Alisher Navoiy G'azallari - Mumtoz she’riyatda g’azal shoirning salohiyati ko’lamini anglatuvchi asosiy janr hisoblangan. Har bir ijodkorning maqomi uning g’azalchilikdagi mahorat darajasi bilan belgilangan. Shuningdek, devon tuzishda ham g’azal alohida mavqe kasb etgan. O’tmishda g’azal yozmagan ijodkorning devon tartib berishi
Ushbu g‘azal Alisher Navoiyning muhabbat mavzuida yozilgan oshiqona g‘azallaridan biridir. G‘azal badiiy qurilma (lirik kompozitsiya) si jihatidan voqeaband g‘azallar turkumiga mansubdir. U muayyan hayotiy voqea ta’siri va turtkisi bilan yaratilganligi sababli ham voqeabanddir.
Uning so'zlari va so'z qo'shib olish usullari o'zbek poeziyasining xususiyatlari hisoblanadi. Bu g'azalda Navoiy o'z sevgisini, hayotning zarafat va zarafatchiliklarini ifodalaydi. Shoir o'zining hayotini, o'zining hissiy qiyofasini, o'zining yorqinlik va tuyg'ularini ham o'z ichiga olgan.
G’azal arab tilidan ayolni sevish, unga oshiqona munosabatda bo’lish kabi ma’nolarni anglatar ekan. Alisher Navoiy bobomiz 2600dan ortiq g’azal yozib, bu janrni turkiy tilda boyitganlar. G’zallar dastlab ishqiy mavzuda yozilgan. Hozirga kelib juda ko’p turlari yuzaga kelgan.
Ko’yida boshimdin o’zga boshni g’alton aylama. Ey ko’ngul, davr ahlidin ming yilchiliq yo’l go’sha tut, YO alardin yetsa yuz ming g’ussa afg’on aylama. Istasang, ey gul, Navoiydek xush ilhom bulbule, G’unchadek ko’nglin malomat xoridin qon aylama. Alisher Navoiy g‘azallari to‘plami.
Mumtoz g'azallardan biri: Munojot. Kecha kelgumdur debon, ul sarvi gulro’ kelmadi, Ko’zlarimga kecha tong otquncha uyqu kelmadi. Lahza-lahza chiqtim-u chektim yo’lida intizor, Keldi jon o’g’zimg’a-yu ul sho’xi badxo’ kelmadi. Orazidek oydin erkonda gar etti ehtiyot, Ro’zg’orimdek ham o’lg’onda qorong’u kelmadi.
ALISHER NAVOIYG’AZALLAR. * * *. Junun vodisig’a moyil ko’rarman joni zorimni, Tilarman bir yo’li buzmak buzulg’on ro’zgorimni. Falak bedodidan garchi manim xoki g’ubor o’ldum, Tilarman, topmag’aylar to’tiyolikka g’uborimni. Demang, qay sori azm etding, menga yo’q ixtiyor, oxir. Qazo ilkiga bermishman inoni ixtiyorimni.
G’AZAL (Arabcha — ayolni sevish, unga oshiqona munosabatda bo’lish) — 1) Sharq adabiyotida eng keng tarqalgan lirik janr. «G’azal» atamasi dastlab 6-7-asrlarda Arab she’riyatida paydo bo’lgan. So’ng O’rta Osiyo va Sharq xalqlari adabiyotlariga o’tib, 13-14-asrlarda to’la shakllangan.
Bu o‘rinda oshiqona g‘azallar, alohida, ahamiyatga ega. G`azallarida ma’shuqaning qiyossiz go‘zalligi o‘ziga xos badiiy timsollar vositasida tasvirlanadi. Ushbu g‘azallarining ajoyib xususiyati shundaki, shoir g‘azalning biror baytida oshiq yoki ma’shuqa jumlasini keltirmaydi.
Gʻazal ( arabcha: oshiqona soʻz, ishq izhor etish, ayollarni madh etish) — Sharq adabiyotida eng keng tarqalgan lirik janr ʻʻGʻazal’’ atamasi dastlab VIII–IX asrlarda arab sheʼriyatida paydo boʻlgan. Soʻng Oʻrta Osiyo va Sharq xalqlari adabiyotlariga oʻtib, X asrda forsiy adabiyotga, XIV asr boshlarida turkiy adabiyotga kirib