliye-red.) dushdum, icim-icimi yedi ki, yox, mumkun deyil, mene xeyanet etmez. Ancaq getdikce emin oldum ki, xeyanet edir. Artiq onun ucun hec bir deyerimin qalmadigini anlayanda men de xeyanet etmeye bashladim.
Meqsedim onu qisqandirmaq idi.
İki-uc ay eyni evde, amma ayri otaqlarda qaldiq. Yemek bishirmirdim. Bishirdiyim yemeyi yemirdi, eve gec gelirdi, mene zeng vururub sorushurdu ki, "hardasan?", deyirdim ki, "sene ne var, men senden sorushanda hesabat vermirsense, sen de menden sorushma". Belelikle de, hormetsizlikler son hedde catdiginda men artiq onu evin icinde gormek istemirdim. Adami evde gorende iyrenirdim. Xeyanetden iki ay sonrayadek bele davam etdi ve biz boshandiq. Ancaq hele de dushunurem ki, boshanmaga esas sebeb onun soyuqlugu oldu.
Biz evlenende on doqquz yashim var idi, tanishliqdan 4-5 ay sonra evlenmishdik. Biz avropali olsaydiq, evlilikden once bir evde yashayib, bir heyati paylashsaydiq bir-birimizi daha yaxshi taniya bilerdik. Umumiyyetle bele bir shansimiz olsaydi, belke de olkemizde bu qeder boshanma olmazdi. Tanimadigimiz shexslerle evlenirik, axiri da bele olur. Birce sheye heyfslenirem ki, ovladim atasiz boyuyur, el-alem mene "boshanmish", "tek" damgasi vurub. Bu sebeblerden dolayi deyirem kash ki, ferqli olaydi. Herden hetta dushunurem ve peshmanliq cekirem ki, kash boshanmazdim. O zaman da dushunurem ki, o heyata ne qeder doze bilerdim?"
Selimin 33 yashi ve iki ovladi var. Selim deyir ki, qardashi ozbashina evlenib valideynlerini meyus etdiyi ucun o, valideynlerinin secimi ile evlenmeye "ozunu mecbur edib".
"Evlisen, amma heyat yoldashin adlanan shexsle aranda qeribe bir ciddiyyet var. Gozegorunmez divar var. Sanki bir mecburiyyetiniz ve bir-birinizin qarshisinda ohdelikleriniz var. Onlari yerine yetirirsiniz ve bitdi. Axi, ureyin de istekleri var. İnsan sadece intim telebat yox, menevi isteyin qarshilanmasini da isteyir. Birlikde gezmek, deyib-gulmek, zarafatlashmaq isteyirsen. Ancaq valideynlerinin aldigi qadin buna razi deyil. Nese isteyirsen, zarafat edirsen, "meni ne hesab edirsen, ya da meni ashagiladin" deyir. Halbuki heyat yoldashindir, en yaxinindaki, en etibar etdiyin - ya da etmeli oldugun qadindir. Ancaq heyf ki, bu qadinla seni birleshdiren hec ne yoxdur. Ne ortaq maraginiz var, ne tehsiliniz uygundur. Dunyagorushunden hec danishmayaq. Aranizdaki yegane bag ushaqlardir. Bele olan halda adam xoshbextliyi bashqa qadinda axtarib tapir.
Bezen sadece evden uzaqlashmaq, dincelmek ucun bashqa qadinla gorushurem. Ancaq o da yetmir. Sevmediyin adamla evli olanda xoshbext olmursan. Boshanmaq cixish yolu kimi gorune biler, ancaq deyil, cunki ushaqlar var. Ondan da bashqa valideynler var. Boshanmaq istesen, birinci onlar etiraz edecekler.
28 yashli Gulnarin xeyaneti ise "maraq" sebebile bash verib.
"26 yashimda heyat yoldashimi ozum secib evlendim, amma ele ilk geceden sonra ona olan maragim itdi. Toyumuzdan bir ay kecmishdi. Kecmish ish yoldashim hele toydan bir nece ay evvel mene birlikde olmagi teklif etmishdi. O zaman razilashmamishdim. Heyat yoldashima maragim itdiyi ucun qerara geldim ki, ish yoldashimin teklifini qebul edim. Getdim, bir defe birlikde olduq. Bu bir az da emin olmaq isteyi idi. Xeyanet etmekle onunla bashqasinin, daha yaxshi oldugunu dushunduyum adamin arasindaki ferqi bilmek isteyirdim. Bizim qizlar aile qurana qeder bashqasi ile beraber ola bilmezler. Mence, bu dogru deyil, cunki senin ehtiyaclarin ferqli ola biler, qarshindaki shexs seni qane etmeye biler. Ancaq en pisi budur ki, biz butun bunlari evlendikden sonra anlayir, basha dushuruk. Onda ise gec olur.
Butun bunlarin da sebebi mentalitetdir. Mentalitet basqisi ile boyuyen, mueyyen menada iqtisadi azadligi olmayan qorxaq qadinlar qadagalar zencirini qira bilmedikleri ucun omru boyu gozleri neyise, kimise axtarir.
Duzu, menim hec vaxt iqtisadi asililigim da olmadi, amma men de o zenciri qira bilmedim ve deyesen men de sanki kimise, neyise gozleyirem.
"Herden dushunurem ki, goresen, evlendiyim bu shexsle onceden birlikde yashamaq imkanim olsaydi, nece olardi? Onunla evlenerdimmi?"
Xeyanet kishilerin tebietidir?
Hesenin 46 yashi var. O deyir ki, evveller xeyanet etmesine sebeb "gencliyin bir nov ozunu subut etmek isteyi, cehdi" olub.
Hesen kishilerin xeyanetinin onlarin tebietinden ireli geldiyini deyir.
"Biz kishiler tebietce poliqamiq, yeni, yalniz bir partnyorla kifayetlenmirik. Belke de buna goredir ki, heyati boyunca tek bir qadin tanimish kishi tapmaq mushkul meseledir. Bashqa sozle desek, biz kishiler ovcu tebietliyik ve bu, genetik yaddashdir. İbtidai icma qurulushundan beri guclu cinsin numayendelerinin bir nov missiyasidir.
Xeyanete gelince, mence, bu anlayishi da tesnif etmek lazimdir, yeni, sohbet menevi, yoxsa fiziki xeyanetden gedir? Ekser qadinlardan ferqli olaraq, biz kishiler hec bir hiss, bagliliq olmadan fiziki yaxinliga yol vere bilirik. Genc yashlarda bu ozunutesdiqin bir formasidir. Daha cox sayda qizi "bashdan cixara bilmish" genc, yashidlarinin arasinda secilir ve daha bacariqli hesab olunur. Bunun menevi tereflerini arashdirsaq, tamam ferqli menzere yaransa da, hemin yashda menevi meqamlar kolgede qalir. İreli yashlarda, yetkin insanlarda xeyanet, yaxud macera axtarishinin sebebleri bashqadir ve bunun hem menevi, hem de fiziki esaslari var.
Kishi ailesinden narazidirsa, heyat yoldashindan yataqda istediyini ala bilmirse, hemin "istediklerini" kenarda axtarmaga bashlayir.
Elbette, bu meselede kishinin ozunu de gunahlandirmaq olar, cunki uzun iller birlikde yashadigin qadinla uygunlashmaq, qarshiliqli istekleri gercekleshdirmeye calishmaq mumkun olmali idi. Lakin bezen bu, hec cur mumkun olmur ve bizde "sola" meyllik yaranir. Evvel qeyd etdiyim fiziki ve menevi xeyanete gelince, bir coxlari sevgi olmadan fiziki yaxinligi xeyanet hesab etmir, amma bu, daha cox behaneye oxshayir. Yeni, her bir hala konkret shertler daxilinde baxsaq, daha yaxshi olar. Bu meselede umumileshdirme sehv neticelere getirib cixarar".
Hazirda partnyoru ile yashayan Hesen dushunur ki, iki shexs arasinda sevgi olanda xeyanet olmur.
Diqqetsizlik, laqeydlik
Azade adli xanim artiq 4-cu ildir ki, ailelidir ve evliliklerinin 2-ci ilinden heyat yoldashina xeyanet etmeye bashlayib.
"Xeyanet etdim, cunki mene qarshi diqqetsiz ve laqeyd idi. Qadin diqqet teleb eden, sevgi isteyen mexluqdur. Ona gore de sevgilisinden, nishanlisindan, heyat yoldashindan bunlari gormeyende bashqasina qacir, ona siginir. Men de mene hormet eden birini gordukde ona sigindim. Sevgi gordum, qaygi gordum, menimle sohbet etdi, mene qadin oldugumu xatirlatdi.
Evliliyim monoton shekilde irelileyirdi. Kobud, anlayishsiz, hec bir shekilde mene hormet qoymayan er, korpe ushaq, bir sozle, bezmishdim. Bir gun sosial shebekede bir oglan yazdi mene, evvelce cavab vermedim. Evli qadin idim axi. Erim hormet qoymasa da, meni qadin gozunde gormese de men qadin idim ve erimin namusunu qorumali idim.
Sonra nece oldusa hemin oglan ish yerimi tapdi. Her gun arxamca duz qapiya kimi gelirdi. Axirda mecbur olub ona cavab yazdim. Bu erefelerde evde veziyyet pisleshmishdi. Her gun dava-dalash, soz-sohbet. Sanki mene yazan oglanda rahatliq tapirdim. 3-4 ay sonra meni cay icmeye devet etdi. Belece, gizli heyatim bashladi. Her gun ona yazmasam ve ya o mene yazmasa ele bil hemin gun yemek yememish kimi olurdum. Bagliliq yaranmishdi mende. Yoldashim ise hemisheki kimi laqeyd, vurdum-duymaz idi. Bir-iki defe de qizla tutdum, temiz soyudum. Ve xeyanet etmeye bashladim. İndi men de oz heyatimi yashayiram. Heyat yoldashim olaraq gormurem hec erimi. Men onun xeyanetlerinin bilsem de, o meni bilmir".
Azade deyir ki, eri xeyanetini bilse, oyrense, onun vecine olmaz, cunki onu xeyanete heyat yoldashi adlandirdigi, ovladinin atasi olan shexs vadar edib.
"Bilse neye yarayacaq ki?! Oz gunahidir. Men xeyanet etmeyi ne vaxtsa aglimin ucundan bele kecirmemishdim. Ozu meni buna mecbur etdi"
Geriye Qayit
Anarim.Az
Sayt Rehberliyi ile Elaqe
Saytdan Istifade Qaydalari
Anarim.Az 2004-2023